بازی‌ساز

بازی‌سازها در محدوده میانی زمین آزادی عمل زیادی دارند و معمولاً از نظر تماشاگران جذاب بازی می‌کنند.

در خصوص این که شرح وظایف و خصوصیات یک بازی‌ساز چیست، در سال‌های اخیر نظرات متعددی وجود داشته‌است. مهارت‌هایی مانند پاس‌دادن، قدرت تصمیم‌گیری، هوش تاکتیکی، تحرک و خونسردی توأم با تسلط از ویژگی‌هایی است که برای یک بازی‌ساز خوب ذکر می‌شود. لازم است ذکر شود زمانی که پیرلو در تیم فوتبال آ.ث.میلان حضور داشت به وی لقب مهندس و معمار را داده بودند؛ زیرا بهترین بازیسازی‌ها را انجام می‌داد.

در گذشته بیشتر بازیکنانی که وظیفه بازی‌سازی را بر عهده داشتند، هافبک هجومی یا به اصطلاح شماره ۱۰ سنتی بودند. به این بازیکنان در اصطلاح فوتبال ایتالیا تری‌کوآرتیستا (به ایتالیایی: Trequartista) گفته می‌شود. در سال‌های اخیر این بازیکنان معمولاً وظیف دارند تا پشت سر مهاجم به صورت مهاجم کاذب یا مهاجم دوم (به انگلیسی: Second Striker) توپ را در منطقه هافبک تحویل بگیرند و به جلو ببرند. این بازیکنان به خلاقیت نیاز دارند. آندرس اینیستا نمونه‌ای از چنین بازیکنانی است.

نوع مدرن‌تری از بازی‌سازها که هم‌اکنون متداول است، بازیکنانی هستند که در فوتبال ایتالیا رجیستا (به ایتالیایی: Regista) و در انگلیسی بازی‌ساز عمق‌محور (به انگلیسی: Deep-lying playmaker) نامیده می‌شوند. یک رجیستا از جایی در عقب زمین، بازی تیمش را می‌گرداند و باید توانایی ارسال پاس‌های کوتاه و بلند صحیح داشته باشد. یک رجیستا وظایف دفاعی متعادلی دارد و نیاز به حمایت یک هافبک دفاعی قوی در کنار خود دارد. نمونه چنین بازیکنانی آندره‌آ پیرلو و ژاوی یا در فوتبال ایران سیروس قایقران، مجید نامجو مطلق، مجتبی جباری، یا سروش رفیعی نمونه ای از رجیستا هستند.

در گذشته که پست سوئیپر (یا لیبرو) در فوتبال متداول بود، گاهی این بازیکنان نقش بازی‌ساز را ایفا می‌کردند.

به عقیده جاناتان ویلسون تحلیلگر روزنامه گاردین، وسلی اسنایدر که وظایف یک بازی‌ساز کلاسیک را ایفا می‌کند نماینده بازی‌سازی فوتبال گذشته است.

• سیستم فوتبال