Dai

Tekst üüb Öömrang

Miat
Norm	SI-ianhaid
Nööm	Dai
Tiaken	${\displaystyle \mathrm {d} }$ [1]
Füsikaalisk grate	Tidj
Dimenjuun	${\displaystyle {\mathsf {T}}}$
Dimenjuunsümbool	${\displaystyle t;\,T;\;\,\tau ,\,\mathrm {T} }$
Uun SI-Ianhaiden	${\displaystyle \mathrm {1\,d=86\,400\;s} }$
Luke uk diar: Juar, Muun, Stünj, Minüüt

En dai as en miat för't tidj an hää flook bedüüdangen.

Füsiik

Ään dai (d) hää 24 stünj, 1.440 minüüten of 86.400 sekunden.

Astronomii

En dai as det tidj, huar a eerd ham iansis am ham salew dreit. Di "san-dai" düüret 24 stünj, man uun disalew tidj dreit a eerd ham uk en letj stak widjer am a san. Sodenang as di "stäär-dai" en betj kurter, det san sowat 23 stünj, 56 minüüten an 4 sekunden.

At lengde faan en dai üüb dön öler planeeten faan't sansüsteem kön linger of kurter üüs üüb a eerd wees:

• en dai üüb Merkurius wooret amanbi 59 daar üüb a eerd;
• en dai üüb Weenus wooret amanbi 118 daar;
• en dai üüb Mars wooret amanbi 37 minüüten linger üüs üüb a eerd;
• en dai üüb Juupiter wooret bluat 10 stünj;
• en dai üüb Saturnus wooret 10 stünj an 42 minüüten;
• en dai üüb Uranus wooret 17 stünj an 14 minüüten; an
• en dai üüb Neptunus wooret 16 stünj an 6 minüüten.

Siafaard

En dai begant, wan a san apgongt an häält ap, wan a san onergongt. Do komt a naacht. Sodenang as't üüb a nuurdelk eerdheleft uun a somer linger dai üs uun a wonter. De lingst dai as bi't Somersankiar an de kurtst bi't Wontersankiar.

Kalender

Diar san sööwen wegdaar:

En kalender-muun hää tesken 28 an 31 daar.

• Uun det spreegwurd Piadersdai - naachtert bi dai as tuiarst di kalenderdai mend, an leeder at dailaacht.
• Maaren komt uk en dai
• A prääster pretjet man iansis üüb a dai