Marxismo: Ekonomiko ken sosiopolitikal a sangalubongan a panirigan a naibatay kadagiti obra ni Karl Marx
Ti Marxismo ket maysa nga ekonomiko ken sosiopolitikal a sangalubongan a panirigan ken pamay-an ti sosioekonomiko a panagsukimat a naibatay ti materialista panangipatarus ti naipakasaritaan a panagrang-ay, ti dialektiko a panirigan ti sosial a panagbalbaliw, ken ti maysa a panagusig kadagiti klase a pannakibiang iti kaunegan ti kagimongan ket dagiti pannakaipakatda kadagiti panagusig ken panagdillaw ti panagrang-ay ti kapitalismo.
Idi tengnga aginggana iti naladaw a maika-19 a siglo, ti intelektual a panagrang-ay ti Marxism idi ket inpayuna babaen dagiti dua nga Aleman a pilosopo, a ni Karl Marx ken Friedrich Engels. Dagiti Marxista a panagusig ken metolohia ken nakaimpluensia kadagiti adu a politikal nga ideolohia ken dagiti sosial a tignay kadagiti napalabas a pakasaritaan. Ti Marxismo ket buklenna ti maysa nga ekonomiko a teoria, ti sosiolohiko a teoria, ti pilosopiko a pamay-an ken ti rebolusionario a panirigan ti sosial a panagbalbaliw. Awan ti naipatingga a Marxista a teoria; Ti Marxista a panagusig ket naipakaten kadagiti nadumaduma a suheto ken nabalbaliwanen kadagiti las-ud ti dalan ti panagparang-ay tapno adda dagiti nadumaduma a teoria ti Marxista.
Ti Marxismo ket naibatay iti materialista a pannkaaawat ti naigimongan a panagrang-ay, a nagal-ala manipud iti punto s a nagrugianna kadagiti kammasapulan a tignay ti ekonomia a kasapulan babaen ti kagimonagan ti tao tapno makaited kadagiti materiales a kasapulanna. Ti porma ti ekonomiko nga organisasion, wenno moda ti produksion, ket naawawat nga isu ti batayan manipud ti kaaduan ti dadduma a sosial a penomena — a mairaman dagiti sosial apannakibiang, politikal ken dagiti legado a sistema, moralidad ken ideolohia — a rimmuar (wenno babaen kadagiti kaaduan a naimpluensiaanda). Dagitoy a sosial a pannakibinag ket mangporma ti superestruktura, para iti pannakaporma ti ekonomiko a sistema a pangibatayan. No dagiti puersa ti produksion (a kangrunaan ti teknolohia) ket mapasayaat, dagiti adda a porma iti sosial nga organisasion ket agbalin a saan a nasayaat ken pasardenganna ti adu pay a panagprogreso. Dagitoy a saak a kinasayaat ket kabukbukodanda a pagbalinen dagitoy a kas dagiti sosial a panagsuppiat iti porma ti salisal ti klase.
Paammo
Dagiti akinruar a silpo
Dagiti midia a mainaig iti Marxismo iti Wiki Commons
Bibliograpia
- Bourne, Peter (1986). Fidel: A Biography of Fidel Castro. New York: Dodd, Mead & Company.
- Callinicos, Alex (2010) [1983]. The Revolutionary Ideas of Karl Marx. Bloomsbury, London: Bookmarks. ISBN 978-1-905192-68-7.
- Castro, Fidel; Ramonet, Ignacio (2009). My Life: A Spoken Autobiography. New York: Scribner. ISBN 978-1-4165-6233-7.
- Coltman, Leycester (2003). The Real Fidel Castro. New Haven and London: Yale University Press. ISBN 978-0-300-10760-9.
- Green, Sally (1981). Prehistorian: A Biography of V. Gordon Childe. Bradford-on-Avon, Wiltshire: Moonraker Press. ISBN 0-239-00206-7.
- Lenin, Vladimir (1967) [1913]. Karl Marx: A Brief Biographical Sketch with an Exposition of Marxism. Peking: Foreign Languages Press. Naala idi 2014-06-17.
- Marx, Karl (1849). Wage Labour and Capital. Germany: Neue Rheinische Zeitung. Naala idi 2014-06-17.
- Trigger, Bruce G. (2007). A History of Archaeological Thought (2nd nga ed.). New York: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-60049-1.
- Agar, Jolyon (2006), Rethinking Marxism: From Kant and Hegel to Marx and Engels (London and New York: Routledge) ISBN 041541119X
- Avineri, Shlomo (1968). The Social and Political Thought of Karl Marx. Cambridge University Press.
- Dahrendorf, Ralf (1959). Class and Class Conflict in Industrial Society. Stanford, CA: Stanford University Press.
- Jon Elster, An Introduction to Karl Marx. Cambridge, England, 1986.
- Michael Evans, Karl Marx. London, 1975.
- Stefan Gandler, Critical Marxism in Mexico: Adolfo Sánchez Vázquez and Bolívar Echeverría, Leiden/Boston, Brill Academic Press, 2015. 467 pages. ISBN 978-90-04-22428-5.
- Kołakowski, Leszek (1976). Main Currents of Marxism. Oxford University Press.
- Parkes, Henry Bamford (1939). Marxism: An Autopsy. Boston: Houghton Mifflin.
- Prychitko, David L. (2008). "Marxism". Iti David R. Henderson (ed.). Concise Encyclopedia of Economics (2nd nga ed.). Library of Economics and Liberty. ISBN 978-0-86597-665-8. OCLC 237794267.
- Robinson, Cedric J.: Black Marxism: The Making of the Black Radical Tradition, 1983, Reissue: Univ North Carolina Press, 2000
- Rummel, R.J. (1977) Conflict In Perspective Chap. 5 Marxism, Class Conflict, and the Conflict Helix
- Screpanti, E; S. Zamagna (1993). An Outline of the History of Economic Thought.
- Shenfield, S.D. Vladislav Bugera: Portrait of a Post-Marxist Thinker
- McLellan, David (2007). Marxism After Marx. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
This article uses material from the Wikipedia Ilokano article Marxismo, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ti linaon ket magun-od babaen ti CC BY-SA 4.0 malaksid no adda sabali a naibaga. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ilokano (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.