Se llama dia (el latín dies) al tiempu que tarda la Tierra en repial 360 graus alreol el su ehi.
Se trata duna horma e miil el tiempu —la primel que tuvu el ombri— inque el esarrollu e l'astronumia á muestrau que, sigún seya la referéncia que se gasti pa miil un hiru, se trata e tiempu solal u e tiempu sidéreu —el primeru toma cumu referéncia al Sol i el segunderu a las estrellas—. Nel chascu en que nu se acompañi el términu "dia" con otru vocablu, ebi entendelsi cumu dia solal meyu, basi el tiempu cevil, que se devii en 24 oras, de 60 minutus i 3600 segundus (60 segundus pol minutu). Es izil, un dia cuenta con 86.400 segundus.
Es el gastau pa tolos asuntus cotidianus. Se defini cumu el tiempu que tarda el Sol en culminal dos vezis consecutivas nel meriyanu el oservaol, sigún un promeyu anual.
Cola mesma referéncia, el Sol, se tiini el añu tropical u añu trópicu, tiempu que s'enraba la Tierra nel su movimientu anual. Nun añu trópicu la Tierra da 365,242189 güertas alreol el su ehi i, pol tantu, un añu trópicu dura 365,242189 dias solaris meyus.
Tamién llamau dia sideral, es el tiempu que trascurri entri dos tránsitus sucesivus el equinoccio meyu u, de manera equivalenti, es el tiempu entri culminacionis sucesivas duna estrella nel meriyanu local. Pa un oservaol concretu el dia sidéreu prencipia cuandu el puntu Aries bandea el su meriyanu.
Nun añu trópicu la Tierra da 365,242189 güertas alreol el su ehi respeto al Sol, peru respetu a las estrellas da una güerta mas: 366,242189. Se puei conseguil una aprosimación suficientimenti güena el valol el dia sidéreu:
El dia sidéreu resurta sel argu menol de 24 oras: 23o 56m 4s, aprosimadamenti.
En astronumia oservacional se gasta el tiempu sidéreu. Supongamus que oi aliniamus una estrella i escrebimus la ora. Mañana la estrella arcançará la mesma aliniación unus 3m 55,9s enantis.
Pol otra parti, ai que deferencial entri el períu e repiu e la Tierra respetu a las estrellas i el dia sidéreu propiamenti iziu. Al sel el equinoccio meyu un puntu móvil ebiu a la precesión, el dia sidéreu es 0,0084 segundus mas cortu qu'el períu rotacional respetu a las estrellas.
Sintetizandu:
This article uses material from the Wikipedia Estremeñu article Dia, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). El testu está disponibri baju la Licéncia Creative Commons Attribution/Share-Alike; cláusulas adicionalis puén apricalsi. Guipai Terms of Use pa conocel más detallis. Güiquipeya es una marca rustria la Wiki Du học, una olganización sin ánimu de lucru. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Estremeñu (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.