2 jannewaris - Yn it ramt fan 'e Russysk-Japanske Oarloch komt der in ein oan it hast njoggen moannen duorjend Belis fan Port Arthur. Generaal Anatoly Stessel, de kommandant fan it garnizoen fan 'e Russyskemarinebasis Port Arthur, op it Liaodong-skiereilân yn 'e Sineeske regio Mantsjoerije, jout him mei syn mannen oer oan 'e Japanners.
20 febrewaris-10 maart - Yn 'e Slach om Mukden ferslane de Japanners yn it ramt fan 'e Russysk-Japanske Oarloch it Russyskeleger fan Mantsjoerije. De Russen ferlieze 90.000 man en harren weromtocht rint út op in ûnorganisearre flecht, mar de Japanners fersaakje om dit Russyske leger folslein út te skeakeljen.
31 maart - De Earste Marokkaanske Krisis, ek wol bekend as de Tangerkrisis, brekt út as de DútskekeizerWillem II yn 'e Marokkaanskestêd Tanger oan lân giet, in moeting hat mei fertsjintwurdigers fan sultan Abdelazyz fan Marokko, en ferklearret dat er de soevereiniteit fan it Sultanaat Marokko stipet. Dêrmei daget er iepentlik Frankryk út, dat Marokko beskôget as ûnderdiel fan 'e eigen ynfloedssfear.
5 septimber - De Russysk-Japanske Oarloch einiget yn in klinkende oerwinning foar Japan. De beide lannen slute ûnder Amerikaanske bemiddeling it Ferdrach fan Portsmouth.
16 oktober - De ûnderkening fan Britsk-Ynje, Lord Curzon, spjaltet de provinsje Bingalen, dy't mei 85 miljoen ynwenners noch amper bestjoerber is, op yn 'e nije provinsjes West-Bingalen en East-Bingalen. Under de befolking fan it gebiet is dêr in protte wjerstân tsjin.
31 oktober - It einrapport fan 'e Ynternasjonale Undersykskommisje oangeande de Kongo wurdt presintearre. Dêryn wurde de tekoartkommings en misbrûken oan 'e kaak steld fan it bestjoer fan 'e Kongofrijsteat, de Afrikaanske priveekoloanje fan 'e Belgyskekening Leopold II.
18 novimber - It parlemint fan Noarwegen, it Storting, kiest de Deenskeprins Karel fan Sleeswyk-Holstein-Sonderburg-Glücksburg út as de nije Noarske kening. Hy sil op 'e troan komme ûnder de namme fan Haakon VII.
4 desimber - It parlemint fan it Gruthartochdom Finlân annulearret de russifikaasjewetten, dy't û.m. it gebrûk fan 'e Russysketaal yn it iepenbier ferplichte stelle.
9 desimber - Yn Frankryk wurdt de skieding tusken tsjerke en steat ynfierd.
26 desimber - Yn Dútslân wurdt it Von Schlieffenplan iepenbier. Dat is in oanfalsplan opsteld troch fjildmaarskalkAlfred von Schlieffen foar it gefal fan in grutte Jeropeeskeoarloch wêrby't Dútslân op twa fronten fjochtsje moat, tsjin Ruslân yn it easten en tsjin Frankryk yn it westen. Yn ferbân mei de lange mobilisaasjetiid fan it ûnbidich grutte Russyske Ryk is it Von Schlieffen syn doel om sa fluch mooglik, mei in saneamde Blitzkrieg, de Frânsen te ferslaan, sadat de Dútsers de hannen frij hawwe tsjin 'e tiid dat Ruslân klear is om oan te fallen.
Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory 1905 fan Wiki Commons.
This article uses material from the Wikipedia Frysk article 1905, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ynhâld is beskikber ûnder CC BY-SA 4.0, at net oars neamd wurdt. Images, videos and audio are available under their respective licenses. ®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Frysk (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.