26 egun falta dira urtea amaitzeko.
Jaiotzak Euskal Herrian
David Billabona Jaiotza: Irun, 1969
Javier Aramendia Jaiotza: Iruñea, 1986
Dalmacio Langarika Jaiotza: Otxandio, 1919 Heriotza: Basauri, 1985eko urtarrilaren 24a
Nicolas Armentia Jaiotza: Bernedo, 1845 Heriotza: La Paz, 1909ko abenduaren 24a
Munduan Walt Disney Jaiotza: Chicago, 1901 Heriotza: Burbank, 1966ko abenduaren 15a
Werner Heisenberg Jaiotza: Würzburg, 1901 Heriotza: Munich, 1976ko otsailaren 1a
Lope de Vega Jaiotza: Madril, 1562 Heriotza: Madril, 1635eko abuztuaren 27a
Artikulurik ez duten Abenduaren 5ko jaiotzak
Fyodor Tyutchev • Gershom Scholem •
Heriotzak Euskal Herrian Juan Mari Lekuona Berasategi Jaiotza: Oiartzun, 1927ko azaroaren 11 Heriotza: Donostia, 2005
Benito Barrueta Jaiotza: Bermeo, 1873ko martxoaren 21a Heriotza: , 1953
Jose Maria San Sebastian Jaiotza: Donostia, 1933ko maiatzaren 21a Heriotza: , 2008
Munduan Wolfgang Amadeus Mozart Jaiotza: Salzburgo, 1756ko urtarrilaren 27a Heriotza: Viena, 1791
Nelson Mandela Jaiotza: Mvezo, 1918ko uztailaren 18a Heriotza: Houghton Estate (en) , 2013
Claude Monet Jaiotza: Paris, 1840ko azaroaren 14a Heriotza: Giverny, 1926
Alexandre Dumas Jaiotza: Villers-Cotterêts, 1802ko uztailaren 24a eta 1802 Heriotza: Puys (en) , 1870
Artikulurik ez duten Abenduaren 5ko heriotzak
Dave Brubeck • Aleksandr Vasilevski • Fyodor Sologub • Nikolai Pirogov •
Gertaerak NBEren egoitza New Yorken Egutegia Aurreko eta hurrengo urteetan
Izendegia Santutegia: Daturik ez (gehitu )
Seaska egutegia: Joa, Joas, Joastipi eta Enaitz.
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko. Gertaerak
Euskal Herria Mundua 1936 – SESBk konstituzio berria onartu zuen. 1952 – Londres sulfuro dioxido kopuru altua zuen ke batez estali zen. Milaka pertsona hil ziren kutsadurak eragindako arnasketa arazoengatik. 1998 – Francisco Frutosek Julio Anguita ordezkatu zuen Espainiako Alderdi Komunistako presidente moduan. 2012 – MV Baltic Ace itsasontzia beste itsasontzi batekin talka egin ondoren hondoratu eta eskifaiako 24 lagunetatik bost hil eta beste sei desagertu ziren. Arte eta kultura
Euskal Herria Mundua 1973 – Serpico filma estreinatu zen, Sidney Lumetek zuzendu eta Al Pacinok antzeztu zuelarik. 1984 – Beverly Hills Cop ("Beverly Hillseko Polizia") filma estreinatu zen, Martin Brestek zuzendu eta Eddie Murphy aktoreak antzeztu zuelarik. 1986 – Heartbreak Ridge ("Burdinezko Sarjentua") filma estreinatu zen, Clint Eastwoodek zuzendu eta antzeztu zuelarik. 1997 – Good Will Hunting ("Will Hunting Zintzoa") filma estreinatu zen, Gus Van Santek zuzendu eta Robin Williams , Matt Damon , Ben Affleck , Minnie Driver eta Stellan Skarsgård aktoreek antzeztu zutelarik. 2012 – Les Misérables ("Doilorrak") filma estreinatu zen, Tom Hooperek zuzendu eta Hugh Jackman , Russell Crowe , Anne Hathaway eta Amanda Seyfried aktoreek antzeztu zuten. Zientzia eta teknologia
Kirolak
Jaiotzak
