کشتهشدگان اعتراضات به نتیجه انتخابات دهم ریاستجمهوری ایران
در پی اعلام نتایج دهمین دورهٔ انتخابات ریاست جمهوری ایران و اعلام پیروزی دوبارهٔ محمود احمدینژاد، تظاهرات و راهپیماییهای کم سابقهای در خیابانها و میدانهای تهران و همچنین شهرهای دیگر ایران، توسط معترضان به نحوهٔ شمارش آرا و حامیان میرحسین موسوی، رقیب اصلی احمدینژاد در انتخابات، در ماههای خرداد و تیر ۱۳۸۸ به راه افتاد که بزرگترین راهپیماییهای اعتراضی در تاریخ ۳۰ سال جمهوری اسلامی ایران بود.
*کمیته بررسی این حوادث در مجلس شورای اسلامی به عنوان منبع رسمی هنوز آماری در خصوص تعداد کشته شدگان ارائه نکردهاست.
در جریان سرکوب معترضان توسط نیروهای پلیس و شبهنظامیان بسیج و سپاه پاسداران، به ویژه در روزهای ۲۵ و ۳۰ خرداد ۱۳۸۸، تعدادی از معترضین و عابرین کشته و مجروح شدند.
هیچ آمار رسمی در مورد تعداد کشتهشدگان این حوادث از سوی دولت ایران منتشر نشدهاست. اما «کمیته پیگیری امور آسیبدیدگان حوادث پس از انتخابات» که توسط میرحسین موسوی و مهدی کروبی تشکیل شده در شهریور ماه ۱۳۸۸، فهرستی شامل نام ۷۲ تن از کسانی که در خشونتهای پس از انتخابات کشته شدند را به مجلس شورای اسلامی ارائه کرد. شمار زیادی از این افراد به وسیله گلوله کشته شده و شمار قابل توجهی نیز بر اثر ضرب و شتم و از جمله اصابت باتون جان خود را از دست دادهاند و از این تعداد هفت نفر در حمله نیروهای امنیتی به کوی دانشگاه تهران از شامگاه روز ۲۴ خرداد تا بامداد ۲۵ خرداد جان باختند. مرگ عدهای نیز بر اثر ضرب و جرح، شکنجه شدید و بدرفتاری زندانبانان با آنان در بازداشتگاههایی از جمله بازداشتگاه کهریزک بودهاست.
روزنامه گاردین چهل روز پس از انتخابات از کشته شدن حداقل ۸۰ نفر از معترضان در جریان ناآرامیهای ایران خبر داد. هرچند نهادهای حقوق بشری و معترضان کشتهشدگان را بیش از این و بالغ بر صدها نفر میدانند. تعداد ۷۸ نفر از جانباختگان شناسایی شدهاند.
در پی انتشار اخبار کشته شدن دهها نفر در جریان اعتراضات، هواداران دولت مدعی شدند بسیاری از این کشتهشدگان جزو نیروهای بسیج بودهاند. سیدعلی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی در اولین نماز جمعه بعد از انتخابات مدعی شد نیروهای بسیج توسط معترضان ترور شدند؛ وی گفت:
«الان همین چند نفری که در این قضایا کشته شدند؛ از مردم عادی، از بسیج، جواب اینها را کی بناست بدهد؟... [اینکه] در خیابان از شلوغی استفاده کنند، بسیج را ترور کنند، عضو نیروی انتظامی را ترور کنند.»
مجتبی ذوالنور، جانشین نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران، علت اعلام نشدن نام این افراد را محافظت از جان خانوادههای آنان دانست.
وبگاه پرچم از رسانههای هوادار دولت احمدینژاد تعداد کشتهشدگان را ۳۶ نفر اعلام کرده که بیش از ۷۰ درصد آنها و خانوادهشان از موافقان نظام و نیروهای بسیج یا مردم عادی و رهگذر بوده و بقیه در هنگام تهاجم و اغتشاش آفرینی کشته شدهاند. این سایت اسامی ۳۳ نفر را اعلام کرده و سه نفر دیگر را مجهول الهویه دانسته. سه نفر نیز در بازداشتگاه کهریزک کشته شدهاند: محسن روح الامینی، امیر جوادیفر و محمد کامرانی.
