فیلم ۱۳۹۶ خوک: فیلم سینمایی ایرانی

فیلمبرداری خوک از شهریور ۱۳۹۶ آغاز و در آذرماه به پایان رسید. این فیلم نماینده ایران در شصت و هشتمین دوره جشنواره فیلم برلین بود.

خوک
پوستر رسمی فیلم
کارگردان	مانی حقیقی
تهیه‌کننده	مانی حقیقی
نویسنده	مانی حقیقی
بازیگران	حسن معجونی لیلا حاتمی لیلی رشیدی پریناز ایزدیار سیامک انصاری علی باقری مینا جعفرزاده آیناز آذرهوش رضا یزدانی بیوک میرزایی سهیلا رضوی علی مصفا
موسیقی	پیمان یزدانیان
فیلم‌بردار	محمود کلاری
تدوین‌گر	میثم مولایی
توزیع‌کننده	فیلمز بوتیک (بین‌المللی) نیکان فیلم (ایران)
مدت زمان	۱۰۸ دقیقه
کشور	ایران
زبان	فارسی
فروش گیشه	۱٬۱۸۵٬۹۷۸٬۰۰۰ تومان (ایران) ۲۴٬۶۶۶ دلار (روسیه)

حسن خشمگین است. مدتی است موفق به فیلم ساختن نشده. شیوا مهاجر، ستاره محبوبش صبر ندارد و می‌خواهد با کارگردانان دیگر همکاری کند. همسرش گلی، دیگر عاشقش نیست. دخترش آلما، بزرگ شده و دیگر مستقل است. مادرش جیران، پیر شده و کم‌کم حافظه خود را از دست داده. مزاحم جذابی به نام آنی، او را هر جا می‌رود تعقیب می‌کند و اصرار دارد حسن او را وارد دنیای سینما کند. از همه بدتر، قاتلی در سطح شهر مشغول کشتن کارگردانان سینمای ایران است، اما حسن را نادیده گرفته. حسن رنجیده‌است: آیا او مهم‌ترین فیلمساز این شهر نیست؟ پس چرا قاتل تحویلش نمی‌گیرد؟ هنگامی که نام حسن به عنوان مظنون اصلی پرونده قتل‌ها در شبکه‌های اجتماعی مطرح می‌شود، اوضاع دیگر غیرقابل تحمل می‌شود. حالا حسن ناچار است برای اعاده حیثیتش نقشهٔ هوشمندانه‌ای بکشد…

