فیلم نیاز: فیلمی به کارگردانی علی‌رضا داوودنژاد ۱۳۷۰

داستان فیلم دربارهٔ دو پسر نوجوان است که برای تأمین مخارج خانواده‌هایشان می‌خواهند در چاپخانه‌ای مشغول به کار شوند که تنها به یکی از این دو نفر نیاز دارد.

نیاز
کارگردان	علی‌رضا داوودنژاد
تهیه‌کننده	علی واجدسمیعی علی‌رضا داوودنژاد
نویسنده	علی‌اکبر قاضی‌نظام
بازیگران	علی سوری ترحم فتحی محمدرضا داوودنژاد شهره لرستانی
موسیقی	محمدرضا علیقلی
فیلم‌بردار	حسین ملکی
تدوین‌گر	محمدرضا مویینی
تاریخ‌های انتشار	۱۲ فروردین ۱۳۷۱
مدت زمان	۸۱ دقیقه
کشور	ایران
زبان	فارسی

نیاز در دهمین جشنوارهٔ فیلم فجر نامزد دریافت پنج جایزه بود و توانست سیمرغ بلورین بهترین فیلم را از آن خود کند. این فیلم بعدها با تحسین سینماگران سرشناس ایرانی از جمله عباس کیارستمی مواجه شد و از نظر منتقدان، یکی از بهترین آثار سینمای ایران پس از انقلاب ۱۳۵۷ نام گرفت.

داستان فیلم در مورد نوجوانی به نام علی است که پس از مرگ پدرش، تصمیم می‌گیرد نان‌آور خانه شود. علی پس از چند روز در چاپخانه‌ای مشغول به کار می‌شود. همزمان نوجوان دیگری به نام رضا نیز برای همان کار وارد چاپخانه می‌شود. با وجود درگیری‌های اولیه بین آن دو، به تدریج بین آنها پیوند عاطفی برقرار می‌شود.

• علی سوری در نقش علی
• ترحم فتحی در نقش رضا
• محمدرضا داوودنژاد در نقش منصور
• شهره لرستانی در نقش مادر علی
• عزت‌الله صلح‌جو مهربان در نقش مش یدالله
• سید شجاع‌الدین حبیبیان در نقش آتقی
• صدرالله اعتصامی در نقش عمو
• حسین میرآقایی در نقش احمدآقا
• حبیب‌ قلیچ‌خانی در نقش اصغرآقا
• محمد یوسفی در نقش مرد دونده
• علی جوهر در نقش اکبرآقا
• داوود چناری در نقش پدر رضا

 

سید مرتضی آوینی در یادداشتی که پیرامون فیلم‌های دهمین جشنواره فیلم فجر نوشت به فیلم نیاز اشاره کرد:

زیبایی فیلم «نیاز» در سادگی آن است و سادگی در این روزگاری که پیچیدگی و ابهام را به مثابه صفت ذاتی هنر می‌ستایند، تا حد تقدیس عظمت می‌یابد. مراد از سادگی چیست و این پیچیدگی که از آن سخن گفتیم چگوه ایجاد می‌شود؟ پرستیژ روشنفکری به غلط این گونه اقتضا دارد که هنرمندان پیچیدگی و ابهام را چون یک ضرورت باور کنند و آنچه را که ساده و واقعی می‌یابند، سنجیده و بی‌تأمل دور بیندازند، فضای حاکم بر مجامع هنری، اعم از جشنواره‌ها، مدارس هنری و صفحات روزنامه‌ها و مجلات نیز چنین اقتضا دارند که هنرمند بیشتر از آنکه نگران حقیقت است، نگرانی ارزیابی منتقدان دربارهٔ خویش باشد و این امر، از آنجا که منتقدان عموماً نگرش واحدی را دربارهٔ هنر می‌ستایند، این توهم را ایجاد می‌کند که تبعیت از فضای حاکم، شرط لازم پذیرش در جمع هنرمندان و روشنفکران است و خوب، کدام هنرمندی است که به این پذیرش نیازمند نباشد و بتواند در کمال استقلال رأی خلاف موجبیت پرستیژ روشنفکری و هنرمندی عمل کند و پای در راه دیگری بگذارد؟ شکی نیست که چنین هنرمندانی بسیار قلیل هستند. ستایش ابهام و پیچیدگی از آنجا در این جماعت رخ نموده‌است که حرف‌های بزرگ در ظاهر خود را پیچیده و بغرنج می‌نمایانند، حال آنکه چنین نیست، حقیقت «ساده‌ترین و فطری‌ترین» سخنی است که بر زبان‌ها و قلم‌ها جاری می‌شود، نه پیچیده‌ترین آنها.