شاهین شیرازی: شاعر ایرانی

شاهین، شاعر یهودی ایرانی سده ۱۴ میلادی است.

گرچه قسمت کوتاهی از اشعار یهودی-ایرانی در گنیزه قاهره یافت شد، شاهین اولین و بزرگترین شاعر یهودی-ایرانی که در قرن ۱۴ م شکوفا شده است، در نظر گرفته می‌شود. به احتمال زیاد، شاهین، تخلص این شاعر بوده و در جاهای مختلفی در اشعار نمایان است. نام واقعی و اطلاعات شخصی او نامعلوم است. پژوهشگران به‌طور خلاصه از روی آثار شاهین گفته‌اند که او شیرازی است، ولی مدارک داخلی نشان می‌دهد که فراتر از اینها است و اینکه او از شیراز یا مناطق جنوبی یا مرکزی ایران باشد، مورد تردید است. ممکن است او متعلق به خراسان بزرگ، احتمالاً شهر مرو باشد. شاهین در نظر یهودیان ایرانی، همانند فردوسی - سراینده شاهنامه - برای ایرانیان است.

شمعون حاخام تمام آثار شاهین شیرازی را در اورشلیم چاپ کرده‌است.

موسی‌نامه

شاهین شیرازی: موسی‌نامه, اردشیرنامه و عزرانامه, برشیت‌نامه 
عکسی از کتاب موسی نامه، سروده شاهین شیرازی

اولین اثر شعری شاهین تفسیر چهار کتاب آخر افسار پنج‌گانه عهد عتیق (تورات) بود که دربارهٔ کردار موسی دربارهٔ کوکان اسرائیل بود، از این رو توسط شمعون حاخام بخارایی و ویلهلم باخر بوداپستی (کسی که به کارهای شاهین علاقه‌مند بود)، موسی‌نامه نام گذاشته شد. این کتاب توسط خود شاهین، «شرح تورات» نام‌گذاری شد. موسی‌نامه، شامل ۱۰ هزار بیت است که در ۱۳۲۷ میلادی جمع‌آوری شد.

اردشیرنامه و عزرانامه

کار دوم شعری شاهین، تفسیر مگیلات استر (تفسیر کتاب استر) است که در بین پژوهشگران به نام اردشیرنامه شهرت دارد. اردشیر (حکومت ۴۶۵–۴۲۵ پ. م) بر طبق روایت شاهین، اخشورش است، گرچه بیشتر پژوهشگران اخشورش را خشایارشا (حکومت ۴۸۶–۴۶۵ پ. م) در نظر دارند که با استر ازدواج کرده‌است. اردشیرنامه شامل ۳ مجموعه مجزا ولی مرتبط با هم می‌شود:

  1. کتاب استر.
  2. عشق بین شیرویه، پسر وشتی و شاهزاده چینی، مهزاد.
  3. روایت خلاصه‌ای از زندگی و کردار کوروش بزرگ، بیش از همه بر پایه کتاب استر، از اینرو که این بخش گاهی به نام عزرانامه شناخته می‌شود. اینجا شاهین دربارهٔ کوروش، پسر استر ملکه حرف می‌زند. اعتقادی که توسط برخی مورخین مسلمان مثل طبری هم روایت شده‌است.

توصیف طبیعت، شکار، و جنگ در این کتاب عالی است. اردشیر نامه حدود شش هزار بیت دارد و در ۱۳۳۳ میلادی جمع‌آوری شد.

برشیت‌نامه

سومین کار شعری شاهین، منظومه‌سازی تفسیر اولین کتاب تورات - کتاب پیدایش- است که توسط شاعر به شرح تورات، سفر برشیت و توسط پژوهشگران به برشیت‌نامه نامیده شده‌است. بیشتر قسمت این کتاب روایت داستان یوسف و همسر پوتیفار است که به عنوان «یوسف و زولیخا» شناخته شده‌است. برشیت‌نامه استفاده گسترده‌ای از میدراش و مخصوصاً منابع اسلامی (قصص الانبیاء) کرده‌است. به عنوان آخرین کار شاعر، این کار نشاندهنده بلوغ فکری، فضل و دانش عالی و دانش عمیق زبان فارسی با تمام ابزارهای بلاغی‌اش است که حدوداً شامل ۱۰ هزار بیت می‌شود که در ۱۳۵۹ میلادی تکمیل شد.