سرتیپ عبدالله عراقی، فرمانده سپاه تهران بزرگ تعداد کشتگان را ۲۴ نفر اعلام کرده که ۱۲ نفر آنان بسیجی بودهاند.
حسین صفار هرندی وزیر ارشاد دولت نهم تعداد کشته شدگان را نزدیک به ۴۰ نفر اعلام میکند که ۱۰ نفر بسیجی بودند و ۲۰ نفر دیگر مردم مظلومی که گرفتار حادثهسازی فتنهانگیزان شدند و ۱۰ نفر باقیمانده نیز معلوم نشده به دست چه کسانی کشته شدهاند. ولی تاکنون این مسولین افرادی را که بنا بر اظهاراتشان از بسیج کشته شدهاند را معرفی نکردند. این در حالی است که رسانههای نزدیک به دولت اسامی چند نفر از کشتهشدگان این حوادث را به عنوان بسیجی معرفی نمود. اما رسانههای اصلاحطلب انتساب این افراد به بسیج را تکذیب نمودند.
یک سال پس از حوادث بعد از انتخابات هوادارن دولت، تجمعی در مهدیه تهران به مناسبت «بزرگداشت شهدای فتنه» برگزار کردند که کاظم صدیقی در آن «شهدای پس از انتخابات» را «مظلومترین شهدای دوران انقلاب تاکنون» دانست.
نام و شرح کشتهشدگان
در اعتراضات سراسری ۱۳۸۸ خورشیدی، شماری از ایرانیان، کشته شدند.
دست کم ۸ نفر در اثر تیراندازی نیروهای مسلح بسیج (لباس شخصیها) پس از راهپیمایی ۲۵ خرداد کشته شدند.
در اثر یورش نیروهای انصار حزبالله و بسیج به دانشگاه شیراز دو تن کشته شدند.
گزارش پرسنل سه بیمارستان شهر تهران از حداقل ۳۴ کشته در راهپیمایی روز سیام خرداد در تهران حکایت دارد. ۱۹ جسد در بیمارستان امام خمینی، ۸ جسد در بیمارستان رسول اکرم و۷ جسد در بیمارستان لقمان حکیم در همان شب تحویل سردخانههای این بیمارستانها شدهاست. چندین بیمارستان اصلی دیگر هم در مسیر راهپیمایی آن روز قرار دارد که مطمئناً مجروحان و کشته شدههای دیگری نیز به این بیمارستانها منتقل شدهاند.
کمیته پیگیری حقوق بازداشتشدگان و آسیبدیدگان حوادث بعد از انتخابات که از جانب میرحسین موسوی و مهدی کروبی تشکیل شده از مراجعه خانوادههای ۴۶ نفر از مفقودان رویدادهای اخیر که هیچ آگاهی از آنان در دست نیست به این کمیته خبر دادهاست. به گفته ارون رودز، سخنگوی کمپین بینالمللی حقوق بشر در ایران: اینگونه بهنظر میرسد که تعداد زیادی از کسانی که تصور میشود در مکانهای نامعلومی در بازداشت هستند یا در بازداشتهای بیارتباط با دنیای خارج نگهداشته شدهاند، احتمالاً میتوانند جزو کشته شدگان باشند… اگر این مورد صحت داشته باشد، تاریخ در مورد این حوادث نه تنها به عنوان حادثهای که در آن خشونت بسیار زیاد استفاده شده بلکه به عنوان یک کشتار دستهجمعی یاد خواهد کرد.
کمیته بینالمللی مبارزه با اعدام فهرستی از نام و مشخصات ۶۶ نفر را که در ناآرامیهای اخیر کشته شدهاند منتشر کردهاست.
خانواده سهراب اعرابی که در ناآرامیهای تهران کشته شدهاست، گفتهاند که آلبومی حاوی تصاویر ۵۰ تا ۶۰ نفر از کشته شدگان حوادث اخیر به آنها نشان داده شده بود.
