Жанчы́на, таксама кабéта — чалавечая істота, якая валодае марфалагічнымі, функцыянальнымі і іншымі прыкметамі, якія вызначаюць жаночы пол: жаночы набор палавых храмасом (XX), рост, маса цела, асаблівасці целаскладу, будовы палавых органаў, інтэнсіўнасць абмену рэчываў, колькасць формавых элементаў крыві, гарманальны і біяхімічны статус і г.д., а таксама ўласцівыя жаночаму полу псіхалагічныя асаблівасці: пяшчота, дружалюбнасць, какетлівасць, высокая эмацыянальнасць і інш.
У перыяд палавой спеласці - здольнасць цяжарыць, нараджаць і ўскормліваць дзіця.
Традыцыйна для абазначэння жаночага полу выкарыстоўваюць знак Венеры. З пачатку XX стагоддзя ў еўрапейскіх культурах распаўсюдзіўся звычай лічыць чырвоны і ружовы колерамі дзяўчат.
Роля жанчыны ў сучасным грамадстве з пункту гледжання антрапалогіі і культуралогіі стала прадметам даследаванняў вядомага нямецкага лекара і этнографа Германа-Генрыха Плоса. Ён апублікаваў фундаментальную працу «Жанчына ў прыродазнаўстве і этнаграфіі».
Доўгі час у заходняй культуры існавала няроўнасць у правах мужчыны і жанчыны, збольшага гэта было звязана з асаблівасцямі рэлігійных звычаяў (напрыклад, да нядаўняга часу ў хрысціянстве жанчыны не ўваходзілі ў клір). У цяперашні час калі ў многіх заходніх краінах, пераважна ў краінах Еўропы, а таксама ў ЗША, назіраецца тэндэнцыя раўнавання ў правах жанчыны і мужчыны. Змены, якія адбыліся ў дачыненні да жанчыны ў 20 стагоддзі на Захадзе, найбольш яскрава характарызуюцца такімі працэсамі, як сексуальная рэвалюцыя і актывізацыя фемінізму (гістарычна склалася агульная назва для розных палітычных і грамадскіх рухаў, дзейнасць якіх накіравана на барацьбу з сексізмам).
Дзякуючы эмансіпацыі жанчын, штуршком да якой стаў жаночы рух у Заходняй Еўропе, традыцыйная патрыярхальная структура грамадства была пастаўлена пад сумнёў. Сёння жанчыны могуць вольна выбіраць будучую прафесію і карыстаюцца ў большасці краін такімі ж юрыдычнымі правамі, як і мужчыны.
З'яўленне фемінізму ў якасці тэорыі была падрыхтавана наступнымі інтэлектуальнымі плынямі Захаду: ліберальная філасофія і тэорыя правоў чалавека (Джон Лок, Жан-Жак Русо і іншыя), сацыялістычная тэорыя, разгляд сексуальнасці і сексуальных паводзінаў чалавека ў сацыяльным і палітычным кантэксце (Зыгмунд Фрэйд, Вільгельм Райх, Маргарэт Мід, філосафы Франкфурцкай школы: Герберт Маркузэ і Тэадор Адорна). Акрамя таго на феміністычную думку вялікі ўплыў вырабілі ідэалогіі моладзевага пратэсту, барацьбы неграў за грамадзянскія правы, утопіі контркультуры, ідэі сексуальнай рэвалюцыі.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Жанчына, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.