خوک برای نخستین بار، چهارشنبه دوم اسفند ماه ۱۳۹۶ (۲۱ فوریه ۲۰۱۸) در شصت و هشتمین دوره جشنواره فیلم برلین، به عنوان تنها نماینده سینمای ایران در بخش رقابتی، به نمایش درآمد. هنگ کنگ با جشنواره بین‌المللی فیلم هنگ کنگ، از روز شنبه ۱۱ فروردین ماه ۱۳۹۷(۳۱ مارس ۲۰۱۸)، خوک را اکران کرده‌است. خوک در تازه‌ترین حضور بین‌المللی خود، از روز دوشنبه بیستم فروردین ماه ۱۳۹۷ (۹ آوریل ۲۰۱۸) در ترکیه، در جشنواره بین‌المللی فیلم استانبول به نمایش درآمد. آرژانتین با جشنواره فیلم مستقل بوینس آیرس و روسیه با اکران عمومی، از روز پنجشنبه سی ام فروردین ماه ۱۳۹۷ (۱۹ آوریل ۲۰۱۸)، میزبان فیلم خوک بوده‌اند. همچنین خوک از روز چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت ماه ۱۳۹۷، به سرگروهی پردیس سینمایی کوروش در سینماهای ایران و روز چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ (۹ مه ۲۰۱۸) در بخش بازار جشنواره کن به نمایش درآمده است. آلمان برای دومین بار، با جشنواره فیلم‌های ایرانی کلن، از روز پنجشنبه ۲۷ اردیبهشت ماه ۱۳۹۷(۱۷ مه ۲۰۱۸)، میزبان فیلم خوک بوده‌است. آمریکا، استرالیا، پاریس و کانادا نیز با جشنواره بین‌المللی فیلم سیاتل، جشنواره بین‌المللی فیلم سیدنی، جشنواره فیلم‌های ایرانی پاریس و جشنواره فیلم‌های کمدی ایرانی تورنتو، به ترتیب از روزهای جمعه، چهارشنبه و یکشنبه ۱۶٬۱۱و ۲۰ خردادماه ۱۳۹۷(یکم، ششم و دهم ماه ژوئن ۲۰۱۸)، شروع به اکران خوک کرده‌اند. خوک همچنین در جشنواره بین‌المللی فیلم‌های فانتزی نوشاتل، جشنواره فیلم‌های ایرانی مونیخ، جشنواره بین‌المللی فیلم افق‌های نو لهستان و جشنواره فیلم‌های ایرانی مینه سوتا سینت پال(MSP)، به ترتیب از روز یکشنبه ۱۷ تیرماه ۱۳۹۷(۸ ژوئیه ۲۰۱۸)، چهارشنبه ۲۰ تیرماه ۱۳۹۷(۱۱ ژوئیه ۲۰۱۸) و جمعه پنجم مردادماه ۱۳۹۷(۲۷ ژوئیه ۲۰۱۸)، برای نخستین بار در سوئیس، برای سومین بار در آلمان، برای نخستین بار در لهستان و برای بار دوم در آمریکا به نمایش درآمد. استرالیا و روسیه برای دومین بار، در جشنواره بین‌المللی فیلم ملبورن و جشنواره بین‌المللی فیلم ساخالین به ترتیب از روز یکشنبه چهاردهم مردادماه ۱۳۹۷ (۰۵ اوت ۲۰۱۸) و دوشنبه پنجم شهریورماه ۱۳۹۷(۲۷ اوت ۲۰۱۸)، میزبان فیلم خوک بوده‌اند. خوک از روز پنجشنبه ششم مهرماه ۱۳۹۷(۳۰ اوت ۲۰۱۸) در مناطق المانی زبان کشور سوئیس به اکران عمومی درآمده است. فرانسه برای سومین و چهارمین بار، با جشنواره بین‌المللی فیلم گرولاند و جشنواره اروپایی فیلم‌های فانتزی استراسبورگ، از روز سه شنبه ۲۵ شهریورماه۱۳۹۷(۱۸ سپتامبر ۲۰۱۸) و چهارشنبه ۲۶ شهریورماه ۱۳۹۷(۱۹ سپتامبر ۲۰۱۸)، میزبان فیلم خوک خواهد بود. اتریش برای نخستین بار، از روز یکشنبه اولین روز مهرماه ۱۳۹۷(۲۳ سپتامبر ۲۰۱۸)، خوک را اکران خواهد کرد. به بهانه مروری بر آثار محمود کلاری، فیلمبردار مطرح سینمای ایران، آمریکا برای سومین بار در موزه هنرهای مدرن نیویورک، فیلم خوک را برای سومین بار در روز سه شنبه سوم مهرماه ۱۳۹۷(۲۵ سپتامبر ۲۰۱۸)، اکران خواهد کرد. دانمارک برای نخستین بار با جشنواره بین‌المللی فیلم CPH PIX از روز یکشنبه هشتم مهرماه ۱۳۹۷(۳۰ سپتامبر ۲۰۱۸) میزبان فیلم خوک خواهد بود. خوک برای دومین بار در کانادا و برای نخستین بار در اسپانیا، به ترتیب از روزهای پنجشنبه ۱۲ مهرماه(۰۴ اکتبر ۲۰۱۸) و یکشنبه ۱۵ مهرماه ۱۳۹۷(۰۷ اکتبر ۲۰۱۸)، با جشنواره‌های بین‌المللی فیلم مستقل سینمای نو مونترآل و فیلم‌های فانتزی کاتالونیا سیتخس، به نمایش در خواهد آمد. ایتالیا و تایوان نیز برای نخستین بار به ترتیب با جشنواره بین‌المللی فیلم‌های فانتزی و ترسناک توریون و اکران عمومی گسترده از روز جمعه بیستم مهرماه ۱۳۹۷(۱۲ اکتبر ۲۰۱۸)، میزبان فیلم خوک خواهند بود. خوک در تازه‌ترین نمایش خود در آمریکا، از روز ۲۷ مهرماه ۱۳۹۷(۱۹ اکتبر ۲۰۱۸)، با جشنواره بین‌المللی فیلم تالگراس، به نمایش در خواهد آمد. خوک همچنین در استرالیا نیز برای سومین بار، با جشنواره فیلم‌های ایرانی استرالیا از روز ۲۷ مهرماه ۱۳۹۷(۱۹ اکتبر ۲۰۱۸)، اکران خواهد شد. اکوادور برای نخستین بار با جشنواره بین‌المللی فیلم کوانکا از روز شنبه ۲۸ مهرماه ۱۳۹۷(۲۰ اکتبر ۲۰۱۸)، میزبان فیلم خوک خواهد بود. آمریکا و سوئیس از دومین روز آبان ماه ۱۳۹۷(۲۴ اکتبر ۲۰۱۸)، به ترتیب با جشنواره بین‌المللی فیلم فیلادلفیا و اکران عمومی در مناطق فرانسوی زبان شروع به اکران فیلم خوک خواهند کرد. خوک برای نخستین بار در انگلستان، با جشنواره فیلم‌های ایرانی لندن از چهارمین روز آبان ماه ۱۳۹۷(۲۶ اکتبر ۲۰۱۸)، نمایش داده می‌شود. لبنان برای نخستین بار، آمریکا برای ششمین و سوئد و بلژیک برای نخستین بار با جشنواره بین‌المللی فیلم‌های فانتزی مسکون، و جشنواره‌های فیلم دنور و استکهلم و فیلم‌های کمدی لیژ، به ترتیب از روزهای پنجشنبه ۱۰ آبان ماه ۲۰۱۸(۰۱ نوامبر ۲۰۱۸)، شنبه ۱۲ آبان ماه ۱۳۹۷(۰۳ نوامبر ۲۰۱۸) و پنجشنبه ۱۷ آبان ماه ۱۳۹۷(۰۸ نوامبر ۲۰۱۸)، شروع به اکران فیلم خوک خواهد کرد. خوک برای نخستین بار در نروژ و برای هفتمین بار در آمریکا با جشنواره‌های بین‌المللی فیلم‌هایی از جنوب اسلو و انجمن فیلم آمریکا، از روز دوشنبه ۲۱ آبان ماه ۱۳۹۷(۱۲ نوامبر ۲۰۱۸)، به نمایش در می‌آید. در ادامه حضورهای جشنواره ای، خوک برای نخستین بار در بلژیک با جشنواره بین‌المللی فیلم بروکسل از روز جمعه دوم آذرماه ۱۳۹۷(۲۳ نوامبر ۲۰۱۸)، به نمایش در می‌آید. همچنین فرانسه از روزهای دوشنبه ۰۵ و چهارشنبه ۱۴ آذرماه ۱۳۹۷(۲۶ نوامبر و ۰۵ دسامبر ۲۰۱۸)، به ترتیب با جشنواره بین‌المللی فیلم سه قاره نانت و اکران عمومی گسترده در سراسر کشور میزبان فیلم خوک خواهد بود. آمریکا با جشنواره‌های فیلم‌های ایرانی نیویورک و هیوستون، به ترتیب از روزهای جمعه ۲۱ دی ماه ۱۳۹۷(۱۱ ژانویه ۲۰۱۹) و شنبه ۲۹ دی ماه ۱۳۹۷(۱۹ ژانویه ۲۰۱۹)، میزبان فیلم خوک خواهد بود. خوک همچنین در جمهوری چک و اسلواکی به ترتیب از روزهای چهارشنبه ۰۳ بهمن ماه ۱۳۹۷(۲۳ ژانویه ۲۰۱۹) و پنجشنبه چهارم بهمن ماه ۱۳۹۷(۲۴ ژانویه ۲۰۱۹)، با جشنواره فیلم‌های ایرانی پراگ و به صورت گسترده اکران خواهد شد. خوک در ادامه اکران‌های عمومی گسترده، از روز جمعه ۱۲ بهمن ماه ۱۳۹۷(۰۱ فوریه ۲۰۱۹) و پنجشنبه ۱۸ بهمن ماه ۱۳۹۷(۰۷ فوریه ۲۰۱۹) به ترتیب در آمریکا و استرالیا به نمایش در می‌آید.

