Il Sahara (arap صحراء pronuncie (jutori·info), desert) al è un desert di gjenar tropicâl inte Afriche dal nord.
Al è il secont desert plui grant dal mont (daspò la Antartide), cuntune superficie di 9.000.000 km².
Al è limitât dal Ocean Atlantic a Ovest, des monts dal Atlant a Nord, dal Mâr Ros e dal Egjit a est e dal Sudan e dal flum Niger a Sud.
Il non Sàhara al ven de traduzion arabe Sahra de peraule tuareg tenere, che al vûl dî desert di savalon. I romans a clamavin terra deserta i teritoris a sud di Cartagjin e il non Sahara nol fo doprât par dutis chestis tieris fintremai al secul XIX.
Il non arap al è Bahr bela ma (mâr cence aghe).
Al domine la ariditât parcè che lis plois a cuvierzin il 5% de evaporazion. La grant part dal Sahara e ricêf mancul di 50 mm di ploie intun an. Inte zone setentrionâl la ploie e rive soredut vie par l'Invier, par vie de influence mediteranie, a sud invezit, in corispondence cul semidesert dal Sahel, lis precipitazions a colin te estât. Lis zonis plui ariis a son i deserts de Libie e dal Egjit meridionâl, cun mancul di 20 mm intun an. Lis plois a son une vore iregolârs e in câs di tampiestis fuarts si podin vê inondazions e i jets dai flums, par solit vueits, (uadis), si tornin a implenâ di aghe.
Pe so situazions tropicâl e pe altitudin basse e pe gjenerâl continentalitât, si regjistrin in cheste aree lis temperaduris plui altis dal mont (56 °C in Libie). La mancjance di vegjetazion e nûi, la escursion termiche e je une vore alte, cun pussibilis zulugnadis vie par l'Invier, di gnot. Inte part setentrionâl, in Invier lis temperaduris a son in medie di 10 °C. A vonde plui frêt al è su lis cjadenis di monts dal Tassili e Hagaar, ma simpri cence tantis precipitazions (no si va parsore dai 200 mm).
This article uses material from the Wikipedia Furlan article Desert dal Sahara, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Il contignût al è disponibil sot de licence CC BY-SA 4.0 se nol è specificât in altre maniere Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Furlan (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.