محمد بروجردی: نظامی ایرانی (۱۳۳۳–۱۳۶۲)

وی به همراه محسن رضایی، مسئولیت حفاظت از سید روح‌الله خمینی را در زمان بازگشت به ایران در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ برعهده داشت. بروجردی در خلال جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۶۲ بر اثر برخورد خودرو حامل وی با مین، در جاده مهاباد به نقده کشته شد.

محمد بروجردی
زاده	۱۳۳۸ دره گرگ، لرستان، ایران
درگذشته	۱ خرداد ۱۳۶۲ (۲۸–۲۹ سال) جاده مهاباد به نقده
مدفن	بهشت زهرای تهران
وفاداری	جمهوری اسلامی ایران
شاخه نظامی	سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
سال‌های خدمت	۱۳۵۷–۱۳۶۲
فرماندهی	سپاه کردستان
جنگ‌ها و عملیات‌ها	جنگ ایران و عراق †

محمد بروجردی در سال ۱۳۳۸ در روستای دره گرگ از توابع بروجرد در خانواده‌ای کشاورز، زاده شد. وی ۶ ساله بود که پدرش درگذشت و اندکی پس از مرگ پدر، به همراه خانواده به تهران نقل مکان نمود و به همراه خانواده در خیابان مولوی ساکن گردید. چند سالی به کار کردن در خیاطی و درس خواندن در کلاس‌های شبانه مشغول شد، اما موفق به تکمیل تحصیلات دبیرستان نشد. وی در سن ۱۷ سالگی ازدواج کرد و یک سال بعد به سربازی فراخوانده شد، ولی از خدمت سربازی فرار کرد و به قصد دیدن سید روح‌الله خمینی، به مرز ایران و عراق گریخت که در مرز هویزه دستگیر و ۶ ماه زندانی شد. پس از گذراندن محکومیت زندان، به تهران بازگشت و خدمت سربازی خود را به پایان رساند.

محمد بروجردی در سال‌های پیش از وقوع انقلاب، در تهران با برخی مبارزان علیه حکومت پادشاهی ایران مانند مهدی عراقی آشنا شد. این آشنایی سبب شد که او به سوریه سفر کند و پس از برقراری ارتباط با امام موسی صدر و محمد منتظری، اقدام به فراگیری مهارت‌های نظامی و چریکی برای انجام عملیات‌های چریکی در ایران در اردوگاه‌های جنبش امل نماید. وی سپس به لبنان رفت و در آنجا با مصطفی چمران آشنا شد. بروجردی تا پیش از وقوع انقلاب در سال ۱۳۵۷ در چندین عملیات مسلحانه علیه حکومت پادشاهی ایران حضور داشت و در بهمن‌ماه ۱۳۵۷ به پیشنهاد مهدی عراقی، از سوی سید محمد بهشتی، به همراه محسن رضایی، مسئولیت تیم حفاظت از سید روح‌الله خمینی در زمان بازگشت به ایران را بر عهده داشت.

فعالیت‌هایی که بروجردی در دوران پیش از وقوع انقلاب ۱۳۵۷ در آنها حضور داشت:

• خلع سلاح قرارگاه شهربانی تهران
• عملیات مسلحانه در ۱۵ خرداد ۱۳۵۷
• انفجار در نیروگاه برق کاخ جوانان، در منطقه شوش، تهران
• خلع سلاح کلانتری ۱۴ تهران، در میدان خراسان
• خلع سلاح پادگان جمشیدیه
• حمله به سازمان رادیو تلویزیون
• انفجار رستوران خوان‌سالار
• انفجار اتوبوس نظامی حامل مستشاران آمریکایی، در لویزان

محمد بروجردی برای مدتی کوتاه مسئول زندان اوین بود. او یکی از ۱۲ نفر عضو هیئت مؤسس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود و در پایه‌گذاری این نهاد شرکت داشت.

با فرمان روح‌الله خمینی مبنی بر سرکوب اعتراضات کردستان، بروجردی در مرداد ۱۳۵۸ به عنوان یکی از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران، به پاوه رفت. در کردستان سازمانی تحت عنوان پیشمرگان کرد مسلمان، توسط بروجردی تشکیل گردید. پس از راه‌اندازی سازمان پیشمرگان کرد مسلمان و با حمایت‌های سید محمد بهشتی و اکبر هاشمی رفسنجانی، به فرماندهی این تشکیلات منصوب شد.

محمد ابراهیم همت و احمد متوسلیان از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران، به‌طور مستقیم توسط وی آموزش دیدند و معرفی شدند.

• بنیان‌گذاری گروه مسلح و اسلام‌گرا به نام گروه توحیدی صف
• مسئول تیم حفاظت از سید روح‌الله خمینی پس از بازگشت به ایران در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷
• عضو تیم ۱۲ نفره مؤسس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
• فرمانده و بنیان‌گذار نیروی پیشمرگان کرد مسلمان در کردستان
• فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا
• فرمانده سپاه پاسداران کردستان

در تاریخ ۱ خرداد ۱۳۶۲ به دلیل کمبود وسیله نقلیه، بروجردی به سمت روستای دارلک رفت.^{[نیازمند منبع]} در ۲۵ کیلومتری جاده مهاباد به نقده، به طرفش تیراندازی کردند و ماشینش روی مین رفته و او همراهانش کشته شدند.

در سال ۱۴۰۱ فیلم ایرانی غریب به کارگردانی محمدحسین لطیفی ساخته شد که در آن بابک حمیدیان نقش بروجردی را بازی می‌کند.

• ویژه نامه سالروز شهادت سرلشکر پاسدار شهید محمد بروجردی
• «گزارش: چرا امام خمینی «بنی‌صدر» را از فرماندهی کل قوا عزل کرد؟ - اخبار سیاسی - اخبار تسنیم». خبرگزاری تسنیم - Tasnim. ۲۰۱۹-۰۶-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۰۷.نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (رده)
• «پشت پرده عزل بی‌صدر از فرماندهی کل قوا/ بنی‌صدر به دنبال محاصره بیت امام بود/ مسعود رجوی چه خوابی برای سپاه دیده بود؟». خبرآنلاین. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۰۷.