خانواده یکی از مفقودین به خبرنگار نوروز سایت جبهه مشارکت گفته «وی را به سردخانهای در جنوب غربی تهران که مخصوص نگهداری میوه و محصولات لبنی بودهاست بردهاند و آلبومی دراختیارش گذاشتهاند که تصویر صدها کشته در آن بودهاست تا جنازه فرزندش را از بین آنها پیدا کند. به گفته وی دیدن تصاویر کشته شدهها نزدیک به نیم ساعت به طول انجامیدهاست. وی افزود در زمان خروج از این سردخانه پیکر صدها شهید را دیدهاست که در آنجا روی هم گذاشته شده بودند.» [نیازمند منبع]
علی فضلی، فرمانده سپاه سیدالشهدای استان تهران، در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت در جریان «خنثی کردن تلاش عقبهٔ فتنهای که در خانههای تیمی کشف شد»، ۸ تن از بسیجیان کشته و حدود ۳۰۰ نفر نیز مجروح شدهاند.
روزنامه لوفیگارو با برخی پزشکان ایرانی که به تازگی ایران را ترک کرده و شاهد کشتارها بودهاند مصاحبه کرد. این افراد تعداد کشته شدگان را بیش از ۹۰ تن برآورد کردند. همچنین گفتند که مجروحان توسط بسیج و نیروهای امنیتی دستگیر و به بیمارستانهای نظامی منتقل میشدند. همچنین پزشکان گفتند که قسمتی از اجساد کشته شدگان را جدا میکردند. پزشکان احتمال میدهند این اقدام برای از بین بردن شواهد تیراندازی به مردم انجام شده باشد.
سهراب اعرابی یک جوان ۱۹ ساله معترض به نتایج انتخابات ریاست جمهوری دهم که در جریان اعتراضات و راهپیماییها در روز ۲۵ خرداد، در جریان تیراندازی یک عضو بسیج از پشتبام پایگاه ۱۱۷ عاشورا (در تقاطع خیابان آزادی و خیابان جناح) به ضرب گلوله آن بسیجی جان باخت. برخی رسانهها پس از تحویل جسد وی به خانواده اش اعلام کرده بودند که این جوان پس از دستگیر شدن توسط نیروهای امنیتی، زیر «شکنجهها» در زندان اوین جان باختهاست اما یکی از بستگان نزدیک او معتقد است که وی بر اثر اصابت دو گلوله به زیر قلب و سر، جان باختهاست و به علت نداشتن مدرک شناسایی در این مدت هویت وی مشخص نشده بود.
محمد نیکزادی در ۲۶ خرداد در میدان ونک به دلیل اصابت گلوله به سینه به قتل رسید.
محمدحسین برزگر در ۲۷ خرداد بر اثر اصابت گلوله بر سرش کشته شد.
پریسا کلی در ۳۱ خرداد در بلوار کشاورز تهران کشته شد.
علی شاهدی در ۳۱ خرداد پس از دستگیری در کلانتری تهرانپارس به دلیل نامعلومی کشته شد.
وحیدرضا طباطبایی ۳ تیر در بهارستان به دلیل اصابت گلوله به سر جان باخت.
یعقوب بروایه در ۴ تیر از بالای مسجد لولاگر مورد اصابت گلوله قرار گرفت و کشته شد.
جعفر بروایه در ۷ تیر ۱۳۸۸ در میدان بهارستان بر اثر اصابت گلوله به سرش کشته شد.
حسین اکبری پس از بازداشت شدن توسط نیروهای امنیتی، کشته شدهاست.
محمدجواد پرنداخ در اصفهان پس از بازداشت توسط وزارت اطلاعات به طرز مشکوکی جان باخت.
حمید مداح شورچه در مشهد پس از بازداشت بر اثر شکنجه کشته شد.
آرمان استخریپور: به گزارش سایت اینترنتی «موج سبز آزادی» آرمان استخریپور در جریان اعتراضات پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم توسط نیروهای امنیتی کشته شد.
رامین پوراندرجانی: پزشک وظیفه بازداشتگاه کهریزک که۴ ماه بعد از انتخابات به طرز مشکوکی کشته شد.
بهار سادات سند خواه در ۲۸ دی در خیابان نیاوران به ضرب گلوله کشته شد.
امین ذاکر در ۲۸ دی در خیابان نیاوران به ضرب گلوله کشته شد.
This article uses material from the Wikipedia فارسی article کشتهشدگان اعتراضات به نتیجه انتخابات دهم ریاستجمهوری ایران, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses. ®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.