بازی‌کردن با سامانه به معنای استفاده از سیاست‌ها و رهنمودهای ویکی‌پدیا، آگاهانه و با سوءنیت، به منظور ممانعت از اهداف ویکی‌پدیا ست.
این صفحه به مستندسازی یکی از رهنمودهای رفتاری ویکی‌پدیای فارسی می‌پردازد. این یک استانداردِ عموماً پذیرفته‌شده است که ویرایشگران باید تلاش کنند آن را رعایت کنند؛ با این حال، در به‌کارگیری آن، عقل سلیم و استثناهای نادر را نیز در نظر بگیرید. هرگونه ویرایش عمده‌ای در این صفحه باید بازتاب‌دهندهٔ اجماع باشد. اگر شک دارید، نخست در صفحهٔ بحث گفتگو کنید.
بازی با سامانه ممکن است به شکل سوءاستفاده از رویه‌های مرسوم، ویرایش اخلالگرانه یا طفره رفتن و فرار از روح تفاهم در اجتماع ویکی‌پدیا بروز کند. معمولاً برخی ویرایشگران برای اثبات نظر خود، پیشبرد و پیروزی در جنگ ویرایشی یا تحمیل یک دیدگاهِ جانبدارانه به بازی با سامانه می‌پردازند.
اگر ویرایشگری به مفر یا ترفندی دست پیدا کند که از طریق آن بتواند استانداردهای اجتماع ویکی‌پدیا را دور بزند یا از دسترسی مدیریت سوءاستفاده کند، عمل او نباید با فرض حسن نیت مورد چشم‌پوشی واقع شود، هرچند تحریم‌های ویکی‌پدیا باید پیش‌گیرانه باشند نه مجازات‌کننده. هشدار یا تذکر از طرف یک مدیر معمولاً بهترین راه جلوگیری از بازی با سامانه است. هشدار آشکار قاعدتا باید به اصلاح اشتباه منجر شود، چه اشتباه از روی حسن نیت رخ داده باشد و چه سوء‌نیتی در کار باشد. اگر ویرایشگری هشدار را نادیده بگیرد و به رفتارش ادامه دهد یا اگر راه‌های خلاقانه جدیدی برای دست یافتن به همان اهداف پیشین خود پیدا کند، احتمالاً با سوءنیت در پی بازی با سامانه است.
ویرایشگری که سیستم را به بازی می‌گیرد، می‌خواهد با سوءنیت از سیاست‌های ویکی‌پدیا استفاده کند، او به دنبال آن است که در جمله‌بندی و شیوه گزینش کلمات در سیاست مدرکی برای توجیه موضع‌گیری‌ها و اعمال اخلالگرانه خود پیدا کند. در حالی که روشن است که سیاست به هیچ‌وجه قصد حمایت از آن دیدگاه را ندارد. کاربری که سامانه را به بازی گرفته، با این کار، سیاست‌ها و رهنمودها را از جایگاه برحقشان، به عنوان ابزاری برای مستند کردن اجماع در جامعه ویکی‌پدیا، جدا می‌کند و تلاش می‌کند تا آنها را به شکل گزینشی برای منفعت شخصی به کار بگیرد. کاربری اخلالگر است که به چند کلمه از سیاست ارجاع می‌دهد تا آن را مدافع دیدگاهی جلوه دهد که به روشنی با آن سیاست‌ها در تعارض است، کاربری که با تحریف عامدانه سیاست‌ها به موضعی می‌تازد که به درستی منطبق با سیاست‌های ویکی‌پدیاست، کاربری که روال کار در ویکی‌پدیا را از خط خارج می‌کند. بازی با سامانه ممکن است شامل این موارد باشد:
طولانی کردن روند رسیدن به اجماع با واگردانی کاربری دیگر به خاطر خطاهای جزئی، یا پافشاری بر دیدگاهی که جامعه ویکی‌پدیا به روشنی آن را رد کرده‌است.
