زیست‌شناسی

درگاه زیست‌شناسی

زیست‌شناسی دانش شناخت موجودات زنده‌است. این دانش به بررسی ویژگی‌ها و رفتار سازواره‌ها، چگونگی پیدایش گونه‌ها و افراد، و نیز به بررسی برهم‌کنش جانداران با یکدیگر و محیط پیرامونشان می‌پردازد. زیست‌شناسی شامل طیف گسترده‌ای از رشته‌های علمی مستقل است. از مهم‌ترین رشته‌های زیست‌شناسی، فیزیولوژی، کالبدشناسی، بوم‌شناسی، زیست‌شناسی مولکولی و سلولی، زیست‌شیمی، ژنتیک و زیست‌شناسی تکاملی هستند. در زیست‌شناسی رشد و نمو اندام جانداران نیز مورد مطالعه قرار می‌گیرد. زیست‌شناسی سیستم‌های زیست‌شناختی را بر اساس اصول و مفاهیمی چون جامعیت، تکامل، تنوع، تسلسل، هم‌ایستایی و کنش و واکنش‌ها توصیف می‌کند.

نوشتار برگزیده

کرکس سیاه (نام علمی: Coragyps atratus) که با نام کرکس سیاه آمریکایی نیز شناخته می‌شود، نام پرنده‌ای جدید از خانواده کرکس‌های بر جدید است که گسترهٔ پراکندگی آن از جنوب‌شرقی ایالات متحده، تا مرکز شیلی و اروگوئه در جنوب قاره آمریکا می‌باشد. با وجود گونه‌های مشترک و مختلف این کرکس، پراکندگی این نوع از نوع کرکس بوقلمونی آمریکایی کمتر است. با وجود نام و ظاهر مشابه با دال سیاه این گونه، گونه‌ای متفاوت با آن کرکس است. در حالی که کرکس‌های بر قدیم جز خانوادهٔ عقابیان قرار می‌گیرند (عقابیان پرندگانی مانند عقاب، باز، کورکور و سنقار هستند) ولی گونه‌های آمریکایی از کرکس‌های بر جدید محسوب می‌شود. این کرکس، تنها کرکس باقی مانده از کرکس‌های بر جدید از خانوادهٔ genus Coragyps است. این پرنده ساکن مناطق نسبتاً باز و جنگل‌های پراکنده‌است. پهنای بال‌های این پرنده در حدود ۱٫۵ متر (۵ فوت) است که به عنوان یک کرکس، پرنده‌ای کوچک محسوب می‌شود. (پهنای بال دال سیاه در حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ سانتی‌متر است.) این پرنده دارای پرهای سیاه است. در سر و گردن این پرنده پری وجود ندارد و رنگ سر و گردنش خاکستری سیاه است و دارای منقاری کوتاه و قلاب مانند می‌باشد.
بیشتر...

زندگی‌نامهٔ برگزیده

ریچارد داوکینز رفتارشناس، زیست‌شناس فرگشتی و نویسندهٔ کتاب‌های علمی برای عموم است.او سابقاً مدرس فهم عمومی علم در دانشگاه آکسفورد بود.از جمله افتخارات او، عضویت در انجمن سلطنتی علوم، و انجمن سلطنتی ادبیات است. وی در تفسیر و آموزش عمومی دانش نقش برجسته‌ای در انگلستان دارد. و کتاب‌های مشهوری در زمینهٔ فرگشت نوشته‌است.

نخستین کتاب او با عنوان ژن خودخواه، که در سال ۱۹۷۶ منتشر شده بسیار تأثیرگذار بوده‌است. در این کتاب او نقش کلیدی ژن‌ها را در فرگشت (تکامل) تشریح می‌کند و برای نخستین بار مفهوم میم را مطرح می‌نماید.از آن پس او چندین کتاب نگاشته که بیش تر عناوینی شاعرانه دارند: ساعت‌ساز نابینا، صعود به قلهٔ ناممکن، گسیختن رنگین‌کمان، داستان نیاکان، پندار خدا و جدیدتر از همه بزرگترین نمایش روی زمین؛ که هر کدام شرح و بحث جنبه‌هایی از مفهوم انتخاب طبیعی هستند. در این میان فنوتیپ گسترش یافته؛ به نظر خود داوکینز بدیع‌ترین اثر علمی اوست. در این کتاب که به عنوان اثری مطرح در زمینهٔ زیست‌شناسی فرگشتی به شمار می‌رود، وی این نظریه را مطرح کرد که اثرات فنوتیپی محدود به داخل بدن جانداران نیستند؛ بلکه می‌توانند به بیرون از بدن جاندار گسترش یابند و حتی در بدن دیگر جانداران تاثیر بگذارند.

نوشتارهای برگزیده

نوشتارهای برگزیده: نهنگ قاتل • ساکورا • لاله • شیر • قو • شیطان تاسمانی • پنگوئن امپراتور • دلفین • یوز

نوشتارهای خوب:کرکس سیاه • آمیزش جنسی در انسان • رز • لاک‌پشت پوزه‌عقابی

نگارهٔ برگزیده

شیر جانوری نیرومند با سر و پاهای بزرگ و قوی و دمی بلند از جنس پلنگ‌شکلان است. اندازهٔ بدن او ۱۴۰ تا ۲۰۰ سانتیمتر و اندازهٔ دم او ۶۷ تا ۱۰۰ سانتیمتر است. نوع نر بزرگ‌تر از ماده است و نرها بر روی گردن و شانهٔ خود دارای یال نیز می‌باشند. رنگ بدن شیرها بین قهوه‌ای مایل به زرد و قهوه‌ای مایل به سرخ متغیر است. رنگ یال شیرهای نر نیز از زرد روشن تا سیاه متغیّر است. همچون دیگر گربه‌سانان بزرگ شیرها نیز می‌توانند به سرعت‌های بالا دست یابند و آن را برای مدت کوتاهی حفظ کنند.

گفتاورد

آیا می‌دانستید؟

• ... که ملکه موریانه پنجاه بار بزرگتر از جفت مذکر خود می‌باشد؟
• ... زرافه می‌تواند با زبانش گوشهایش را تمیز کند؟
• ... که پشه‌ها دندان دارند؟
• ... قدرت بینایی جغد ۸۲ برابر قدرت دید انسان است؟
• ... اگر تمام رگهای خونی را در یک خط بگذاریم تقریبا ۹۷۰۰۰ کیلومتر می‌شود؟
• ... سریعترین پرنده شاهین (درنگاره)است و می‌تواند با سرعت ۲۰۰ کیلومتر در ساعت پرواز کند؟
• ... کرم‌های ابریشم در پنجاه و شش روز هشتاد و شش هزار برابر خود غذا می‌خورند؟
• ... انسان در طول زندگیش ۱۸ کیلو پوست می‏اندازد؟
• ... درهرثانیه تقریبا سه میلیون گلبول قرمز دربدن می‌میرد؟

درگاه‌های وابسته

در دیگر پروژه‌های ویکی‌مدیا