Lo lión, llión, león u lleón (Panthera leo) ye una especie d'a familia d'os felidos antigament amplament distribuita por Africa, Orient Meyo y la India.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Lión | ||||||||||||||||||||
Lión | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Panthera leo | ||||||||||||||||||||
Los masclos presentan cerras, estando un caso tipico de dimorfismo sexual. La fembra d'o lión ye clamada liona.
En a mayor part d'os textos medievals s'escribe o zoonimo Leon, tanto l'animal como l'antroponimo que en deriva, vegadas tamién lehon, coincidindo con a ortografía de Jahen pa "Chaén:
Una pronunciación teorica en aragonés ye lión u leyón desfendo o hiato. A segunda forma, con epentesi antihiatica no s'escribe con -y- en a ortografía actual porque no deriva d'una parola latina con consonant sonora desapareixida, como en o caso d'a ciudat de Leyón, que deriva de LEGIONE ("lechión"). A forma Lión se documenta en poquez casos, un d'éls en o "Libro d'as Marabillas d'o Mundo", que no ye escrito en o stándard medieval aragonés y ye una traducción a l'aragonés no bien feita de tot, con muitos galicismos, encara que tamién con formas chenuínas aragonesas que no se gosan presentar en o stándard medieval:
En o lexico comercial aragonés se documenta l'adchectivo leonado, que deriva de leon.
O pelache ye lionato claro, blanco y l'abdomen y en o costato interior d'as patas. O dorso d'as orellas ye negro; cerras d'o masclo lionatas, d'un pardo royenco a negro. O pelache d'os animals no maturos tien un debuixo de rosetas que desaparixe con a edat, encara que en pueden quedar vestichios en o baixo vientre y patas.
A evidencia chenetica indica que os lions actuals s'orichinoron posiblement d'un antipasau común dende fa 55.000 anyatas. As diferencias entre os lions africanos son pocas y poderban estar consideratos d'una sola subespecie.
As subespecies mes reconoixitas por bels cientificos son:
O lión a ormino ye considerau y representau como rei d'a chungla u rei d'os animals amás simbolo popular de realeza, dignidat, peito y nobleza, tamién ye un animal que a sobén ha estau protagonista de bellas cintas de cine como as de Disney, The Wild, The Lion King y as suyas secuelas The Lion King II: Simba's Pride y The Lion King 1½, entre d'atras cintas como Born Free y The Ghost and the Darkness.
This article uses material from the Wikipedia Aragonés article Panthera leo, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). O texto ye disponible baixo a Creative Commons Attribution/Share-Alike License; puede que sigan d'aplicación atros termins. Se veiga as Condicions d'uso ta más detalles. Wikipedia ye una marca rechistrada d'a Wiki Du học, una organización sin animo de lucro. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Aragonés (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.