تلاش در جهت دور زدن تحریم‌ها یا رویه‌های رایج در ویکی‌پدیا برای اذیت و آزار کاربرهای دیگر.
در هر یک از این موارد، ارادی بودن و آگاهی داشتن حائز اهمیت است. استفاده نادرست از سیاست‌ها، رهنمودها یا شیوه‌ها اگر واقعاً از سر اشتباه باشد، بازی با سامانه نیست. اما اگر کاربری عامدانه به بازی با سامانه ادامه دهد، آن هم در شرایطی که به هیچ وجه نتواند کتمان کند که از این موضوع مطلع بوده، آنگاه بازی با سامانه رخ داده‌است. مواقعی که بازی با سامانه ممکن است با سیاست‌های دیگر هم‌پوشانی داشته باشد:
سوءاستفاده از رویه‌های ویکی‌پدیا تا کاربر دیگری در موقعیت ناخوشایندی قرار بگیرد، نکته‌ای ثابت شود، یا در یک نظرسنجی آب گل‌آلود شود، همه این‌ها را می‌توان شکلی از بازی با سامانه در نظر گرفت. اما اغلب آنها را در دسته ویکی‌پدیا:برای بیان دیدگاه خود اخلالگری نکنید یا ویکی‌پدیا:سوءاستفاده از رویه قرار می‌دهند.
استفاده از سیاست‌ها یا رهنمودها تا برای کاربری پرونده‌سازی شود و وانمود شود که سوءنیت دارد، در حالی که «مدرکی» که برای این امر ارائه می‌شود خود به وضوح تفسیر مغرضانه عملکرد کاربر مورد نظر است. این مورد نیز اغلب زیرشاخه فرض حسن نیت قرار می‌گیرد و به چنانچه «اخطارهای» ناحق تکرار شود، می‌توان آن را مشمول عدم رعایت نزاکت دانست.
اگر اتهام بازی با سامانه به شکل آگاهانه مبنای زیر سؤال بردن و تخریب شخصیت کاربری دیگر شود و او به عنوان کاربری که در ویرایش‌هایش سوءنیت دارد معرفی شود، آنگاه این مورد را می‌توان تخطی از سیاست حمله شخصی ممنوع دانست.
اخلالگری به هر صورتی که باشد مستوجب اخطار یا قطع‌دسترسی توسط یک مدیر است. تخطی از سیاست‌های ویکی‌پدیا یا رهنمودهای رفتاری ویکی‌پدیا ممکن است در تصمیم مدیران یا هیئت داوری مؤثر باشد.
بازی با سامانه به اشکال مختلفی صورت می‌گیرد اما جان کلام سوءاستفادهٔ آگاهانه و عامدانه از سیاست‌ها و رویه‌هاست. آنچه در پی می‌آید سیاهه‌ای‌ست از این نمونه‌ها (که البته کامل نیست). در مواردی مشابه موارد زیر، اگر مدرکی در دست نداریم که عمل نادرست با قصد و قرض انجام شده، عموماً آن را مصداق بازی با سامانه در نظر نمی‌گیریم.
سفسطه با سوء نیت - استناد به لفظ سیاست به منظور زیر پا گذاشتن اصول سیاست.
مثال: ارسال پیامی خنثی که ناقض وپ:جارزنی هم نیست، و در همان حال استفاده از مجموعه‌ای اعلان‌های دیگر تا مخاطبی را که سوگری مشخصی دارد ترغیب کند آن پیام خنثی را ببیند.
گلچین کردن کلماتی از متن سیاست و مصادره به مطلوب آن (یا انتخاب گزینشی یک سیاست و نادیده گرفتن عامدانه بقیهٔ سیاست‌ها) به منظور حمایت از دیدگاهی که در حقیقت با سیاست ویکی‌پدیا همخوانی ندارد.
اضافه کردن مطلبی که بر اساس ویکی‌پدیا:ویکی‌پدیا چه چیزی نیست جایی در دانشنامه ندارد با مصادره به مطلوب عبارت ویکی‌پدیا دانشنامه کاغذی نیست.