Euskal Herria 1748 – Pedro Antonio Añibarro , apaiz eta euskal idazlea, bizkaierazko literaturaren aitatzat hartua (h. 1830 ). 1820 – Nikolas Soraluze , euskal historialari, politikari eta enpresaburua (h. 1884 ). 1842 – Martin Lapeire , idazle lapurtarra (h. 1894 ). 1845 – Nicolas Armentia , euskaldun frantziskotarra , XIX. mendeko geografo amerikarrik garrantzitsuena (h. 1909 ). 1903 – 1910 – Julio Antonio Elizegi , nafar futbolaria (h. 2001 ). 1914 – Dioni Ardanza , bizkaitar jostuna (h. 2005 ). 1916 – Anastasio Zubia , gipuzkoar saltzaile ibiltari eta mugalaria (h. 1983 ). 1919 – Dalmacio Langarika , bizkaitar txirrindularia (h. 1985 ). 1923 – Augusto Unceta-Barrenechea , bizkaitar enpresaburu eta politikaria (h. 1977 ). 1962 – Bingen Mendizabal , arabar konpositorea. 1966 – Nekane Balluerka , Euskal Herriko Unibertsitateko errektore ohia.. 1969 – David Billabona , gipuzkoar futbolari ohia. 1970 – Francisco José Sánchez , bizkaitar kirolaria, borroka librean aditua. 1973 – Igor Flores , nafar txirrindulari ohia. 1974 – Abraham de Amezaga , bizkaitar kazetaria eta hizlaria. 1975 – Alberto Unamuntzaga , gipuzkoar politikaria, Eusko Alkartasunaren kidea. 1986 – Javier Aramendia , nafar txirrindularia. Mundua 1443 – Julio II.a , Aita santua (h. 1513 ). 1537 – Ashikaga Yoshiaki , Ashikaga shogunerriko hamabosgarren eta azken shoguna (h. 1597 ). 1687 – Francesco Geminiani , italiar musikaria eta biolinista (h. 1762 ). 1820 – Afanasi Fet , errusiar olerkaria (h. 1893 ). 1830 – Christina Rossetti , ingeles poeta eta idazlea (h. 1894 ). 1839 – George Armstrong Custer , estatubatuar jenerala (h. 1876 ). 1859 – 1861 – 1863 – Paul Painlevé , Frantziako lehen ministroa (h. 1933 ). 1867 – Jozef Pilsudski , poloniako Bigarren Errepublikako lehen estatuburua eta diktadorea (h. 1935 ). 1868 – Arnold Sommerfeld , alemaniar fisikaria eta matematikaria (h. 1951 ). 1869 – Jekaterina Kuskova , errusiar ekonomista eta kazetariamarxismo legala ren teoriko nagusienetakoa (h. 1958 ). 1874 – Henriette Caillaux , Joseph Caillaux politikari frantsesaren emaztea eta arte historialaria (h. 1943 ). 1886 - Rose Wilder Lane , estatubatuar kazetaria, eleberrigilea, bidaia-idazlea eta teorialari politikoa (h. 1968 ). 1889 – Fritz Arno Wagner , alemaniar zinema-argazkilaria (h. 1958 ). 1890 – 1891 – Alexander Rodtxenko , errusiar margolaria, eskultorea eta dekoratzailea (h. 1956 ). 1894 – Charles Robberts Swart , Hegoafrikako azken gobernadore orokorra eta lehendabiziko presidentea (h. 1982 ). 1895 – Mamerto Urriolagoitia , Boliviako 43. presidentea (h. 1974 ). 1896 – Carl Ferdinand Cori , txekiar jatorriko biokimikari estatubatuarra, 1947ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1984 ). 1898 – Henri Gouhier , frantziar idazle eta filosofoa (h. 1994 ). 1901 – 1903 – 1905 – Otto Preminger , austriar-estatubatuar zinema zuzendaria (h. 1986 ). 1906 – Willard Van Dyke , estatubatuar argazkilaria eta zinemagilea (h. 1986 ). 1907 – Lin Biao , txinatar militarra eta politikaria, lehen Armada Gorriko buruzagia (h. 1971 ). 1911 – 1914 – Lina Bo Bardi , italiar-brasildar arkitekto-modernoa (h. 1992 ). 1925 – Anastasio Somoza Debayle , Nikaraguako presidentea (h. 1980 ). 1927 – Bhumibol Adulyadej , Thailandiako erregea (h. 2016 ). 1932 – 1934 – 1936 – Robert Freeman , britainiar argazkilari eta diseinugile grafikoa, The Beatles ekin egindako lanagatik ezaguna (h. 2019 ). 