گیخاتو خان: پنجمین پادشاه دودمان مغولی ایلخانیان

گیخاتو خان (مغولی: Гайхат хан‎) برادر ارغون خان و پنجمین شاه ایلخانان مغول در ایران بود.

ارغون‌خان هنگام به پادشاهی رسیدن حکومت بغداد را به بایدو خان نوادهٔ هولاکو واگذاشت و حکومت روم را به برادر خود گیخاتو سپرد، پس از مرگ ارغون‌خان، گیخاتو در رجب ۶۹۰ قمری به سلطنت رسید. در همان آغاز فرمانروایی با شورش ترکمانان روم به رهبری عثمان یکم بر ضد مغولان آنجا مواجه شد و خود برای رفع آن شورش، لشکر به روم برد و آن فتنه را فرونشاند. وزارت خود را به صدرالدین زنجانی داد و او را صدرجهان لقب داد و قدرت فوق‌العاده‌ای به او تفویض کرد؛ حتی در عزل و نصب شاهزادگان و امراء.[۳]

گیخاتو خان
ایلخان مغول
گیخاتو خان: انتشار نخستین پول کاغذی, نگارخانه, پانویس
پنجمین ایلخان ایران
سلطنت۶۹۰–۶۹۴ ه‍. ق
۱۲۹۱–۱۲۹۵ م.
تاج‌گذاری۲۳ ژوئیه ۱۲۹۱
اخلاط
پیشینارغون‌خان
جانشینبایدوخان
نایب السلطنه آناتولی
سلطنت۱۲۸۴–۱۲۹۱
پیشینقونقورتای
جانشینسماگار
Co-rulerHulachu (۱۲۸۴–۱۲۸۶)
زادهحدود ۱۲۵۹ م.
درگذشته۲۱ مارس ۱۲۹۵ م.
دشت مغان
همسر(ان)پادشاه خاتون و هفت همسر دیگر
فرزند(ان)سه پسر و چهار دختر
خاندانبورجیگین
دودمانایلخانان
پدراباقا خان

گیخاتو بعد از نیل به فرمانروایی اوقات خود را به کلی به عیش و عشرت سپرد. بوالهوسی و ولخرجی او موجب شد که خزانه تهی شود و ناچار به تدبیر و تشویق صدرجهان به نشر و ترویج نوعی پول کاغذی به نام چاو اقدام کرد اما چاو که یک بدعت بود مورد قبول عامه واقع نشد و لاجرم متروک گردید. گیخاتو به سبب افراط در شهوت رانی مورد نفرت شدید ارکان دولت گشت وی درین کار چنان افراط کرد که به زنان و دختران امرای خویش نیز دست‌اندازی کرد. بایدوخان نوادهٔ هولاکو که به خاطر او از قبول سلطنت که بعد از ارغون به او پیشنهاد شد، خودداری کرده بود چون یک بار در مجلس او در مستی مورد اهانت شدید او واقع شد، در مقابل وی سر به شورش برداشت و امرای گیخاتو هم که از او ناخرسندی داشتند او را در دشت مغان فرو گرفتند و به بایدو تسلیم کردند. بایدو هم به قتل او فرمان داد و خود در همدان به سلطنت نشست.

انتشار نخستین پول کاغذی

تهی شدن خزانه به دلیل عدم وجود درایت لازم در زمان گیخاتو، او را واداشت تا برای جبران هزینه‌ها، که ناشی از فساد دربار و افزایش اوراق قرضه برای خرید سلاح بود، دستور انتشار پول کاغذی با نام «چاو» را صادر و چاپ آن را در تبریز آغاز نماید (۶۹۳ هجری - ۲۹ شهریور ۶۷۳ خورشیدی). اما به دلیل عدم استقبال از جانب بازرگانان و حتی برخی امرا، همچنین نداشتن پشتوانه و ضمانت لازم در پرداخت، در همان زمان رونق نیافت و در زمان غازان به‌کلی آلات و ادوات چاپ آن از میان رفت (۶۹۴ هجری - بهمن ۶۷۳ خورشیدی).

نگارخانه

گیخاتو خان: انتشار نخستین پول کاغذی, نگارخانه, پانویس 
سکه یک دینار گیخاتو ضرب تبریز در سال ۶۹۱ هـ ق؛ روی سکه: لا اله الا الله محمد رسول‌الله صلی الله علیه - پشت: به خط مغولی
گیخاتو خان: انتشار نخستین پول کاغذی, نگارخانه, پانویس 
نقاشی اعدام گیخاتو اثر هتوم پاتمیچ

پانویس

منابع

  • زرین‌کوب، عبدالحسین (۱۳۹۰). روزگاران. تهران: انتشارات سخن. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۶۹۶۱-۱۱-۱.
  • https://www.cambridge.org/core/books/women-and-the-making-of-the-mongol-empire/1EEA3BBC6CD88BDFC365A9E3FEE0071F

Tags:

گیخاتو خان انتشار نخستین پول کاغذیگیخاتو خان نگارخانهگیخاتو خان پانویسگیخاتو خان منابعگیخاتو خانارغون خانایلخانانبایدو خانبغدادرومزبان مغولیصدرالدین زنجانیعثمان یکمهولاکو

🔥 Trending searches on Wiki فارسی:

سیلدنافیلسکس متعارفکوسکوسملکشاه یکمآدولف هیتلرتن‌فروشیلبه بزرگهادی کاظمیممفیس دپایباشگاه فوتبال بارسلونامردم کردهمجنس‌گراییویتنامفهرست بازیگران فیلم‌های پورنو بر پایه دههاستان بوشهرهمجنس‌گرایی مردانهلوپرامیدژوزفین بوهارنهفرانسهدرجه‌های نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایرانکاخ گلستانتابناک (وبگاه)آزیترومایسیندودمان پهلویکوئیرشیعهشوگونصادق خلخالیسید ابراهیم رئیسیدیوید بکامازبکستانریکاردو آلوزجام جهانی فوتبالماکروپنیسنواحی شهوت‌خیزانتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا (۲۰۲۴)ترکیههری پاتر (مجموعه‌فیلم)جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲احمد جنتیمسعود جعفری جوزانیعلیرضا جهانبخشمظفرالدین‌شاهجمهوری آذربایجانجزیره قشمسیاوش قمیشیبی‌بدنسروش رفیعیدوش مقعدپسوریازیسروبرت لواندوفسکیفیشال (کنش جنسی)برد پیتلیلا فروهرکاترین، شاهدخت ولزجانی سینزکریم‌خان زندتریاکآلن دلونحمید لولاییاعمال جنسی زنان زن‌آمیزدودمان قاجارشیرازآمیزش جنسی دهانیمهبلمهدی قایدیدر چشم بادفتیش پستاناتحاد جماهیر شورویچغازنبیلسید روح‌الله خمینیحسن صباحورزش سهکیرشاهنشاهی ایرانمعینکاندومصنعت سکسقلعه الموت🡆 More