آگاهانه و با نادرستی از موضع یا دیدگاهی محافظت یا حمایت کردن یا بر آن حقانیت آن پافشاری کردن که در حقیقت ناقض سیاست‌هاست.
وقتی کاربری در پروسهٔ رسیدن به اجماع چوب لای چرخ می‌گذارد و یا پرچانگی تلاش می‌کند دیدگاهی را پیش ببرد که به وضوح با آنچه جامعهٔ ویرایشگران ویکی‌پدیا بر سر آن اجماع دارند، ناهمخوان است و این عمل را تکرار می‌کند تا مانع رسیدن به جمع‌بندی‌ای مبتنی بر سیاست‌های ویکی‌پدیا شود.
مثال: کاربری برای موافقت با یک تغییر شرط و شروطی می‌گذارد و می‌گوید تا آن شرط محقق نشود زیر بار نخواهد رفت، اما شرط و شروط مد نظر کاربر دخلی به سیاست‌ها و رهنمودهای ویکی‌پدیا ندارد.
مثال: کاربران در باب موضوعی به اجماع می‌رسند، به جز یک نفر ( یا یک گنگ) که ساز مخالف می‌زنند و اصرار می‌کنند که تغییر مورد نظر با این یا آن سیاست در تضاد است، اما ادعایشان را نمی‌توانند ثابت کنند.
مذاکره با سوء نیت - کسی که کاربران را فریب می‌دهد تا به مصالحه‌ای تن بدهند، اما به محض موافقت کاربران شرط مصالحه را نقض می‌کند.
مثال: کاربری تلاش می‌کند تا با اجماع کاربران مطلب کاملاْ معتبری از مقاله‌ای حذف شود، به این بهانه که در مقالهٔ دیگری به آن موضوع به حد کفایت پرداخته شده. بعداْ مطلب را از مقالهٔ دوم هم حذف می‌کند.
مثال: کاربران دربارهٔ موضوعی به اجماع می‌رسند. بنا می‌شود کسی که متن نهایی را نوشته (متنی که مورد اجماع همه است) آن را منتشر کند اما هرگز این کار را نمی‌کند. چند هفته بعد، کاربر دیگری از انتظار خسته می‌شود و نسخهٔ اصلاح‌شدهٔ آن را منتشر می‌کند، که کاربر اول به سرعت آن را واگردانی می‌کند.
مثال: کاربری موافقت خود را با یک تغییر منوط می‌کند به افزودن منابع بیشتر و مقبول‌تر. اما منابع جدیدی که اضافه می‌شوند، هیچ‌کدام رضایتش را جلب نمی‌کنند، با این که سیاست‌های محتوایی ویکی‌پدیا را کاملاْ تأمین می کند.
مثال: کاربری یک پاراگراف مطلب قابل اثبات را به مقاله‌ای اضافه می‌کند اما تغییرات او حذف می‌شود چون غلط‌های تایپی‌ای در متن وجود دارد که به سادگی قابل اصلاح بود.
مثال: کاربری یک صفحهٔ تمام را ویرایش و تمیزکاری می‌کند (و در درستی کارش بحثی نیست) اما کاربر دیگری فکر می‌کند برخی تغییرات کوچک ظاهری، معنای دو جمله را به نحو ظریفی تغییر داده است و ساعت‌ها کار کاربر دیگر را واگردانی می‌کند. به جای آن که آن دو مورد تغیر مورد مناقشه را به حالت اول برگرداند.
به کار بردن تاکتیک چراغ گاز - مثل جعل تاریخ، انکار واقعیت، گمراه کردن، مخالف‌خوانی بی‌اساس، فررافکندن معایب خود به دیگران، زورچپانی، یا رد گم کنی - تا بذر نفاق و تردید بپاشد و بحث را از اعتبار بیاندازد.
This article uses material from the Wikipedia فارسی article ویکی‌پدیا:بازی با سامانه, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses. ®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
