خارکوف: شهری در اوکراین

خارکوف در شرق اوکراین واقع شده‌است.

خارکوف (خارکیف) Харків
شهر
Ха́рьков
پرچم مهر نشان
جایگاه در نقشهٔ اوکراین
مختصات: ۴۹°۵۵′ شمالی ۳۶°۱۹′ شرقی / ۴۹٫۹۱۷°شمالی ۳۶٫۳۱۷°شرقی / 49.917; 36.317
کشور	اوکراین
استان	خارکف
زیرمجموعه	۹ ناحیه
تأسیس	۱۶۵۵–۵۶
مدیریت
• شهردار	Ihor Terekhov
مساحت
• شهر	۳۵۰ کیلومتر مربع (۱۴۰ مایل مربع)
بلندی	۱۵۲ متر (۴۹۹ پا)
جمعیت  (۲۰۱۲)
• شهر	۱٬۴۳۰٬۸۸۵
• کلان‌شهری	۱٬۷۳۲٬۴۰۰
منطقه زمانی	یوتی‌سی ۲+ (EET)
• تابستانی (DST)	یوتی‌سی ۳+ (EEST)
کد پستی	۶۱۰۰۱—۶۱۴۹۹
پیش‌شماره تلفن	(۳۸۰)+
پلاک خودرو	ХА, ۲۱ (old)
وبگاه	www.city.kharkov.ua/en

این شهر در زبان روسی Ха́рьков و در زبان اوکراینی Харків نام برده می‌شود. در زبان فارسی برای اشاره به این شهر از نام‌های خارکوف، خارکُف، خارکیف و خارکیو استفاده می‌شود.

در منابع قدیمی فارسی عمدتاً از معادل روسی خارکوف و خارکُف برای اشاره به این شهر استفاده شده‌است.

پس از انحلال اتحاد جماهیر شوروی و استقلال اوکراین در سال ۱۹۹۱، معادل اوکراینی خارکیو در منابع جغرافیایی مکتوب فارسی از جمله کتاب‌ها و اطلس‌های مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی و انتشارات ایرانشناسی در کنار معادل روسی خارکوف و خارکُف رایج گردید.

اکثر خبرگزاری‌های فارسی‌زبان بخصوص در جریان حمله ۲۰۲۲ روسیه به اوکراین از نام خارکیف استفاده می‌کنند. این در حالی است که بخش فارسی خبرگزاری روسی اسپوتنیک از خارکف استفاده کرده‌است.

خارکوف در دهه ۱۶۵۰ میلادی پایه‌گذاری شد و از سال ۱۹۱۹ تا ۱۹۳۴ پایتخت جمهوری شوروی سوسیالیستی اوکراین بود.^{[نیازمند منبع]} در جریان جنگ جهانی دوم، شهر خارکوف روز ۲۵ اکتبر سال ۱۹۴۱ به تصرف نیروهای آلمانی درآمد.

شهر خارکوف در شمال شرقی اوکراین قرار دارد و مرکز استان خارکف است.

خارکف را باید مهمترین شهر صنعتی اوکراین از لحاظ ساخت ماشین‌های صنعتی، حمل و نقل و کشاورزی و دیگر ادوات دانست.

در اوایل قرن نوزدهم صنعت خارکف توسعه پیدا کرد و با احداث راه‌آهن در سال ۱۸۶۹، خارکف به‌سرعت محل تقاطع خط‌های راه‌آهن امپراطوری روسیه شد. در اواخر آن قرن خارکف به یکی از بزرگترین مراکز اقتصادی، صنعتی و علمی روسیه تبدیل گردید.

بنا بر سرشماری سال ۱۹۸۹ در شوروی، جمعیت شهر ۱٬۵۹۳٬۹۷۰ نفر بود. در سال ۱۹۹۱، جمعیت آن به ۱٬۵۱۰٬۲۰۰ نفر کاهش یافت که ۱٬۴۹۴٬۲۰۰ نفر به صورت دائمی در آن ساکن بودند. خارکوف پس از کی‌یف، بزرگترین شهر اوکراین است.

ساختار قومی خارکوف در سرشماری سال ۱۹۸۹ شامل ۵۰٫۳۸٪ اوکراینی ،۴۳٫۶۳٪ روس ،۳٪ یهودی ،۰٫۷۵٪ بلاروسی و بقیه ۲٫۲۴٪ (افزون بر ۲۵ اقلیت) بودند. در سرشماری ۱۹۵۹ شوروی اوکراینی‌ها ۴۸٫۴٪، روس‌ها ۴۰٫۴٪، یهودی‌ها ۸٫۷٪ و دیگر ملیت‌ها ۲٫۵٪ بودند.

