ایدئولوژی آلمانی: کتابی از مارکس و انگلس

مارکس و انگلس نتوانستند برای این کتاب ناشری پیدا کنند و تا سال‌ها پس از مرگ نویسندگان کتاب منتشر نشد. دیوید ریازانوف در سال ۱۹۳۲ کتاب را تصحیح و مؤسسه مارکس و انگلس مسکو آن را منتشر کرد.

ایدئولوژی آلمانی

نویسنده(ها)	کارل مارکس و فردریش انگلس
عنوان اصلی	آلمانی: Die Deutsche Ideologie
برگرداننده(ها)	تیرداد نیکی، مصحح: عزیزالله علیزاده
کشور	ایران مکان ناشر فارسی: تهران
زبان	آلمانی
موضوع(ها)	سوسیالیسم، کمونیسم، هگلی‌های جوان
ناشر	مؤسسه مارکس و انگلس مسکو ناشر فارسی: انتشارات فردوس
تاریخ نشر	۱۹۳۲ میلادی تاریخ نشر فارسی: ۱۳۹۵
شمار صفحات	۸۱۶
شابک	شابک ‎۹۷۸۹۶۴۳۲۰۵۷۳۷

کتاب با هدف نقد نظریه‌های هگلی‌های جوان نوشته شده‌است و در عین حال بخش مهمی از آن بازگویی نظریه تاریخ کارل مارکس «فهم ماتریالیستی تاریخ» است. از زمان انتشار کتاب، پژوهشگران مارکسیست این کتاب را به دلیل اینکه جامع‌ترین و جزئی‌ترین بیان نظریه تاریخ مارکس را ارائه می‌کند بسیار ارزشمند دانسته‌اند.

مارکس و انگلس در پاییز سال ۱۸۴۵، زمانی که در بروکسل بودند شروع به تألیف این کتاب کردند. هدف اصلی از نگارش این کتاب پاسخ به دیدگاه‌های هگلی‌های جوان به ویژه ماکس اشترنر، فوئرباخ و برونو باور بود. انگلس با این که در تألیف کتاب مشارکت داشت، اما خود بعدها اعلام کرد که مارکس نقش اصلی را در نوشتن این کتاب داشته‌است. در متن اصلی کتاب مقدمه، برخی تغییرات و ضمیمه‌ها با دست خط مارکس است و بخش عمده‌ای از آن به جز فصل پنج از جلد دوم و برخی قسمت‌های فصل سوم از جلد اول به دست خط ژوزف ویدمیر است. فصل پنجم از جلد دوم را نیز موشه هس نوشته و مارکس و انگلس آن را ویرایش کرده‌اند. متن آلمانی کتاب حدود ۷۰۰ صفحه است.

کتاب از مهم‌ترین نوشته‌های مارکس و انگلس به‌شمار می‌رود و حاوی نکات بسیار مهمی از دیدگاهی مارکس دربارهٔ ماتریالیسم تاریخ و جامعه کمونیستی است. در این کتاب است که مارکس برای نخستین بار صورتبندی مورد نظرش را از ادوار تاریخی حرکت جامعه و جامعه بی طبقه کمونیستی را تشریح کرده‌است.

• متن کامل کتاب ایدئولوژی آلمانی به فارسی