فعل یا کارواژه واژه یا گروه واژگانی هستند که روی دادن امری، یا واقع شدن حالتی را در یکی از زمان های(گذشته،حال،آینده) به شخص نسبت می دهند.
لحن یا سبک این مقاله بازتابدهندهٔ لحن دانشنامهای مورد استفاده در ویکیپدیا نیست. |
این مقاله شبیه یک کتابچهٔ راهنما یا خودآموز نوشته شدهاست. |
فعل به بخشی از جمله گفته میشود که نشان دهنده کار انجام شده یا یک رویداد یا یک حالت باشد. (مانند: است، شد، خواند، برد، بود). فعل همیشه مهمترین(هسته)بخش جمله است.
هر فعل در زبان فارسی پنج مفهوم را در بر میگیرد:
در هر فعل جز ثابتی وجود دارد که معنی بنیادی فعل را دربردارد. به این بخش بن میگویند. بن دارای دو گونه بن گذشته و بن حال است.
هر فعل ۲ نوع است: فعل اسنادی و فعل غیر اسنادی فعلهای اسنادی شامل: (است، بود، شد، گشت، گردید) است اما باید توجه داشت همیشه این فعلها نقش فعل اسنادی را ایفا نمیکنند هر فعل برای رساندن پیام کامل به شنونده نیازمند یک سری اجزا هست نوع اول:فعل گذرا به نهاد (فعلی است که برای کامل شدن از نظر معنایی علاوه برنهاد به مفعول نیازمند است) نوع دوم:فعل گذرا به متمم (فعلی است که برای کامل شدن از نظر معنایی علاوه برنهاد به متمم نیز نیازمند است) نوع سوم:فعل گذرا به متمم و مفعول (فعلی است که برای کامل شدن از نظر معنایی علاوه برنهاد به مفعول و متمم نیز نیازمند است)
گاهی فعل به صورت پنهان در جمله جای گرفته است که به این گونه فعل، فعل محذوف میگویند مانند:رعد و برق شب طنین خنده اش (در اینجا فعل ناپیدا یا محذوف است اما با کمی دقت میتوانیم فعل نهان را پیدا کنیم که میشود:رعد و برق شب طنین خنده اش «است» پس دریافتیم که است فعل پنهان ما است. فعل را به دوشکل گذرا (متعددی) و ناگذرا (لازم) تقسیم میکنند فعل ناگذرا (لازم) به فعلی که با نهاد تکمیل میشود و نیازی به اجزای دیگری (مانند مفعول، مسند، متمم، بدل و… ندارد فعل ناگذرا ویا فعل لازم میگوییم.
فعل بخش اصلی معنای جمله و انتقال دهندۀ پیام است؛ بنابراین «فعل» مهمترین بخش هر جمله است.
در زبان فارسی فعل از لحاظ ساختاری ۵ گونه است.
فعل تام (خاص): بیشتر فعلهایی که در زبان به کار میروند، وقوع کاری مخصوص یا به داشتن حالتی مخصوص دلالت دارند. به این فعلها، فعل تام یا خاص گفته میشود.
فعل اسنادی (ربطی): فعلی است که دارای معنای خاصی نبوده و تنها برای نسبت دادن چیزی به چیز دیگر به کار میرود.
فعل از لحاظ وضعیت فاعل در زبان فارسی به دو دسته فعل معلوم و فعل مجهول تقسیم میشود.
در سالهای گذشته کارهای گران ارجی در راستای ریشهشناسی فعل انجام پذیرفتهاست. برای آگاهی از ریشهشناسی فعلهای فارسی، به صفحه ریشهشناسی فعل رجوع کنید.
فعلهای فارسی
ریشهشناسی فعلهای فارسی
فعل در زبان فرانسه
This article uses material from the Wikipedia فارسی article فعل, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.