Jonas Salk
Jonas Edward Salk (New York, AEB, 1914ko urriaren 28a - La Jolla, Kalifornia, AEB, 1995eko ekainaren 23a) estatubatuar sendagilea izan zen.
| Jonas Salk | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Jonas Salk |
| Jaiotza | New York, 1914ko urriaren 28a |
| Herrialdea |  Ameriketako Estatu Batuak |
| Bizilekua | Ameriketako Estatu Batuak |
| Heriotza | La Jolla, 1995eko ekainaren 23a (80 urte) |
| Hobiratze lekua | Los Angeles |
| Heriotza modua | : bihotz-gutxiegitasuna |
| Familia | |
| Ezkontidea(k) | Françoise Gilot (1970 - 1995eko ekainaren 23a) |
| Seme-alabak | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Michigango Unibertsitatea New York University School of Medicine (en)  New Yorkeko Unibertsitatea City College of New York (en) Fanny Edel Falk Laboratory School (en) |
| Tesi zuzendaria | Thomas Francis, Jr. (en) |
| Doktorego ikaslea(k) | Robert Lanza (en) |
| Hizkuntzak | ingelesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | medikua, Wiki Euskarabiologoa, Wiki Euskaraepidemiologoa, asmatzailea, birologoa eta Wiki Euskaraimmunologoa |
| Enplegatzailea(k) | Pittsburgheko Unibertsitatea |
| Jasotako sariak | ikusi
|
| Kidetza | Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia Phi Beta Kappa Elkartea Zientziak Aurrera Egiteko Elkarte Amerikarra |
  | |
 | |
.svg){kind=small}
Poliomielitisaren kontrako txerto benetan eraginkorra lortu zuen lehena izan zen. Txertoa ez patentatzea erabaki zuen banaketa globala maximizatzeko, diru-irabazirik ez bilatzea aukeratu zuen eta gaixotasunari ahalik eta modurik eraginkorrenean aurre egitearen alde egin zuen.
Biografia
New Yorkeko Unibertsitatean ikasi zuen medikuntza eta han egin zen doktore 1939an. New Yorkeko ospitale batean lan egin zuen 1940an, Michigango Unibertsitatean 1942an eta Pittsburgheko Unibertsitatean 1947an (birologia-laborategiko zuzendari izan zen bertan).
1963an La Jollako (Kalifornia) Ikerketa Biologikoen Institutua (gerora Salk institutua izango zena) sortu zuen eta bertako zuzendari izan zen. Salken ikerketak txertoak lortzera bideratuak izan ziren batez ere, gripearen kontrakoak lehenbizi, eta poliomielitisaren kontrakoa gero. 1952an Salk txertoa lortu zuen, birus hilekin; txerto hura kasuen % 80-90ari aurre egiteko gauza zela frogatu ahal izan zuen. Lorpen hori zela-eta, Estatu Batuetako gobernuak Askatasunaren Domina eman zion 1977an. Ohorezko Legioa (1955), Lasker saria (1956) eta Robert Koch domina (1963) ere eman zizkioten, besteak beste.
Azken urteetan, HIESaren kontrako txertoa bilatzen saiatu zen Salk.
Idatzi zituen lanen artean aipatzekoa da Anatomy of Reality (1983, Errealitatearen anatomia).
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Wiki Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Jonas Salk  |
Datuak: Q200101
Multimedia: Jonas Salk / Q200101
This article uses material from the Wikipedia Euskara article Jonas Salk, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eduki guztia CC BY-SA 4.0(r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.