تابعیت یا ملیت اصطلاحی است که برای اشاره به نوعی رابطهٔ سیاسی، معنوی یا حقوقی بین یک شخص، و ملت یا دولتی معین استفاده میشود.
نظر واحدی در مورد تعریف تابعیت وجود ندارد و دانشمندان حقوق بینالملل بحثهای مفصل و متعددی در مورد تعریف تابعیت کردهاند. برخی از تعاریف که در مورد تابعیت آمدهاست چنین است:
در متنهای قدیمی کلمه تابعیت بیشتر از ملیت به یک گروه قومی اشاره دارد؛ یعنی گروهی از مردم که دارای یک قومیت، زبان، فرهنگ و تاریخ هستند.
اعطای تابعیت عموماً مبتنی بر دو سیستم خاک و خون است. سیستم خون بدین معناست که تابعیت افراد بر اساس تابعیت والدینشان داده میشود؛ و سیستم خاک یعنی اعطای تابعیت بر اساس محل تولد شخص! در ایران تابعیت بهطور عمده بر سیستم خون متکی است، البته در مواردی از سیستم خاک برای کسب تابعیت استفاده شده است. با توجه به قانون مدنی ایران، کسی که از پدر ایرانی در ایران یا بیرون از کشور متولد شود ایرانی است اگر چه مادرش غیر ایرانی باشد. در آمریکا و کانادا تابعیت بهطور عمده بر سیستم خاک مبتنی است، البته سیستم خون هم جایگاه خود را در قوانین این کشور دارد.
برخی کشورها اصل خون را به چندین نسل قبل هم گسترش دادهاند؛ یعنی اگر کسی بتواند ثابت کند که یکی از والدین یا اجدادش اهل آن کشور بودهاند امکان دریافت پاسپورت آن کشور را خواهد داشت. این کشورها که عمدتاً کشورهای اروپایی هستند در قوانین خود «شهروندی نژادی» را پیشبینی کردهاند؛ مثلاً اگر کسی ثابت کند یکی از اجدادش اصلیت لهستانی داشته و به ایران مهاجرت کرده با شرایط خاصی امکان دریافت پاسپورت لهستان را خواهد داشت.
از انواع تابعیت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تابعیت با اقامت دائم تفاوت دارد. تابعیت یک رابطه سیاسی و حقوقی است که شخص را عضوی از یک کشور میکند. اما حق اقامت به این معناست که محل سکونت و فعالیت شخص بهطور موقت یا دائم در کشور محل اقامت خواهد بود.
تابعیت در مقایسه با اقامت مزایای بسیار بیشتری را در اختیار اشخاص قرار میدهد. این مزایا با توجه به قوانین هر کشور متفاوت است. تعدادی از امتیازات تابعیت نسبت به اقامت شامل این موارد میشوند:
معمولاً کسی که اقامت دائم دارد پس از یک دوره اقامت معمولاً ۵ سال در کشور میتواند طبق قانون درخواست دریافت تابعیت کشور را کند. البته این موضوع بسته به قوانین هر کشور متفاوت است. تابعیت دوگانه یعنی به رسمیت شناختن دو تابعیت برای یک نفر هم بسته به قوانین هر کشور متفاوت است.
{{cite web}}
: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link)This article uses material from the Wikipedia فارسی article تابعیت, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.