احمد مهدوی دامغانی (۱۳ شهریور ۱۳۰۵ – ۲۷ خرداد ۱۴۰۱) متکلم، مجتهد، نویسنده، و پژوهشگر ایرانی، کارشناس ادبیات فارسی و عرب، و استاد پیشین دانشگاه تهران و دانشگاه هاروارد بود.
احمد مهدوی دامغانی | |
---|---|
زادهٔ | ۱۳ شهریور ۱۳۰۵ مشهد، ایران |
درگذشت | ۲۷ خرداد ۱۴۰۱ (۹۵ سال) فیلادلفیا، پنسیلوانیا، ایالات متحده آمریکا |
ملیت | ایرانی |
شهروندی | ایران |
تحصیلات | اجتهاد، دکتری ادبیات فارسی و عربی |
محل تحصیل | حوزه علمیه خراسان دانشگاه تهران |
پیشه | استاد دانشگاه، مجتهد |
شناختهشده برای | نویسنده، پژوهشگر، استاد دانشگاه، رئیس کانون سردفتران و دفتریاران |
همسر(ها) | عصمت سعیدی تاجماه آصفی شیرازی |
فرزندان | مرتضی، زهرا و فریده مهدوی دامغانی |
والدین | علامه محمدکاظم مهدوی دامغانی |
خویشاوندان | محمود مهدوی دامغانی |
احمد مهدوی دامغانی در ۱۳ شهریور ۱۳۰۵ مشهد در خانوادهای اهل علم دیده به جهان گشود. وی فرزند آیت الله العظمی شیخ محمدکاظم مهدوی دامغانی است. علوم متداول قدیم و جدید را در آن شهر فراگرفت و موفق شد دوره سطح حوزوی را به کمال به پایان رساند. از هم دورههای مهدوی در حوزه علمیّه مشهد، میتوان به: محمدجعفر جعفری لنگرودی ، شیخ کاظم مدیرشانه چی، شیخ محمد واعظزاده، عبدالجواد فلاطوری، سید جعفر سیدان، سید علی حسینی سیستانی، اشاره کرد. سپس در تهران اقامت گزید. در سال ۱۳۲۷ از دانشکدهٔ معقول و منقول (بعداً الهیات) دانشگاه تهران و در سال ۱۳۳۳ در رشتهٔ ادبیات فارسی از دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران با کسب رتبه اول، کارشناسی گرفت. در سال ۱۳۴۲ از دانشگاه تهران درجهٔ دکتری در زبان و ادبیات فارسی گرفت و موضوع رسالهٔ دکتری او تصحیح کتاب «کشفالحقایق» عزیزالدین نسفی به راهنمایی محمدتقی مدرس رضوی بود.
مهدوی دامغانی در تهران تحصیل دروس حوزوی را ادامه داد و در دروس خارج کسانی چون محمدتقی آملی، محمدعلی مدرس خیابانی، میرزا مهدی آشتیانی شرکت جست و موفق شد اجازاتی که تصدیق علمیت او را میکرد نیز دریافت کند.
پس از گذراندن دورهٔ دکتری زبان و ادبیات فارسی به عنوان استاد دانشگاه تهران به تدریس در دانشکدههای ادبیات و الهیات دانشگاه تهران و دانشگاه تربیت مدرس پرداخت. از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۵ در دانشگاه مادرید به تدریس ادبیات عرب و فارسی و فقه اسلامی اشتغال داشت. مهدوی دامغانی چندین سال سردفتر اسناد رسمی در تهران و از سال ۱۳۵۴ رئیس کانون سردفتران اسناد رسمی ایران بود.
احمد مهدوی دامغانی مدتی پس از انقلاب ۱۳۵۷ به اتهام وی تبلیغ اسلام آریامهری در دانشگاه مادرید و "دعوت نکردن سردفتران به اعتصاب و همکاری با رژیم پهلوی در زمان انقلاب بازداشت و به زندان اوین تهران فرستاده شد.
رئیس دادگاه وی محمد محمدی گیلانی بود و اسدالله لاجوردی در آن جلسات حضور داشت. مهدوی دامغانی در دفاع از خود گفته بود به عنوان رئیس کانون سردفتران اختیاری برای دستور به آنها برای اعتصاب نداشته است. او تنظیم اسنادی برای محمدرضا پهلوی و فرح دیبا و برگزاری جشن تولد شاه را پذیرفت اما عرض اخلاص به شاه را رد کرد.
در خاطرات مهدوی دامغانی آمده که چند بار یک طلبه از در پشت دادگاه وارد میشده و در گوش محمدیگیلانی چیزی میگفته است که یک بار موجب برآشفتن قاضی دادگاه شده و گفته بود: «لا اله الا الله! آقای منتظری نمیگذارد ما کارمان را بکنیم" و نگاه معنیداری به منبنده کرد.». او گفته بود که این دشمنی حسینعلی منتظری با وی به دلیل گفتههایش در یکی از کلاسهای درس دانشکده ادبیات دانشگاه تهران در پاییز ۱۳۵۸ درباره نظرات منتظری بوده است. مهدوی دامغانی در ادامه مینویسد: «آنچه این سوءظن یا حدس منبنده را تأیید میکند این است که وقتی که برای صدور نامه ممنوعیت از خروج از ایران به آقای سید علیاصغر ناظمزاده مراجعه کردم که متصدی آن اقدام بودند... آقای ناظمزاده باز مسأله حرفهای مرا در کلاس درس راجع به فدک و اینکه به مرحوم آقای منتظری اهانت" کردهام به رخ منبنده کشید».
مهدوی دامغانی با تلاش شماری از اهل فرهنگ و ادب ایران و برخی از مراجع مدتی پس از محاکمه از زندان آزاد شد.
احمد مهدوی دامغانی از سال ۱۳۶۶ مقیم آمریکا و در دانشگاه هاروارد و دانشگاه پنسیلوانیا مشغول به تدریس در مقطع دکترا و پسا دکترا بود. رشتههای تدریس او در آمریکا شامل: ادبیات عرب، ادبیات فارسی، کلام، فقه و برخی علوم اسلامی بودند.
نزدیکان محمد خاتمی گفتهاند که او بارها برای بازگشت احمد مهدوی دامغانی با علی خامنهای صحبت کرد. اما خامنهای همیشه مخالفت میکرد.
مهدوی جمعه ۲۷ خرداد ۱۴۰۱ پس از چند روز بستری در بیمارستان پن فیلادلفیا، آمریکا درگذشت. پیکر وی بامداد یکشنبه ۵ تیر ۱۴۰۱ به ایران وارد و دوشنبه ۶ تیر ۱۴۰۱ در حرم رضوی تشییع و پس از اقامه نماز مصطفی اشرفی شاهرودی در دارالحجة حرم رضوی به خاک سپرده شد.
احمد مهدوی دامغانی دارای قلمی شیوا و بسیار رسا بود. چندان که کسانی چون سید علی حسینی سیستانی متون او را بهترین منشات معاصر میداند. از همین روی مجلات متعدد علمی و اجتماعی مانند مجلههای یغما، کلک، گلچرخ، ایراننامه، ایرانشناسی، رهآورد و گلستان در صدد چاپ مقاله های او بودند. از مشهورترین مقالههای او مآخذ ابیات عربی کلیله و دمنه و مآخذ ابیات عربی مرزباننامه است.
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به احمد مهدوی دامغانی در ویکیگفتاورد موجود است. |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ احمد مهدوی دامغانی موجود است. |
This article uses material from the Wikipedia فارسی article احمد مهدوی دامغانی, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.