Europeeske Uny

Europeeske Uny

Up et moment besteyt et üüt 27 lidståten, med in totaal 4.233.262 km² an grundgebeed en sowat 447 miljoon inwoaners. As de EU as land ereakend wördt nemt de Europeeske Uny een söävende plekke in up de wearldranglyste wat grundgebeed angeyt, en de derde, nå China en India, wat bevolkingsantallen angeyt. De name van de uny kwam tot stand döär et verdrag van Maastricht in 1992, dårvöär heytte et de Europeeske Gemeynskap. Et höyvdkwartyr van de Europeeske Uny sit in Brüssel, Belgie.

Volgens et EU-verdrag kan elke Europeeske ståt lid wörden van de EU, up vöärwaerde dat alle andere lidståten dermed instemmen. Dit principe van unanimiteit wil seggen dat eyn van de landen dee al lid is de totreading van een kandidaatlidståt kan blokkeren.

De kriteria wåran de lidståten mütten vuldoon stån beskreaven in de Kriteria van Koupenhagen. Underdeyl van disse kriteria is et vulleadig oavernemmen van et gemeynskapsrecht.

Der bint nou vyv kandidaatlidståten:

• Albanie
• Noordmacedonie
• Montenegro
• Servie
• Türkie

Van Albanie is de anvråge tot lidmåtskap untvangen en up 10 oktober 2012 deade de Europeeske Kommissy de anbevealing Albanie de status van kandidaatlidståt te geaven. In 2014 hevt et land dee status ouk ekreagen.

Noordmacedonie is sinds 17 december 2005 een kandidaatlidståt van de Europeeske Uny. Vanweagen een konflikt med Grykenland oaver de name van et land güngen de underhandelingen neet erg vlügge. Nå de naamwysiging van et land in 2018 bint de totreadingsunderhandelingen van start egån.

Türkie underhandelde sinds 4 oktober 2005 med de EU oaver totreading, in februari 2019 bint dee underhandelingen stille elegd vanweagen de veranderende politike richtinge dee et land üütgeyt.

Bosnie-Hercegovina en Kosovo wörden officieel erkend as möägelike kandidaatlidståten.

De volgende landen bint by de EU aneslöäten:

¹ sunder Gröönland en de Färöer

Vöärmålig lidståt

• Vereynigd Koaningryk (tot en med 31 januari 2020)

De officiele talen van de instituten van de Europeeske Uny bint:

Med de totreading van Bulgarye en Rumänie vanaf 1 januari 2007 kwammen bülgaarsk en rumäänsk derby. Ouk kwam der een derde alfabet by, et kyrillisk (in gebrüük in Bulgarye), nåst et al gebrükede latynske en grykske alfabet.

Semi-officiele talen in de Europeeske Uny bint:

• Katalaansk
• Galicisk
• Baskisk
• Skotsk-gaelisk
• Kymrisk

Et poolske parlementslid Małgorzata Handzlik pleitede vöär de invoring van de internationale taal esperanto as tweyde taal in Europa. Up 1 april 2004 weer hyroaver estemd. Van de 626 leaden waren der 346 üm verskillende readenen neet anweasig. 280 lüde brachten öär stemme üüt. Dårvan was 43% vöär.

Andere inheymske talen dee in de Europeeske Uny espröäken wörden, maar (noch) neet officieel erkend bint döär de EU, bint u.a.: