اختلال استرسی پس از آسیب روانی یا اختلال تنشزای پس از رویداد (به انگلیسی: Posttraumatic stress disorder) (به صورت مخفف: PTSD)، نشانگان یا سندرمی است که پس از مشاهده، تجربهٔ مستقیم یا شنیدن یک عامل استرسزا و آسیبزای شدید روی میدهد که میتواند به مرگ واقعی یا تهدید به مرگ یا وقوع یک سانحهٔ جدی منجر شود.
گمان میرود که این مقاله ناقض حق تکثیر باشد، اما بدون داشتن منبع امکان تشخیص قطعی این موضوع وجود ندارد. اگر میتوان نشان داد که این مقاله حق نشر را زیر پا گذاشته است، لطفاً مقاله را در ویکیپدیا:مشکلات حق تکثیر فهرست کنید. اگر مطمئنید که مقاله ناقض حق تکثیر نیست، شواهدی را در این زمینه در همین صفحهٔ بحث فراهم آورید. خواهشمندیم این برچسب را بدون گفتگو برندارید. (نوامبر ۲۰۱۶) |
این مقاله نیازمند تمیزکاری است. لطفاً تا جای امکان آنرا از نظر املا، انشا، چیدمان و درستی بهتر کنید، سپس این برچسب را بردارید. محتویات این مقاله ممکن است غیر قابل اعتماد و نادرست یا جانبدارانه باشد یا قوانین حقوق پدیدآورندگان را نقض کرده باشد. |
برای مثال ممکن است اختلال PTSD در نتیجۀ آگاهی فردی از مرگ خشونتبار یکی از اعضای خانواده یا دوستان نزدیک رخ دهد. همچنین ممکن است این اختلال در نتیجۀ قرارگرفتن مکرر در معرض جزئیات وحشتناک یک حادثه (تروما) رخ دهد؛ مانند افسران پلیسی که در معرض جزئیات موارد کودکآزاری قرار میگیرند .
اختلال استرسی پس از ضایعه روانی | |
---|---|
No quieren (They do not want to) #9 from aquatint series حوادث جنگ (The disasters of war – 1810–1820) فرانسیسکو گویا (۱۷۴۶–۱۸۲۸) | |
تخصص | روانپزشکی، روانشناسی بالینی |
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
آیسیدی-۱۰ | F43.1 |
آیسیدی-۹-سیام | 309.81 |
دادگان بیماریها | 33846 |
مدلاین پلاس | 000925 |
ئیمدیسین | med/۱۹۰۰ |
پیشنت پلاس | اختلال استرسی پس از ضایعه روانی |
سمپ | D013313 |
بیمار نسبت به این تجربهها احساس ترس و درماندگی میکند، اغلب رفتارهای آشفته و حاکی از بیقراری بروز میدهد و مدام تلاش میکند از یادآوری رویداد و سانحه اجتناب کند. حوادثی همچون سوءاستفاده جنسی، تصادف، جنگ، سوانح طبیعی مانند زلزله، سیل و… بهطور کلی افرادی که چنین رویدادهایی را تجربه میکنند حتی در مورد کودکان، بیشتر از این که ما بتوانیم تجربهٔ آنها را تصور کنیم و احساسات آنها را درک کنیم از آن واقعه رنج میبرند. همین امر وجه تمایز استرس پس از سانحه با سایر حوادث زندگی است (استرس بیش از حد طبیعی به حادثه).
اگرچه اغلب مردم (۵۰ تا ۹۰٪) یک رویداد بسیار تنشزا را تا پایان عمر به یاد دارند، فقط ۸٪ آنها به PTSD مبتلا میشوند. این بیماری در دوران بعد از جنگ بسیار شایع است (مانند جنگ ویتنام، عراق، ایران، بوسنی هرزگوین و افغانستان). به عنوان مثال، نتایج یک پیشبینی علمی در آمریکا نشان میدهد که از میان سربازان جنگهای اخیر آمریکا، حدود ۱۰٪ در سال ۲۰۲۵ همچنان با این بیماری دست و پنجه نرم خواهند کرد.
