پیمان ورشو: پیمان نظامی کشورهای اروپایی بلوک شرق

این پیمان در ۱۴ مه سال ۱۹۵۵ به امضای هشت کشور اروپایی شوروی، آلبانی، آلمان شرقی، بلغارستان، چکسلواکی، رومانی، لهستان و مجارستان رسید و در جنگ سرد رقیب اصلی ناتو محسوب می‌گردید.

پیمان دوستی، همکاری و کمک متقابل
پیمان ورشو

اعضای پیمان ورشو در سال ۱۹۹۰
کوته‌نوشت	TFCMA, WP
شعار	اتحاد صلح و سوسیالیسم
نام پسین	سازمان پیمان امنیت جمعی
تأسیس	۱۴ مه ۱۹۵۵ (۱۹۵۵-05-۱۴)
محل تأسیس	ورشو، لهستان
انحلال	۱ ژوئیه ۱۹۹۱ (۱۹۹۱-07-۰۱)
ستاد	مسکو، جمهوری فدراتیو سوسیالیستی روسیه شوروی، اتحاد جماهیر شوروی
اعضا	آلبانی  بلغارستان  چکسلواکی  آلمان شرقی  مجارستان  لهستان  رومانی  اتحاد جماهیر شوروی
فرمانده عالی	ایوان کونیف (نخستین) پیوتر لوشف (آخرین)
رئیس ستاد مشترک	الکسی آنتونوف (نخستین) ولادیمیر لوبوف (آخرین)
وابستگی	شورای کمک‌های اقتصادی متقابل

آلبانی در سال ۱۹۶۱ میلادی از آن کنار گذاشته شد و خود در سال ۱۹۶۸ میلادی از آن کناره گرفت.

هدف از پیمان ورشو که در ابتدا به مدت بیست سال منعقد شد، همکاری و همیاری دولت‌های اروپای شرقی بود. به موجب این پیمان، ستاد فرماندهی یگانه‌ای برای تمام نیروهای مسلح کشورهای عضو به وجود آمد. دولت‌های امضاکنندهٔ این پیمان متعهد شدند که در روابط خود از تهدید و بکار بردن زور خودداری کنند و هرگاه به هریک از دولت‌های عضو در اروپا حمله شود، با تمام نیرو به آن یاری دهند. کنفرانس پیمان ورشو، که به امضای این پیمان انجامید، پنج روز پس از رسمیت یافتن «اتحادیهٔ اروپای غربی» و بازگشت حاکمیت کامل به جمهوری فدرال آلمان تشکیل شد. این پیمان در ۱۹۷۵ میلادی از سر گرفته شد.

•   اتحاد جماهیر شوروی

نیروهای مسلح شوروی

•   لهستان

ارتش خلق لهستان

•   آلمان شرقی

ارتش ملی خلق جمهوری دموکراتیک آلمان

•   جمهوری چک

ارتش خلق چکسلواکی

•   بلغارستان

ارتش ملی خلق بلغارستان

•   مجارستان

ارتش ملی خلق مجارستان

•   رومانی

ارتش ملی خلق رومانی

•   آلبانی

ارتش ملی خلق آلبانی

اعضاء پیمان ورشو متعهد شدند، که در صورت بروز حمله به یک یا چند کشور عضو، به دفاع از آنها بپردازند. همچنین طبق این قرارداد، روابط بین امضاء کنندگان قرارداد مستلزم عدم دخالت در امور داخلی و احترام به استقلال و حاکمیت ملی آنها بود. اندکی بعد، با دخالت شوروی در انقلاب مجارستان در سال ۱۹۵۶ و چکسلواکی در سال ۱۹۶۸، قانون عدم دخالت نقض شد. در هر دو مورد شوروی ادعا کرد، که از او دعوت شده است و بنابراین رسماً این قانون نقض شده محسوب نشد.

پس از سال ۱۹۸۹، حکومت‌های جدید اروپای مرکزی و شرقی تمایلی به پشتیبانی از پیمان ورشو نداشتند. در ژانویه ۱۹۹۱ کشورهای چکسلواکی، لهستان و مجارستان اعلام کردند، تا تاریخ ۱ ژوئیه ۱۹۹۱ از این پیمان کاملاً کناره‌گیری خواهند کرد. در فوریه ۱۹۹۱، بلغارستان نیز به آنها پیوست. آلبانی قبلاً در سال ۱۹۶۸ از این پیمان خارج شده بود، که عملاً فقط سه کشور باقی‌ماندند.

• ناتو