جدایی‌خواهی احزاب کرد از ایران
جدایی خواهی احزاب کرد از ایران یا بخشی از کردها از ایران، برابری خواهی کردها در ایران امروزی یا اختلاف و جدال کُردها و حکومت ایران اشاره به تلاش تعدادی از احزاب کرد در غرب ایران دارد که در پی جدا نمودن بخش‌های کردنشین از ایران و ایجاد یک کشور مستقل کرد بودند.
در بیطرفی این مقاله اختلافنظر وجود دارد. |
نخستین درگیری میان این احزاب و حکومت ایران به تلاش‌های رضاشاه برای مبارزه علیه طوایف و اقوام بر می‌گردد. در سال ۱۹۴۳ و پس از اشغال ایران توسط نیروهای انگلستان و شوروی، به صورت جدی اقدام سازماندهی شدهٔ جدایی‌طلبان برای جدایی از خاک ایران، کلید خورد. در این زمان[چه زمانی؟]، احزاب کومله و حزب دموکرات کردستان فعالیت‌های سیاسی خود را در ایران با هدف به دست آوردن یک حکومت خودمختار در مناطق کردنشین، آغاز کردند. امروزه مبارزهٔ جدایی طلبان، توسط گروه پژاک دنبال می‌شود.
| شورش‌های احزاب منافق کرد در کشور ایران | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
| |||||||
| طرف‌های درگیر | |||||||
|
| افراد قبیله شکاک
 پژاک | ||||||
| فرماندهان و رهبران | |||||||
|
 سید علی خامنه ای | اسماعیل آقا سیمیتقو
مراد قره سج † | ||||||
| تلفات و خسارات | |||||||
| ۲۳٬۰۰۰ کشته‌شده (1979–1996)(according to the KDPI) | ۵٬۰۰۰ کشته‌شده (1979–1996)(according to the KDPI) | ||||||
| ۳۰٬۰۰۰ غیرنظامیان کشته‌شده (1980–2000)(according to the KDPI) 15,000+ individuals killed (1946–present) | |||||||
دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی مسائل کردها را به دقت زیرنظر داشت و به منظور تشویق حرکت‌های استقلال‌طلبانهٔ کردها در کشورهای ترکیه، عراق و ایران، سوریه می‌خواست جمهوری کُرد مستقل و کوچکی در خاک خود تأسیس کند.
با وجود اینکه حکومت ایران هرگز روی خوشی به جدایی مناطق غربی خود نشان نداده و مخالف سرسخت تجزیه شدن ایران است، و مدعی است برخلاف کشورهایی نظیر ترکیه و عراق، دست به خشونت سازماندهی شده علیه کردهای غیرنظامی نزده و همواره قصد آسیب رساندن به احزابی که آنها را جدایی‌طلب می‌خواند را داشته‌است. برخلاف کشورهای دیگر که دارای جمعیت کرد هستند، (مانند ترکیه، عراق و سوریه) جدایی‌طلبی احزاب کرد در ایران، معمولاً با استقبال بسیار کمی میان کردها روبرو شده‌است، زیرا پیوندهای مستحکم قومی و زبانی میان کردها و سایر اقوام ایرانی وجود دارد. کرینبروک می‌نویسد که اکثر کردهای ایران هیچگونه علاقه‌ای به جدایی از ایران نشان نمی‌دهند و حتی ایدهٔ خودمختاری را نیز رد می‌کنند. داشتن تاریخ و فرهنگ مشترک با سایر اقوامی که در ایران زندگی می‌کنند، دلیل دیگری است که ایدهٔ جدایی از ایران در میان کردها مورد استقبال قرار نگرفته‌است.
حزب حیات آزاد کردستان
برخی از احزاب کردی مانند پژاک در فهرست گروه‌های تروریستی توسط سازمان‌های بین‌المللی و دولت‌های مختلف قرار گرفته‌اند.
پژاک اغلب تحت‌تأثیر حزب کارگران کردستان (پ.ک. ک) در نظر گرفته می‌شود. در سال ۲۰۰۹، وزارت خزانه‌داری ایالات متحده پژاک را گروه تروریستی زیرمجموعه پ.ک. ک در نظر گرفت. در حالی که هر دو گروه زیرمجموعهٔ کنفدرالیسم جوامع کردستان (KCK: کردی: Koma Civakên Kurdistan) هستند.
شاخه نظامی پژاک با نام واحد شرق کردستان دارای ۳٬۰۰۰ عضو از کشورهای ایران، ترکیه، عراق، سوریه است. فعالیت این گروه بیشتر در مرز بین ایران، عراق و ترکیه و منطقه قلعه‌رش در شهرستان سردشت از توابع استان آذربایجان غربی و منطقه اورامانات از توابع استان کرمانشاه و شهرستان ایوان از توابع استان ایلام و شهرستان مریوان و منطقه چهل چشمه از توابع استان کردستان و بخش شرقی کوهستان قندیل در کردستان عراق است.
چهار حکومت جمهوری اسلامی ایران، جمهوری ترکیه، ایالات متحده آمریکا و پادشاهی مشروطهٔ ژاپن حزب حیات آزاد کردستان را در فهرست گروه‌های تروریستی خود قرار داده‌اند.
پانویس
پیوند به بیرون
- PJAK website (به فارسی، سورانی و انگلیسی)
- Extract from article about Kurdish Iranian militants ۲۸ ژوئن ۲۰۰۶
This article uses material from the Wikipedia فارسی article جدایی‌خواهی احزاب کرد از ایران, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.