ماه تیر: چهارمین ماه در گاهشماری هجری خورشیدی

در این تقویم تیر از نود و چهارمین روز سال آغاز شده و تا صد و بیست و چهارمین روز سال در طی ۳۱ روز ادامه دارد و نخستین ماه فصل تابستان به حساب می‌آید.

برج فلکی تیرماه برج سرطان (خرچنگ) است چهارمین برج فلکی از دایرةالبروج است. نماد این برج خرچنگ نامیده می‌شود.

در گاه‌شماری رسمی ایران نام این ماه از نام ماه چهارم گاه‌شماری اوستایی نو برگرفته شده‌است. در گاه‌شماری زرتشتی سیزدهمین روز هر برج نیز تیر روز نام دارد و در تیر روز از تیرماه، جشن تیرگان برگزار می‌شود. تیشتر، ایزد باران در اسطوره‌های ایرانی و زرتشتی است.

تیرماه در گاهشماری ایرانی از نام تیشتر (در اوستایی:tištrya و در فارسی میانه: tīr یا tištar)، ایزد باران برگرفته شده‌است که یشتی در اوستا به آن تعلق دارد. پورداود معتقد است که نامگذاری این برج به نام ایزد باران با بارندگی و فراوانی آب در این فصل مربوط نیست، بلکه بیشتر جنبه نیایش و بخشایش برای آب در چنین ماه گرمی دارد.

در گاهشماری هخامنشیان ماه چهارم در تحریر ایلامی به صورت kar-ma-ba-ta آمده‌است. بخش نخست واژه همان *garma- «گرما، داغی»، برابر با اوستایی garǝma- و ودایی gharmá- است و بخش دوم آن *pada- «پای، گام» و همچنین «کف (جایی)، مکان و جای» معنی می‌دهد و برابر با اوستایی pada-، ودایی paδá-/padá- است. یوستی (Justi, 1897:272) آنرا «گرماوضع» و هینتس (Hinze, 1957: 66) معنی «گرماپایه» از آن استنباط می‌کند. لکوک (Lecoq, 1977:172) در نام این ماه، معنی زمانی می‌یابد و آنرا «موقع گرما» معنی می‌کند. اشمیت (Schmitt, 2005:27) واژهٔ pada- را به معنی «دارندهٔ جاپای سوزنده»، یا در معنی سببی آن «ایجاد کنندهٔ جاپای داغ» می‌داند. معنای داده شدهٔ اشمیت جنبه اغراق‌آمیزی از این ماه داغ و سوزان است که گویا با سوزش پا تعبیر شده‌است. بر این اساس این ماه را شاید بتوان «[ماه] پاسوزی» معنی کرد که با وضعیت این ماه برابر با تیرماه امروزی، مناسب می‌آید. در تقویم آسی نیز این ماه Sūsæny از ریشه *sus, *saus به معنی «خشکی، پژمردگی، سوزان» است (Abayev,1970:3).

• ۴ تیر ۱۴۰۰ - در جریان همه‌گیری کووید-۱۹، واکسن ایرانی این بیماری به سید علی خامنه‌ای، رهبر ایران تزریق شد.^{[نیازمند منبع]}
• ۱۲ تیر ۱۳۶۷ - سرنگونی پرواز شماره ۶۵۵ هواپیمای مسافربری ایران توسط ناو آمریکایی در خلیج فارس(
• ۲۹ تیر ۱۳۶۶ - تصویب قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق

• ۱۲۹۱ - صبار فرمانفرمائیان، پزشک و سیاستمدار
• ۱۲۹۲ - تیمسار ارتشبد حسن طوفانیان، نظامی
• ۱۳۰۶ - سیمین بهبهانی، شاعر و نویسنده
• ۱۳۱۸ - صمد بهرنگی، نویسنده
• ۱۳۲۹ - مصطفی رحماندوست، شاعر و نویسنده
• ۱۳۳۱ - عبدالرضا کیانی‌نژاد، خواننده
• ۱۳۳۲ - عبدالمحمد نظام‌الاسلامی، سیاست‌مدار
• ۱۳۳۳ - حسین نوری، نقاش، نویسنده و کارگردان تئاتر و سینما
• ۱۳۳۴ - پرویز پرستویی، بازیگر سینما و تلویزیون
• ۱۳۳۵ - قدرت‌الله ایزدی، بازیگر ایرانی
• ۱۳۳۹ - علی عمرانی، بازیگر تلویزیون و سینما و گویندهٔ رادیو
• ۱۳۳۹ -علی همت مومی وند، دوبلور
• ۱۳۵۸ - حامد آهنگی، بازیگر و مجری
• ۱۳۶۰ - فرزاد فرزین، خواننده و آهنگساز
• ۱۳۶۳ - بهاره افشاری، بازیگر
• ۱۳۷۳ - ماهور الوند، بازیگر
• ۱۳۶۵ - مرتضی جاویدی، نظامی
• ۱۳۷۱ - مهدی طارمی، بازیکن فوتبال
• ۱۳۷۷ - ترلان پروانه، بازیگر سینما
• ۱۳۷۲ - نوید افکاری، کشتی‌گیر

• ۱۳۳۴ - احمد قوام، سیاستمدار
• ۱۳۵۰ - محمد معین، ادیب
• ۱۳۸۷ - خسرو شکیبایی، بازیگر سینما
• ۱۳۹۵ - عباس کیارستمی، کارگردان سینما
• ۱۳۹۹ - احمد پور مخبر، بازیگر