ابراهیم بن مالک بن حارث النخعی (درگذشتهٔ اکتبر ۶۹۱ میلادی) فرماندهای عرب بود که در رکاب خلیفه وقت، امیر المومنین علی ابن ابی طالب (در قدرت ۶۵۶–۶۶۱) و بعدها در جرگه حامیان خاندان علی به رهبری مختار ثقفی خدمت میکرد.
او در نبرد خازر (۶۸۶م) که پیروزی قاطعی کسب کرد فرماندهی نیروهای مختار را علیه امویان برعهده داشت. او در این نبرد شخصاً عبیدالله بن زیاد را کشت. وی بعدها و پس از کشته شدن مختار در سال ۶۸۷ به زبیریان گروید. چهار سال بعد و هنگامی که برای زبیریان میجنگید در نبرد دیرالجثالیق، بدست سپاهیان اموی کشته شد و آنان بدنش را سوزاندند.
ابراهیم بن مالک اشتر | |
---|---|
درگذشته | اکتبر ۶۹۱ |
وفاداری | علی ابن ابی طالب (۶۵۶–۶۶۱) مختار ثقفی (۶۸۵–۶۸۷) خلافت زبیری (۶۸۷ تا هنگام مرگ)A |
درجه | سپهسالار |
جنگها و عملیاتها | نبرد صفین (۶۵۷) نبرد خازر (۶۸۶) نبرد دیرالجثالیق (۶۹۱) |
خویشاوندان | مالک اشتر (پدر) |
کارهای دیگر | فرمانده ارتش مختار (۶۸۵-۶۸۷ میلادی) فرماندار موصل (۶۸۷– ۶۹۱ میلادی) |
ابراهیم فرزند مالک اشتر بود. مالک یکی از فرماندهان نظامی در خلافت راشدین و از جنگجویان وفادار به علی محسوب میگردید. پیشینه خانواده او به قبیله بنی نخع بازمیگردد که به سبب همین ریشه، لقب نخعی، در کنار نام او و پدرش است. بنی نخع جزو قبیلهٔ بزرگتری به نام مذحج بود. او برادری داشت که از مادر با او یکی بود به نام عبدالرحمن بن عبدالله نخعی که او نیز به عنوان یک جنگجو شناختهشدهاست. گفتهشده ابراهیم نیز همراه با پدرش در سپاه علی و در نبرد صفین دربرابر سپاه بنی امیه در سال ۶۵۷م شرکت کردهاست.
نقش ابناشتر هنگامی برجسته گردید که او به خدمت حامیان خاندان علی تحت رهبری مختار ثقفی علیه بنیامیه وارد گردید. پس از گرفتن کنترل کوفه در ۶۸۵/۸۶، سپاه بنیامیه به فرماندهی عبیدالله بن زیاد بهسوی کوفه بهراه افتاد. مختار، ابناشتر را همراه با سربازانش که بیشتر آنان را ایرانیان شکل میدادند برای مقابله با این سپاه که در خاک عراق پیش میآمد اعزام نمود. ابناشتر همراه با نیروهایش به سوی شمال رفته و در نبرد خازر واقع در شرق موصل با سپاه اموی درگیر گردید. او شکست سختی به آنان وارد کرد و شخصاً عبیدالله را کشت گرچه فرماندهان بزرگ دیگری همانند حصین بن نمیر نیز در این نبرد کشتهشدند. ابراهیم سرهای از بدن جدا شدهٔ کشتهشدگان را برای مختار فرستاد و پیکرهای آنان را سوزاند. مختار نیز آنان را برای خلیفهٔ ضد اموی مدینه و عراق یعنی عبدالله بن زبیر ارسال کرد.
در سال ۶۸۷، مختار او را به فرمانداری موصل منصوب نمود. موصل درپی نبرد خازر به کنترل مختار درآمدهبود. در همان سال مختار و نیروهایش در کوفه بوسیلهٔ مصعب بن زبیر به محاصره درآمدند، و مختار سرانجام در درگیری با آنان کشتهشد. در نتیجه ابناشتر به زبیریان روی آورد گرچه عبدالملک مروان خلیفه اموی نیز تلاش زیادی نمود تا او را جذب نیروهای خودش نماید. سرانجام ابن اشتر همراه با مصعب در نبرد دیرالجثالیق در اکتبر ۶۹۱م کشته شدند، و این شکست زبیریان از امویان باعث گردید تا سراسر عراق به کنترل بنیامیه بازگردد. سپاهیان بنیامیه پس از پایان یافتن نبرد جسد او را یافته و سوزاندند.پیکرش را در نزدیکی شهر سامرا دفن کردند.
تاریخنگار هیو کندی ابن اشتر را اینگونه توصیف کردهاست: «با استعدادترین فرماندهی که در دوران مروانیان از کوفه برخاستهاست» (۶۸۴–۷۵۰م).
This article uses material from the Wikipedia فارسی article ابراهیم بن مالک اشتر, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.