بخشی از سروده‌های شاهین شیرازی

سخن در آفرینش کردم آغازدرون پرده این سان می‌زنم ساز
یکی در وادی حکمت بپویمبه قدر عقل خود رمزی بگویم
چنین فرمود استاد سخن گویکاربر بود او به چوگان خرد گوی
که پیش از آفرینش قادر پاککه عرش را آفرید و چرخ و افلاک

موسیقی روی سروده‌های شاهین شیرازی

در سال ۲۰۲۲ ایمان حبیبی، آهنگساز ایرانی مقیم کانادا اثری به نام «شاهین نامه» روی سروده های شاهین شیرازی آفرید. این اثر برای نخستین بار با ارکستر متروپولیتن در مونترال و با تکخوانی سپیده رئیس السادات اجرا شد.

پانویس

منابع

  • Netzer, Amnon (2007). "SHĀHIN". ENCYCLOPAEDIA JUDAICA (به انگلیسی). Vol. 18 (2nd ed.). New York: Thomson Gale. p. 365. Archived from the original on 14 May 2014. Retrieved 14 May 2014.

پیوند به بیرون

  • Amnon Netzer: "Literature of the Jews of Iran, A short survey." Padyavand Vol 1. Los Angeles 1996, pp 5–17.
  • E.G. Browne. Literary History of Persia. (Four volumes, 2,256 pages, and twenty-five years in the writing). 1998. ISBN 0-7007-0406-X
  • Jan Rypka, History of Iranian Literature. Reidel Publishing Company. ASIN B-000-6BXVT-K
  • Vera Basch Moreen (tr. and ed.), In Queen Esther's Garden: An Anthology of Judeo-Persian Literature (Yale Judaica): Yale 2000, ISBN 0-300-07905-2, ISBN 978-0-300-07905-0

Tags:

شاهین شیرازی موسی‌نامهشاهین شیرازی اردشیرنامه و عزرانامهشاهین شیرازی برشیت‌نامهشاهین شیرازی بخشی از سروده‌های شاهین شیرازی موسیقی روی سروده‌های شاهین شیرازی پانویسشاهین شیرازی منابعشاهین شیرازی پیوند به بیرونشاهین شیرازیتخلصشیرازقاهرهیهودیان ایرانی

🔥 Trending searches on Wiki فارسی:

شریک جنسیزنانه‌سازی (رفتار جنسی)جی. رابرت اوپنهایمرمتهم گریختمرد عنکبوتی (فیلم)آمیزش جنسی در انسانحمید لولاییحمید صفتلبه بزرگلواطکشتی نوحنون خسردار بردی‌محمدافجنگل پرتقالبرانگیختگی جنسیایالات متحده آمریکاکمونیسمسوزان روشنعیسیجامیونگ گوصادق خلخالیهوتن شکیباشی‌میلسوپرقاسم سلیمانیسرنرهجانی سینزماه‌های هجری خورشیدیسوگل خلیققالب بدنی زنرضا پهلویحسن صباحعشق‌بازیکریم آقاخاناسباب‌بازی جنسیآلبرت اینشتینشهره (خواننده)فرانچسکو توتیخط اورخونبی‌تی‌اسدر چشم بادهادی چوپانایرج طهماسببانک تجارتوینیسیوس جونیوراسلامنزاریه۳۶۵ روزهری پاتر (مجموعه‌فیلم)آزیترومایسینتری‌سامخشایارشاترامادولپابلو اسکوبارفتحعلی اویسیسعید آقاخانیتخته نردیدالله بایندررابطه بازهما (پرنده)پادشاهی ناک‌رانگدودمان پهلویکلونازپاماشغال ایران در جنگ جهانی دومپنیس تاردارخیارگلشیفته فراهانیلطفعلی‌خان زندانزال زنانمصلحتانگلستانمرد عنکبوتیگورستان خالد نبیبهرام افشاریتمایلات جنسی در اسلاممقیمان ناکجا🡆 More