واکه مرکب یا مصوت مرکب یا آواگروه به واکهای گفته میشود که در هنگام ادای آن، حالت اندام گفتار دگرگون میشود و در پی آن، رنگ یعنی لرزشهای فرعی آوا نیز مختلف میشود و صدا از یک واکه به سوی واکهٔ دیگر میلغزد، چنانکه میتوان آن را همچون دو واکه شمرد که با هم آمیخته و در هجایی واحد گرد هم آمده باشند.
آواگروه بسیط نیست، اما یک واج شمرده میشود.
در الفبای آوانگاری بینالمللی، آواگروهها را با دو حرف آوانویسی میکنند. نمونه: واژهٔ sign انگلیسی به صورت: [saɪ̯n].
به باور دستهای از زبانشناسان، در زبان فارسی دو آواگروه وجود دارد؛ یکی «ـُو» در نمونههایی مانند روشن، فردوسی، نوروز؛ و دیگری آواگروه «ـِی» در نمونههایی مانند نی، دی، ری.
یکی از دگرگونیهای مهم دستگاه آوایی زبان فارسی از دورهٔ باستان به دورهٔ میانه و نو، از میان رفتن دو آواگروه است. برای نمونه، واژهٔ «روز»، که در فارسی باستان رَئوچَه بوده، در فارسی میانه از حالت آواگروه درآمده و به شکل رُز (با ــُـ کشیده) تلفظ شده که آن نیز در فارسی امروزی به شکل «روز» درآمدهاست.
فارسی باستان | اوستایی | فارسی میانه | فارسی نو | |
---|---|---|---|---|
آواگروه | ai | ae | ē | ī |
نمونهها | - | naema | nēm | nīm (نیم) |
آواگروه | au | ao | ō | ū |
نمونهها | raučah | raočaŋh | rōz | rūz (روز) |
بریتانیایی | استرالیایی | آمریکایی | ||
---|---|---|---|---|
آمریکایی همگانی | کانادایی | |||
low | [əʊ̯] | [əʉ̯] | [oʊ̯] | |
loud | [aʊ̯] | [æɔ̯] | [aʊ̯] | [aʊ̯] |
lout | [əʊ̯] | |||
lied | [aɪ̯] | [ɑe̯] | [aɪ̯] | |
light | [əɪ̯] | |||
lane | [eɪ̯] | [æɪ̯] | [eɪ̯] | |
loin | [ɔɪ̯] | [oɪ̯] | [ɔɪ̯] | |
loon | [uː] | [ʉː] | [ʊu̯] | |
lean | [iː] | [ɪi̯] | [ɪi̯] | |
leer | [ɪə̯] | [ɪə̯] | [ɪɚ̯] | |
lair | [ɛə̯] | [eː] | [ɛɚ] | |
lure | [ʊə̯] | [ʊə̯] | [ʊɚ̯] |
This article uses material from the Wikipedia فارسی article واکه مرکب, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.