Figura erretorikoak, estilo-figurak edo diskurtso-figurak diskurtso bati, testu edo hizketa bati alegia, adierazkortasuna ematen dioten hizkuntz baliabideak dira.
Literaturan nahiz diskurtso arruntetan erabiltzen dira; garai batean, ordea, bi motatako diskurtsoak bereizten ziren: sermo ornatus, hau da, figurekin apainduta, eta sermo vulgaris, hizkera arrunta.
Figura erretorikoak hiru motatakoak izan daitezke:
Batez ere hitzen formari dagozkio, nahiz eta batzuetan ere esanahi gaineko eragina izan. Bi kategoria bereizten dira: hitzari dagozkionak eta egiturari dagozkionak, besteak.
Hitzen esanahiei eragiten diete. Hona hemen ezagunenak: aipamen, alegia, antitesi, apostrofe, comminatio, deprecatio, deskripzio, dialogismo, dubitatio, enumerazio, epiteto, erregu, esklamazio, etopeia, eufemismo, exhortatio, galdera erretoriko, hiperbole, imprecatio, ironia, kontraesan, kontraste, kontzesio, litote, metaketa, oximoron, paradoxa, perifrasi / itzulinguru, praeteritio, praetermisio, paralipsi, prolepsi, prosopopeia / pertsonifikazio, sarkasmo, zehar-aipamen / allusio.
Tropoek hitzen esanahien aldaketa dakarte, hitzari irudizko esanahi berri bat ezarriz edo erantsiz. Egile batzuen ustez, tropoak eta figura erretorikoak bereizi beharko lirateke.
Irudi literarioek edo figura erretoriko semantikoek ez dute zertan hitzen esanahia aldatu, baina diskurtsoaren edo testuaren ohiko adierazteko gaitasunari halako gehigarri bat eransten diote, hizkuntzarekin jolastuz eta hizkuntza oso ohikoa ez den modu batean erabiliz.
Hauek dira ezagunenak: alegoria, analogia, antonomasia, bisemia, irudi, konparazio, metafora, metagoge, metalepsi, metonimia, perifrasi, polisemia, sinbolo, sinekdoke, sinestesia.
This article uses material from the Wikipedia Euskara article Figura erretoriko, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eduki guztia CC BY-SA 4.0(r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.