همچنین بر اثر اتفاقات مهم زندگی مانند فوت یک عزیز یا طلاق و جدایی و ضربههای عاطفی احتمال ابتلاء به این بیماری زیاد است. به نظر میرسد زمینه ژنتیکی و دوران کودکی در ایجاد این بیماری مؤثر هستند. این اختلال همچنین می تواند از طریق سوانح طبیعی مانند سیل، زلزله، آتش سوزی برای فرد مواجهه با این سوانح ایجاد گردد.
علائم و نشانههای اختلال استرس پس از سانحه شامل افکار مزاحم (Intrusive Thoughts)، اجتناب (Avoidance)، تغییرات در شناخت، خلق و خو، واکنش پذیری، برانگیختگی است .
البته همه اینها باید سه شرط مهم دیگر را نیز به همراه داشته باشند:
فرایند درمان بیمار مبتلا به اختلالِ پسا-ضایعهای (ا.پ.ض) تلفیقی از دو رویکرد روانشناسی شناختی و رفتارگرایی است. مداخلات رفتاری شامل: آموزش نحوهٔ مواجهٔ مؤثر با ترسها، اجتناب از اماکن یا افرادی که وقایع را یادآوری میکند، میباشد؛ همچنین استفاده از تکنیک آرامبخش و پذیرش احساسات بیمار در کاهش نشانگان استرس پس از سانحه مؤثر است. در روش مداخله در بحران، سعی بر این است که عملکرد عادی بیمار را به وی بازگردانند. روان درمانگر در این روش تمرکزش را معطوف به حل مشکلات، آموزش مهارتهای مربوط به کنار آمدن با شرایط و ایجاد شرایطی حمایتی برای بیمار میکند. عضویت در گروههای حمایتی نیز برای کسانی که دچار علائم استرس هستند، مفید است. بیماران با عضویت در این گروهها حمایت عاطفی دریافت میکنند، با افراد دیگری که شرایط و علائم مشابهی را تجربه کردهاند آشنا میشوند و مهارتهای مربوط به کنار آمدن با شرایط و مدیریت شرایط را میآموزند.
اگر علایم فوق بیش از یک ماه تداوم یابد و منجر به اختلال در عملکرد کلی بیمار (شغلی، تحصیلی، رفتاری و…) شود باید نسبت به درمان آن اقدام نمود. برای درمان دارویی از داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین مانند فلوکستین، ضدافسردگیهای سه حلقهای مانند ایمیپرامین، سیتالوپرام، و کلونیدین استفاده میشود. همچنین پروپرانولول معمولاً برای درمان اختلال اضطراب و هراس شدید نیز تجویز میشود.
حیوانات نیز قابلیت ابتلاء به این اختلال را دارند.
فرایند پرستاری در اختلال استرس پس از ضایعه روانی شامل مراحل زیر میباشد.
طرح مراقبت پرستاری در درجه اول باید باعث کاهش سطح اضطراب این بیماران شود. برنامهریزیها بر اساس تشخیصهای پرستاری و مشکلات بیمار است
استفاده از روشهای ساده برای رفع بیخوابی:ایجاد محیط آرام، دوش آب گرم قبل از خواب، فعالیت بدنی، اجتناب از مصرف چایی، قهوه، سیگار و بحث پیرامون مسایل استرس زا · دادن داروی آرامبخش یا خوابآور به مدت چند شب طبق دستور پزشک
آموزش به بیمار که مکرراً در یک پاکت کاغذی یا نایلون تنفس کند. · آموزش به بیمار که به کندی و تحت کنترل نفس بکشد
ارزیابی پیوسته پیشرفت بیمار برای دستیابی به نتایج شناخته شده چه در داخل بیمارستان و چه در جامعه توسط پرستار. ملاک نهایی برای ارزشیابی نتایج، توانایی بیمار برای عملکرد در سطح انجام فعالیتهای روزانه زندگی در یک سطح آرام
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ اختلال اضطراب پس از سانحه موجود است. |
This article uses material from the Wikipedia فارسی article اختلال اضطراب پس از سانحه, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.