Seenegal

Tekst üüb Fering

Seenegal [ˈseːnegal], amtelk Republiik Seenegal (üüb Fraansöösk: Sénégal [seneˈgal] an République du Sénégal) as en stoot uun a waast faan Aafrika. Uun a nuurd leit Mauretaanien, uun a uast Maali, uun a süüduast Guinea an uun a süüdwaast Guinea-Bissau. Seenegal slot uk Gambia am. At lun hee 13.508.715 lidj (2016). At hoodsteed as Dakar.

Dakar   Ziguinchor   Diourbel   Saint-Louis   Tambacounda   Kaolack   Thiès   Louga   Fatick   Kolda   Matam   Kaffrine   Kédougou   Sédhiou

Koord faan Seenegal

Geograafisk Laag

At lun dialt grensen mä fiiw lunen. Det lingst grens (813 km) faan Seenegal, wat loongs de Seenegal Struum leit, wurt mä Mauretaanien diald. Det kurtst grens (330 km) wurt mä Guinea diald. At lun dialt uk en 419 km lung grens mä Maali an en 338 km lung mä Guinea-Bissau. Det grens mä Gambia, en lun, wat amanbi en enklaawe banen Seenegal as, as 740 km lung.

De waastermiast ponkt uun Aafrika, Cap Vert, leit uun a waast faan uun Seenegal, nai bi Dakar.

Struumer

Struumer uun Seenegal san: de Seenegal Struum (wat at grens mä Mauretaanien bildet), de Saloum Struum (hög hood uun det Tambacounda Regiuun leit an troch a maden faan't lun leept), de Gambia Struum (wat at grens twesken dön Tambacounda an Kolda Regiuunen bildet an iin uun Gambia leept), de Geba Struum an de Casamance Struum (wat troch a süüd faan't lun leept).

Indialing faan Ferwalting

Seenegal hee fjauertanj regiuunen.

	Regiuun	Grate	Lidj (2013)	Hoodsteed	Koord
1	Dakar	547	3.137.196	Dakar
2	Diourbel	4824	1.497.456	Diourbel
3	Fatick	6849	714.392	Fatick
4	Kaffrine	11.262	566.992	Kaffrine
5	Kaolack	5357	960.875	Kaolack
6	Kédougou	16.800	152.357	Kédougou
7	Kolda	13.771	662.455	Kolda
8	Louga	24.889	874.193	Louga
9	Matam	29.445	562.538	Matam
10	Saint-Louis	19.241	908.942	Saint-Louis
11	Sédhiou	7341	452.994	Sédhiou
12	Tambacounda	42.364	681.310	Tambacounda
13	Thiès	6670	1.788.864	Thiès
14	Ziguinchor	7352	549.151	Ziguinchor

Spriiken

Seenegal as en lun faan föl spriiken. Fraansöösk as det amtelk spriik faan't lun. At spriik wurd uun det koloniaaltidj iinfeerd. Wolof as at mamenspriik faan amanbi 50% faan a befölkring an at ferkiarspriik faan at miast faan a lidj uun't lun. Det as ian faan a natschunaalspriiken faan Seenegal. Öler natschunaalspriiken san:

• Balanta-Ganja
• Hassaniyya-Araabsk
• Diola
• Mandinka
• Mandjak
• Mankanja
• Noon
• Fulfulde
• Seereer-Siin
• Soninke

Üüs kolonii

Dön Fraansuusen lai 1659 at siidlung faan Saint-Louis üüb en eilun nai bi de nuurdwaasteeg grünj. A feestlun kaam man bluat uun det naist heleft faan det 19. juarhunert oner hör kontrol. 1895 wurd at kolonii dial faan det Fraansöösk Waast-Aafrika Föderatschuun. Seenegal wiar faan 1959 tu 1960 tup mä Maali dial faan det Maali Föderatschuun uun det Fraansöösk Komuniteet.

Suwereniteet

20 August 1960 wurd at lun suwereen. Léopold Sédar Senghor wiar de iarst president ap tu 1981.

Seenegal as en republiik. A president faan't lun sant 2012 as Macky Sall.

At weering faan't lun as de waastaafrikoons CFA-Franc, wat faan det Waastaafrikoons Sentraalbeenk ütjbroocht wurt.

14.366666666667-14.28333333333314° N, 14° W