یونانِ باستان به تمدنی گفته میشود که متعلق به دورهای از تاریخ یونان است که از دورهٔ باستانی ششم تا هشتم قبل از میلاد مسیح شروع شده و تا عصر کلاسیک (حدود قرن ششم تا هفتم) به طول انجامید.
بلافاصله بعد از این دوران، قرون وسطی و امپراتوری روم شرقی آغاز میشود.
Hellas Ελλάς یونان | |
---|---|
سده دوازدهم تا نهم پیش از میلاد–ح. ۶۰۰ بعد از میلاد | |
جغرافیای سیاسی یونان باستان در دورههای باستانی و کلاسیک | |
دین(ها) | دین یونان باستان |
هژمونی، استراتیگوس اتوکراتور اتحادیه هلنی | |
• ۳۳۸ پ. م/۳۳۷ پ. م | فیلیپ مقدونی |
• ۳۳۶ پ. م | اسکندر |
دوره تاریخی | اعصار تاریک یونان - اروپای دوران قدیم |
• بنیانگذاری | سده دوازدهم تا نهم پیش از میلاد |
• فروپاشی | ح. ۶۰۰ بعد از میلاد |
واحد پول | سکههای یونان باستان را ببینید |
کد ایزو ۳۱۶۶ | GR |
سهمی که یونان باستان در تمدن بشر دارد ادبی و فلسفی و علمی است. آتنیها بیشتر مردمی هنرمند و فکور بودند تا جنگجو و سیاستمدار، و برای همین هنرهای زیبا و ادبیات نغزی ایجاد کردند که تا امروز مردم دنیا را لذت میبخشد. فلسفهٔ آنان در مسیحیت نیز نفوذ داشته و در طرز تفکر مغرب زمین مؤثر بودهاست. ایشان در علوم طبیعی نیز اطلاعات قابلتوجهی بهدست آورده بودند. در آموزش و پرورش، یونانیان به ارزش اخلاقی انسان و پرورش تن و روان در آن واحد و میانهروی در هرچیز اهمیت بسیار میدادند. آموزشگاههای آنان برای مغرب آسیای صغیر و مدیترانه شرقی سرمشق شد و همینکه جمهوری و سپس امپراتوری روم پدید آمدند، رومیان سازمان مدارس و روش آموزش و پرورش یونانیان را اقتباس کردند و مدتها جوانان رومی در دانشگاههای یونان بهتحصیل پرداختند و، بدینترتیب، وسیلهٔ بسط و توسعهٔ نفوذ ادبی و علمی یونان در تمام حوزهٔ مدیترانه شدند.
مردم یونانی زبان در سرزمین اصلی یونان ساکن شدند. این افراد اوّلین منطقهٔ شهری خود را بنیانگذاری نمودند. این کار همزمان با (یا پس از) سکونت آریاییان در ایران بود.
اولین مسابقات المپیک، در شهر المپیا، در جنوب یونان برگزار گردید.[منبع بهتری نیاز است]
یونانیها بهوجود آوردن مستعمرات را در سرتاسر مدیترانه، آغاز کردند. آنها مستعمراتی روی جزیرهٔ سیسیل و در جنوب ایتالیا، بهوجود آورند.[نیازمند منبع]
قانون گذار آتنی، سولون، نخستین قوانین آتن در حوزهٔ سیاست و قضاوت نوشت.
کلئیستنس دموکراسی آتن را تأسیس کرده و عصر کلاسیک آتن باستان را آغازید.
داریوش بزرگ، پادشاه هخامنشی، در پشتیبانی از هیپیاس، حاکم پیشین آتن، سپاهی را روانه یونان میکند. آتنیها در نبرد ماراتون، ارتش مهاجم ایرانیان را شکست میدهند.
بنا بر دانشنامه ایرانیکا در سال ۴۹۰ پیش از میلاد جنگی به نام ماراتن بین ایران و یونان در محلی به نام ماراتن در یونان کنونی رخ میدهد و ارتش هخامنشی از یونان شکست میخورد. این نبرد نخستین پیروزی یونان بر پارس در خشکی بود.
لشکر پارس، به پادشاهی خشایارشا در نبرد ترموپیل، سپاه اسپارت، را در هم میکوبند؛ و سپس آتن را فتح میکنند. مدتی بعد ناوگان دریایی پارس و آتن در جنگ سالامیس، درگیر میشوند. پس از نیمی از روز درگیری، ناوگان پارس صحنه جنگ را ترک کرده و خشایارشا به سرزمین پارس بازمیگردد.
نیروی زمینی پارس به رهبری مردونیه، برای بار دوم آتن را فتح میکند. سپس نیروهای متحد آتن و اسپارت، پارسیان را محاصره کرده و در جنگ پلاته آنان را شکست میدهند. تاریخنگاران یونانی از این جنگ به عنوان پایان حضور نظامی پارس در یونان یاد میکنند.
آتن در عصر پریکلس، ژنرال و سیاستمدار یونانی، شکوفا شد. بهترین بخشهای تپه آکروپولیس از جمله معبد بزرگ پارتنون برای ایزدبانو آتنا، در این زمان ساخته شد.
دو اتحادیه یونان، اتحادیه دلوس به رهبری آتن و اتحادیه پلوپونزی به رهبری اسپارت برای بهدست گرفتن کنترل یونان با هم وارد جنگ میشوند. این جنگ موسوم به جنگ پلوپونز مدت ۲۷ سال طول کشیده و با پیروزی قطعی و کامل اسپارت که از پشتیبانی کوروش کوچک، شاهزاده هخامنشی برخوردار بود، به پایان رسید. پایان این جنگ با تخریب دیوارهای آتن و نابودی دموکراسی این شهر همراه بود.
فیلیپ اهل مقدونیه، پدر اسکندر، در جنگ چایرونی، سراسر یونان را فتح میکند. پیروزی فیلیپ، عصر استقلال مناطق شهری یونان را پایان میدهد. پس از او اسکندر مقدونی، کار پدر را تکرار کرده و یونانیان را مجبور به اطاعت میکند.
با شکست فیلیپ پنجم مقدونی، رمیها جای مقدونیها را در یونان میگیرند.
دستاوردهای فرهنگی دولت ـ شهرهای یونان در طول دوران قدیم (۵۰۰ قبل از میلاد ـ ۵۰۰ میلادی) برای مدت هزار سال جهان غرب را تحت تأثیر قرار داد. دانشمندان یونانی اکتشافاتی در امور طبیعی انجام دادند. فلاسفه یونان نظریاتی در زمینه اداره جوامع به جهان ارائه دادند و هنر و درام یونانی شکوفا شد.
توجه شود که برخی از افراد که نامشان در زیر آمدهاست، لزوماً یونانی نبوده بلکه آثارشان را به زبان یونانی نوشتهاند.
۵۵۰ پیش از میلاد
او نتیجه میگیرد که هوا مهمترین ماده جهان است. ۵۴۵ پیش از میلاد
در زبان یونانیان قدیم، کلمه فلسفه به معنی «عشق به دانایی» است. در طول سالهای ۳۰۰–۵۰۰ قبل از میلاد، تمامی علوم عقلانی رونق یافتند. در ۳۴۷–۴۲۷ پیش از میلاد
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ یونان باستان موجود است. |
This article uses material from the Wikipedia فارسی article یونان باستان, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.