فیلم خوک، یک روز قبل از اکران در جشنواره برلین، در یک اکران ویژه برای منتقدان به نمایش درآمد.

دیمتریوس متیو منتقد اسکرین دیلی: مانی حقیقی دو سال پس از «اژدها وارد می‌شود!» بار دیگر با ترکیبی جسورانه و چالش‌برانگیز به رقابت در جشنواره برلین پا گذاشته‌است؛ و البته مایه اندکی شگفتی است که چرا در آخر نام این فیلم علامت تعجب به چشم نمی‌خورد. فیلم مانی حقیقی طنز اجتماعی است که چیزهای بسیاری برای لذت بردن به تماشاگر عرضه می‌کند.

آنیا سیلیگر: این فیلم می‌خواهد به هر قیمتی که شده کمدی باشد و موفق هم می‌شود. مانی حقیقی فیلمسازی که فلسفه خوانده و در تهران زندگی می‌کند در زمینهٔ ابسورد متخصص است. شما نمی‌توانید این فیلم را تماشا کنید مگر آن که در نگاه ثانویه به کشور و شرایطی بیندیشد که فیلم در آن ساخته شده‌است.

کلودیا شولمریخ: این فیلم یک سمفونی سرخ رنگ است. آغازی دارد که سخت می‌شود باور کرد در ایران فیلمبرداری شده باشد. موقعی که فیلم را تماشا می‌کردیم، بارها و بارها به یاد «شوندرومان» افتادم؛ اثری که بودو کیرشهوف نویسنده فرانکفورتی در قالب ادبیات مبتذل دربارهٔ عشق، جنایت و خشونت نوشته‌است. این فیلم سینمایی جاندار مانی حقیقی هم تقریباً چنین حال و هوایی دارد.

وبسایت Outnow: «خوک» از یک جهت مطالعه‌ای است دربارهٔ تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر جامعه ما. اما فیلم مانی حقیقی در عین حال نقدی است بر سانسور در کشور خودش و هم‌زمان روح یک هنرمند عمیقاً تحقیر شده و پر از شور و خودخواهی را به تصویر می‌کشد. فیلمی کاملاً رنگارنگ همراه با پیچش‌هایی غافلگیرکننده در داستان و طنز سیاه که البته همیشه به طرز ناآگاهانه‌ای نقادانه است.

دبورا یانگ: فیلم به‌طور واضحی نشان دهنده مسئولیت دولت در قبال فیلم سازان و بازیگرانی است که در جامعه وجود دارند و جزئی از لیست سیاه هستند، با اینحال حقیقی (که هم فیلم‌نامه را نوشته و هم تهیه فیلم را برعهده داشته‌است) تا جایی که توانسته‌است از بحث و مشاجره دوری کرده‌است. وی به‌طور عامدانه از نام بردن اسم کارگردانان معروف لیست سیاه مانند جعفر پناهی پرهیز می‌کند و به صورت جسورانه جنبه طنز فیلم را پررنگ می‌کند که از این نظر می‌توان به فیلم داخلی و اخیر وی ۵۰ کیلو آلبالو اشاره کرد.

رموند بیکن منتقد Variety: مضامین «خوک» شبیه آینه‌ای از جهان واقعی به نظر می‌رسد. جلوگیری از کارکردن شخصیت حسن کارگردانانی مانند جعفر پناهی را به یادمان می‌آورد و ایدهٔ اطلاق کردن خوک به فیلمسازان و بریدن سرهایشان شبیه استعاره‌ای به همین اتفاق است. اما مضامین کلی اثر فقط به جامعهٔ ایران محدود نمی‌شوند و وسعت بسیار بیشتری دارند. مضامینی مانند محاکمه‌های شبکه‌های اجتماعی، کاوش در باب دورویی جامعه به‌طور کلی، نقش زن بازیگر الهام‌بخش و چیزی که به نام غیرقابل دسترس بودن مؤلف مرد از آن نام برده می‌شود.