خارکوف دارای ۶ سالن تئاتر، ۵ موزه، ۸۰ کتابخانه و حدود ۶۰ مؤسسه علمی و پژوهشی و ۳۰ دانشگاه می‌باشد.

دانشگاه خارکف یکی از اولین دانشگاه‌های امپراتوری روسیه است که در سال ۱۸۰۵ تأسیس شد.

سه کلیسای پکروسکی، بلاگووشنسکی و اوسپنسکی که در مرکز شهر خارکف واقع هستند از قدیمی‌ترین کلیساهای این شهر به‌شمار می‌روند.

میدان مرکزی شهر خارکف، بزرگترین میدان در کل اوکراین بوده و یکی از عظیم‌ترین میدان‌های اروپا به‌شمار می‌رود.

متروی خارکوف در سال ۱۹۷۵ تأسیس شده و هم‌اکنون دارای ۳ خط و ۳۰ ایستگاه می‌باشد.

•   بلگورود - روسیه
•   بولونیا - ایتالیا
•   سینسینتی - ایالات متحده آمریکا
•   کاوناس - لیتوانی
•   لیل - فرانسه
•   نیژنی نووگورود - روسیه
•   نورنبرگ - آلمان
•   پوزنان - لهستان
•   سن‌پترزبورگ - روسیه
•   تیانجین - چین
•   جینان - چین
•   کوتائیسی - گرجستان
•   وارنا - بلغارستان
•   ریشون لتسیون - اسرائیل
•   برنو - جمهوری چک
•   دوگاپیلس - لتونی

 

سراسرنمایی از منطقهٔ مرکزی خارکوف

• معماری بناها در مرکز شهر خارکوف
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  

• آل احمد، جلال (۱۳۷۶). سفر فرنگ‏. تهران: سیامک‏.
• آل احمد، جلال (۱۳۸۶). جزیره خارک در یتیم خلیج فارس. تهران: مجید.
• بختیاری، سعید (۱۳۸۵). اطلس جامع گیتاشناسی ۸۶–۸۵. تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی. ص. ۹۶. شابک ۹۶۴۳۴۲۲۰۰۳.
• بختیاری، سعید (۱۳۷۸). اطلس کامل گیتاشناسی: سیاسی، طبیعی، اقتصادی. تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی. ص. ۹۶. شابک ۹۶۴۶۲۴۱۲۷۱.
• بختیاری، سعید (۱۳۹۱). نقشه سیاسی جهان و پرچم کشورها. تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی. ص. ۱. شابک ۹۷۸۹۶۴۳۴۲۲۷۹۰.
• بختیاری، امیرحسین (۱۳۹۸). اطلس جامع جغرافیایی ایران و جهان. تهران: انتشارات ایرانشناسی. ص. ۱۲۸. شابک ۹۷۸۶۰۰۸۳۵۱۱۷۷.
• سپهر، احمدعلی (۱۳۳۶). ایران در جنگ بزرگ ۱۹۱۸–۱۹۱۴. تهران: بی‌نا.
• ظهیرالدوله، علی بن محمد ناصر (۱۳۷۱). سفرنامه ظهیرالدوله‏. تهران: مستوفی‏.
• گروهی از نویسندگان‏ (۱۳۸۸). سفرنامه‌های خطی فارسی‏. تهران: نشر اختران‏.
• مستوفی، عبدالله (۱۳۸۴). شرح زندگانی من‏. تهران: زوار.
• مصاحب، غلامحسین (۱۳۸۰). دایرةالمعارف فارسی. تهران: امیرکبیر. شابک ۹۶۴۳۰۳۰۴۴X.
• مظفرالدین‌شاه (۲۰۰۹). سفرنامه مبارک شاهنشاهی. Princeton: Princeton University. ص. ۶۶، ۶۷.
• مینورسکی، فئودوروویچ‏ (۱۳۷۵). تاریخ شروان و دربند. ترجمهٔ محسن خادم. تهران: بنیاد دائره المعارف اسلامی‏.
• واحد پژوهش و تألیف مؤسسه گیتاشناسی (۱۳۷۸). راهنمای کشورهای مستقل مشترک‌المنافع و جمهوریهای بالتیک. تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی. ص. ۳۵۲. شابک ۹۶۴۶۲۴۱۲۳۹.
• فراهانی، حسن؛ بهبودی، هدایت‌الله (۱۳۸۵). روزشمار تاریخ معاصر ایران. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Kharkiv». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۸ مارس ۲۰۱۱.