آندورا: کشوری در قاره اروپا

این کشور در کوه‌های پیرنه از غرب با اسپانیا و از شرق با فرانسه مرز مشترک دارد. پایتخت و بزرگ‌ترین شهر آن آندورا لاولا است. مساحت آندورا ۴۶۷٫۶۳کیلومتر مربع و جمعیت این کشور در حدود ۸۵٬۴۷۰ نفر است. واحد پول آندورا، یورو است هرچند که این کشور در اتحادیه اروپا عضو نیست. از شهرهای آندورا می‌توان از اسکالدز-انگوردانی، انکمپ و سنت حولیا ده لوریا نام برد. زبان رسمی این کشور کاتالان است.

آندورا Principat d'Andorra  (کاتالان)a Andorra
پرچم نشان ملی
شعار: Virtus Unita Fortior "United virtue is stronger"
سرود: سرود کارل بزرگ  (کاتالان) "The Great Charlemagne"
موقعیت  آندورا  (centre of green circle) در اروپا  (dark grey)  —  [Legend]
پایتخت	آندورا لا ولا ۴۲°۳۰′ شمالی ۱°۳۱′ شرقی / ۴۲٫۵۰۰°شمالی ۱٫۵۱۷°شرقی / 42.500; 1.517
بزرگترین شهر	پایتخت
زبان(های) رسمی	زبان کاتالانb
گروه‌های قومی (۲۰۱۷)	۴۸٫۸٪ آندورایی ۲۵٫۱٪ اسپانیایی ۱۲٪ پرتغالی ۴٫۴٪ فرانسوی ۹٫۷٪ غیره
دین(ها)	کلیسای کاتولیک
نام(های) اهلیت	Andorran
حکومت	حکومت متمرکز نظام پارلمانی پادشاهی انتخابی diarchy
• دو شاهزاده آندورا	خوان انریک بیبس سیسیلیا امانوئل مکرون
• Representatives	ژوزپ ماریا مائوری پاتریک استریزودا
• Prime Minister	خاویر اسپوت زامورا
• General Syndic	Roser Suñé Pascuet
قوه مقننه	General Council
استقلال
• از تاج‌وتخت آراگون	۸ سپتامبر ۱۲۷۸
• از French Empire	۱۸۱۴
• قانون اساسی آندورا	۲ فوریه ۱۹۹۳
مساحت
• کل	۴۶۷٫۶۳ کیلومتر مربع (۱۸۰٫۵۵ مایل مربع) (۱۷۸ام)
• آبها (٪)	۰٫۲۶ (۱۲۱٫۴ هکتار)c
جمعیت
• برآورد سال ۲۰۲۰	۷۷٬۵۴۳ (۲۰۳ام)
• تراکم	۱۷۹٫۸ بر کیلومتر مربع (۴۶۵٫۷ بر مایل مربع) (۷۱ام)
تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی)	برآورد ۲۰۱۸
• کل	۳٫۲۳۷ میلیارد دلار
• سرانه	۴۲٬۰۳۵ دلار
شاخص جینی (۲۰۰۳)	۲۷٫۲۱d
شاخص توسعه انسانی (۲۰۱۹)	۰٫۸۶۸ ۳۶ام
واحد پول	یوروe (EUR)
منطقه زمانی	یوتی‌سی+۰۱ (زمان اروپای مرکزی)
• تابستان (ساعت تابستانی)	یوتی‌سی+۰۲ (ساعت تابستانی اروپای مرکزی)
جهت رانندگی	راست
پیش‌شماره تلفنی	+376
دامنه سطح‌بالا	.adf
Constitution of Andorra. In Spanish: Principado de Andorra, in French: Principauté d'Andorre. Spanish, Occitan and French are spoken by a significant minority (به فرانسوی) Girard P & Gomez P (2009), Lacs des Pyrénées: Andorre. Informe sobre l'estat de la pobresa i la desigualtat al Principal d'Andorra (2003) Before 1999, the فرانک فرانسه و پزوتا اسپانیا; the coins and notes of both currencies, however, remained legal tender until 2002. Small amounts of دینر آندوراs (divided into 100 centim) were minted after 1982. همچنین .cat, shared with سرزمین‌های کاتالان.

این کشور در تاریخ ۲۸ ژوئیه ۱۹۹۳ به عضویت سازمان ملل متحد پذیرفته شد.

آندورا در کوه‌های پیرنه قرار گرفته و ۴۶۸ کیلومتر مربع مساحت دارد. در میان دو کشور فرانسه (از شمال) و اسپانیا (از جنوب) محصور در خشکی است و به آب های آزاد دسترسی ندارد. همچنین آندورا وسعت بسیار کوچکی دارد که در رده هفدهمین کشور کوچک جهان قرار گرفته است.