مهرداد ابوالقاسمی: فیلم خوک جدیدترین اثر مانی حقیقی را می‌توان بازتابی از خشم فروخورده جامعه امروز ایران دانست. جامعه ای به شدت سرگردان در گذار از سنت به مدرنیته، جامعه ای که به شدت در تفکیک ارزش‌ها و ضد ارزش‌ها دچار معضل شده‌است. از همین روست که می‌توان فیلم جدید حقیقی را در ژانر کمدی – فانتزی ارزیابی کرد که بدون قضاوت به نمایش این معضلات در فضایی واقعی – سورئالیستی پرداخته‌است.

سمیه سادات حسینی منتقد منظوم: موفقیت‌های مانی حقیقی پیش از «خوک» هم شروع شده بود. اما بی‌تردید، «خوک» مرحله‌ای از تکامل و پختگی در نگاه و بیان و مهارت فیلمسازی مانی حقیقی محسوب می‌شود. سبک خاص فراواقعی و نمادین او نیز در این فیلم، به پختگی رسیده‌است. حتی این فیلم، قابلیت آن را دارد که بعدها در سینمای ایران پایه‌گذار موجی جدید شود و فیلم‌هایی با الهام از این سبک فیلم‌سازی ساخته شوند.

وبسایت DW فارسی: آخرین فیلم مانی حقیقی تمام ویژگی‌های فیلم‌های پیشین او را با خود دارد: چشمی باز بر واقعیت‌های امروز جامعه ایران، آمیزش واقعیت با خیال، انتقاد از کوته‌بینی فرهنگی، استیل پرتحرک و برقراری تعادل میان لحن تراژیک و کمیک. کشتار پیاپی فیلمسازان لاجرم ماجرای قتل‌های زنجیره‌ای نویسندگان و روشنفکران ایرانی را در دهه ۱۳۷۰ تداعی می‌کند که سرانجام روشن شد عاملان آن از میان مأموران امنیتی وقت بودند، که البته سروته ماجرا نیز با «خودکشی» یکی از طراحان قتل‌ها به هم آمد و تمام شد، هرچند که از یادها نرفت. مانی حقیقی در برخورد با کشتار فیلمسازان کمابیش در همان تنگنایی قرار می‌گیرد که کارگردان فیلم او در آن گرفتار شده‌است: آن‌ها هر دو به خوبی می‌دانند که سرنخ ماجرا در کجاست و دست چه کسان و مقام‌هایی به خون هنرمندان آلوده‌است، اما هردو خود را به «کوچه علی چپ» می‌زنند زیرا به خوبی می‌دانند که به بیان حقیقت مجاز نیستند.

وبسایت رادیو فردا: از نظر فنی سطح کارگردانی و اجرای فیلم در تمام زمینه‌ها به‌ویژه در طراحی صحنه و فیلم‌برداری به شدت قابل قبول است اما غافلگیری در بازی حسن معجونی و روبه‌رویی با یک لیلا حاتمی متفاوت است. ضمن آنکه چند سکانسِ به شدت تماشایی از جمله تیتراژی جسورانه و اجرای یک کنسرت خیالی دارد. اگر بتوان روند سینمای جدی سال‌های اخیر ایران را در نقد بی‌رحمانه و تمام‌قد طبقه متوسط امروز ایران دانست، خوک را باید تازه‌ترین نماینده در این مسیر دانست؛ نماینده‌ای که حتی می‌گوید شرایط امروز این طبقه و نوع مواجهه حاکمیت با آن به شدت محصول رفتار خود این طبقه است.

بین‌المللی

داخلی

• «خوک». سوره سینما. دریافت‌شده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۷.
• «پریناز ایزدیار بازیگر فیلم «خوک» حقیقی شد». وبگاه روزنامه بانی فیلم. دریافت‌شده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۷.

• خوک در بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها (IMDb)
• خوک در راتن تومیتوز