Estatubatuar Dolar

Nahiz eta AEBetan soilik jaulkitzen den, beste herrialde batzuek ere diru hori hartu dute ofizialtzat: Ekuadorrek eta El Salvadorek.

Estatubatuar dolar
Ezaugarriak
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Nongo eskumena	Ameriketako Estatu Batuak
Jaulkitzailea	Erreserba Federalaren Sistema
Ikurra	$
Historia
Hasiera	1792
Ordezkatzen du	sucre, Delaware pound (en) , New Hampshire pound (en) , New Jersey pound (en) , South Carolina pound (en) , Rhode Island pound (en) eta North Carolina pound (en)

Estatu Batuetako dolarraren izena Espainiako dolarretik dator, Iberiar Penintsulako Gerra garaian erabiltzen zen dirua baitzen. Era berean, Espainiako dolarrak beste diru batean zuen jatorria, Erdialdeko Europako Thaler izeneko zilarrezko txanpon batean.

Dolarraren ikurra ($) azaltzeko hainbat teoria izan dira. Teoria indartsuenak dio, ikur hori, Ps-ren (Pesos) laburdura mexikarraren ondorio dela. Diotenez, S hizkia P-aren gainean idazten hasi ziren $-a bihurtu arte. Ikur hori diru ofiziala izan baina lehenago ere erabiltzen zen.

Batzuetan ikur hori bi marra bertikalekin erabiltzen da ere, United States-en U-a eta S-a konbinatuz, baina badirudi ikur hau erabiltzen zela Estatu Batuak Britainia Handiaren kolonia besterik ez zirela ere.

Gaur egun, munduko dibisa guztiak elkarri lotuta daude kapital-fluxuen arabera, eta horrek kanbio-tasak eta kotizazioak aldatzen ditu. Liga-bilbadura sistema horrek ematen dio balioa diruari. Denbora luzez dolarra izan zen munduko ekonomiaren oinarria, eta hori izan zen munduko truke-tasa eta kotizazioetarako oinarria. Orain, euroarekin, munduko dibisetan tentuz jokatze handiagoa dago.

Joseph Stiglitzentzat, dolarretako erreserba-sistema krisiaren zati bat da, eskudiruaren zati handi bat AEBetara iristea eragiten baitu. AEB Erreserben sistema global berri bat sortzea proposatu zuen. Zhou Xiaochuanek, Txinako banku zentraleko gobernadoreak, gauza bera proposatu zuen eta moneta berri bat sortzea eta NDFk moneta berria jaulkitzea eskatu zuen.

Hona hemen 1972tik aurrera Estatu Batuetan egindako txanpon ofizialak:

Izen ofiziala	Izen arrunta (ingelesez)	Aurrealdea	Atzealdea	Aurrealdeko irudia eta data	Atzealdeko irudia eta data	Pisua	Diametroa	Materiala	Ertza	Zirkulazioa
Zentabo bat 1¢	penny			Abraham Lincoln (1909-egun)	Lincoln Memorial (1959-2008) Herrialdeko armarria (2010-egun)	2.50 g	19.05 mm	97.5 % Zn 2.5 % Cu	Laua	Zabala
Bost zentabo 5¢	nickel			Thomas Jefferson (1938-egun)	Monticello (1938-egun)	5.00 g	21.21 mm	75 % Cu 25 % Ni	Laua	Zabala
Hamar zentabo 10¢	dime			Franklin D. Roosevelt (1946-egun)	Olibondo-adar, lastargi, haritz-adar (1946-egun)	2.27 g	17.91 mm	91.67 % Cu 8.33 % Ni	Ildaskatua (118 ildaska)	Zabala
Dolar-laurden 25¢	quarter			George Washington (1932-egun)	Itsas arrano buruzuri gezi-sortaren eta bi olibondo-adarren gainean (1932-1998) Batzuk; urtean behin bost ezberdin (1999-egun)	5.67 g	24.26 mm	91.67 % Cu 8.33 % Ni	Ildaskatua (119 ildaska)	Zabala
Dolar-erdi 50¢	half			John F. Kennedy	Presidente-zigilua	11.34 g	30.61 mm	91.67 % Cu 8.33 % Ni	Ildaskatua (150 ildaska)	Mugatua
Dolarra $1	dollar coin, golden dollar			Etxe Zuria (1992) Amerikar Artearen Smithsoniar Museoa (1996) Sacagawea eta Jean Baptiste Charbonneau bere semea (2000-egun) AEBtako presidenteak (2007-2016; 2020)	James Hoban (1992) Ezagutzaren lastargia daramaten alegoria (1996) Itsas arrano buruzuria hegan egiten (2000-2008) Besteak; urtero berriak	8.10 g	26.50 mm	88.5 % Cu 6 % Zn 3.5 % Mn 2 % Ni	Inkuso	Mugatua

• Dolarraren sorrerari buruzko artikulua ARGIA astekarian
• (Ingelesez) (Alemanez) Dolar estatubatuar - diru paper