تقسیمات کشوری

 

آندورا به هفت استان (در اصطلاح آندورا: comuns) بخش شده‌است:

• آندورا لاولا
• کانیلو^∗
• انکمپ
• اسکالدز-انگوردانی
• لا ماسانا
• اوردینو
• سنت حولیا ده لوریا

 

حکومت آندورا میان رئیس‌جمهور فرانسه و اسقف اعظم ناحیه اورخل کشور اسپانیا مشترک است. نمایندگانی دائمی از سوی این دو مرجع، کشور را اداره می‌کنند. سیاست‌های آندورا در چارچوب دموکراسی پارلمانی جهت‌گیری می‌شوند که برابر این سیاست‌ها، نخست‌وزیر در جایگاه نخست دولت قرار می‌گیرد و نظام چندحزبی بر این کشور حاکم می‌گردد. قانون‌گذاری بر عهده دولت و پارلمان است و دولت به تنهایی قوای اجرایی کشور را در دست دارد. کشور آندورا قوه قضائیه و دادگستری مستقل دارد. آندورا نیروی نظامی ندارد و دو کشور فرانسه و اسپانیا مسئولیت پشتیبانی از خاک این کشور را بر عهده دارند. پایتخت آندورا مرتفع‌ترین پایتخت اروپا و در کوچکی ششمین کشور اروپاست. آندورا کشوری است شکوفا و مرفه که عمده درآمدش از گردشگری است. سالانه بیش از ده میلیون نفر از این کشور مناسب اسکی و ورزشهای زمستانی دیدن می‌کنند. از این گذشته آندورا به اتحادیه اروپائی نپیوسته و مطبوع کسانی است که نمی‌خواهند مالیات پردازند.

 

جهانگردی، ۸۰٪ تولید ناخالص ملی را تشکیل می‌دهد. تنها دو درصد از زمینهای کشور قابل کشت است. غلات و سبزیجات از فراورده‌های مهم کشاورزی آندورا هستند. محصولات چوبی و توتون از این کشور صادر می‌شود.

کوهستانهای آندورا دارای مراکز اسکی هستند و سالانه ۵۰۰٬۰۰۰ نفر را به سوی خود جلب می‌کنند. آندورا بزرگ‌ترین کشور دنیا است که فرودگاه ندارد.

 

اسپانیولی ۴۳٪، آندورایی ۳۳٪، پرتغالی ۱۱٪، فرانسوی ۷٪، سایر ۶٪. آندوراها که از لحاظ قومی کاتالان هستند، در کشور خود یک اقلیت هستند. ساکنان اسپانیایی، فرانسوی و پرتغالی 67.7 درصد از جمعیت را تشکیل می دهند. جمعیت آندورا در حدود ۸۵٬۴۷۰ است. همچنین تعداد کمتری از بریتانیایی ها، هلندی ها، آلمانی ها، ایتالیایی ها و سایر اروپایی ها و همچنین آرژانتینی ها، شیلیایی ها، هندی ها، مراکشی ها و اروگوئه ای ها نیز در آندورا به عنوان دیاسپورا زندگی می‌کنند. بیشتر مهاجرین افراد ثروتمند و مرفه هستند.

مردم آندورا به زبانهای اسپانیایی، کاتالان، اکسیتان و فرانسوی سخن می‌گویند. زبان رسمی آندورا کاتالان است. علیرغم وجود خدمات مشاوره زبانی دولتی، اشکال جدید اوقات فراغت و حدود 8 میلیون گردشگر سالانه زبان و سنت را از بین می برند.

قانون اساسی آندورا آزادی مذهب را بطور رسمی مشخص کرده است. همچنین اسقف کاتولیک رومی اورگل را به عنوان رئیس دولت مشترک با رئیس جمهور فرانسه معرفی می کند و به کلیسای کاتولیک امتیازاتی را ارائه می دهد که در اختیار سایر گروه های مذهبی نیست.

جمعیت عمدتاً متشکل از مهاجرانی از اسپانیا، پرتغال و فرانسه است که شهروندان کامل کمتر از 36٪ از کل جمعیت را تشکیل می دهند. بیشینه مردم پیرو کلیسای کاتولیک رم هستند. تخمین زده می شود که از جمعیت کاتولیک، نیمی از شرکت کنندگان فعال کلیسا هستند. دیگر گروه های مسیحی عبارتند از کلیسای حواری جدید. کلیسای عیسی مسیح قدیسان آخرالزمان (مورمون ها)؛ کلیسای انگلیکن؛ کلیسای اتحاد مجدد؛ و شاهدان یهوه تخمین زده می شود که حدود 100 یهودی و 2000 مسلمان و همچنین گروه کوچکی از هندوها در این کشور زندگی می کنند.

• آندورا در بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۱۶
• فهرست وابسته‌های دیپلماتیک آندورا
• فهرست شهرهای آندورا
• تیم ملی فوتبال آندورا
• پارلمان آندورا

^ (Canillo) (دو حرف L در اسپانیایی صدای «ی» می‌دهد).