1938 – JJ Cale , estatubatuar gitarrajolea eta musikaria (h. 2013 ). 1939 – Ricardo Bofill , kataluniar arkitektoa (h. 2022 ). 1943 – Eva Joly , norvegiar-frantziar instrukzioko epaile eta Europa Ekologia – Berdeak alderdiko politikaria. 1945 – Moshe Katsav , Israelgo presidente ohia. 1946 – Josep Carreras , kataluniar opera-abeslaria, tenorra. 1947 – Zhugderdemidiin Gurragtxaa , mongoliar kosmonauta eta politikaira, espaziora joandako lehen mongoliar kosmonauta. 1950 – 1954 – Hanif Kureishi , ingeles antzerkigile, zinema gidoigile, eleberrigile eta ipuingilea. 1956 – Rosalía Arteaga , Ekuadorko presidentea. 1963 – Alberto Nisman , Argentinako fiskala, Cristina Fernández de Kirchner presidentea salatu ondoren hilda agertu zena (h. 2015 ). 1966 – Patricia Kaas , frantziar abeslaria eta aktorea. 1969 – Catherine Tate , ingeles aktorea eta idazlea. 1970 – 1973 – Sorin Grindeanu , Errumaniako lehen ministroa. 1975 – Ronnie O'Sullivan , snooker jokalari ingelesa. 1979 – Rustam Kasimdzhanov , uzbekistandar xake jokalaria. 1982 – Keri Hilson , estatubatuar abeslari eta musikagilea. 1988 – 1989 – Pamela Jelimo , kenyar atleta, 800 metrotan aditua. Linet Masai , keniar atleta, 10000 metroko lasterketan aditua. Quan Zhou Wu , espainiar idazle, ilustratzaile, komikigile eta diseinatzailea. 1992 – Zion Moreno , mexikar-estatubatuar aktorea. 1993 – Luciano Vietto , argentinar futbolaria. 1995 – Albert Salazar , kataluniar aktorea. Heriotzak
Euskal Herria Mundua 1518 – Giangiacomo Trivulzio , Vigevanoko markesa, italiar condottiero eta politikaria. 1560 – Frantzisko II.a Frantziakoa , Frantziako erregea (j. 1544 ). 1686 – Nikolas Steno , daniar zientzialari, polimata eta apaiz katolikoa (h. 1638 ). 1760 – Melchor Rafael de Macanaz , espainiar politikaria eta gaztelaniazko idazlea (j. 1670 ). 1772 – Marie-Anne de la Trémoille , Ursinsen printzesa (j. 1642 ). 1782 – Martin Van Buren , Ameriketako Estatu Batuetako 8. Presidentea (h. 1862 ). 1784 – Phillis Wheatley , bere poesia publikatzea lortu zuen lehen afroamerikar emakumea (j. c. 1753 ) 1791 – Wolfgang Amadeus Mozart , austriar musikagilea (j. 1756 ). 1834 – Thomas Pringle , eskoziar poeta (j. 1789 ). 1870 – Alexandre Dumas , frantziar idazle famatu eta emankorra (j. 1802 ). 1882 – Theodor Ludwig Wilhelm von Bischoff , alemaniar fisikari eta biologoa (j. 1807 ). 1891 – Petri II.a Brasilgoa , Brasilgo bigarren eta azken enperadorea (j. 1825 ). 1899 – Jimena Quirós , espainiar zientzialaria, herrialdeko lehen emakumezko ozeanografotzat hartua (h. 1983 ). 1908 – William Ireland Knapp , estatubatuar filologoa eta euskalaria (j. 1835 ). 1911 – Valentin Serov , errusiar margolaria (j. 1865 ). 1916 – János Richter , hungariar orkestra-zuzendaria (j. 1843 ). 1919 – Elia Millosevich , italiar astronomoa (j. 1848 ). 1925 – Wladyslaw Stanislaw Reymont , poloniar idazlea eta eleberrigilea, 1924ko Literaturako Nobel Saria (j. 1867 ). 1926 – Claude Monet , frantziar margolaria (j. 1840 ). 1929 – Oscar Björck , suediar margolaria eta Suediako Arteen Errege Akademiako irakaslea (j. 1860 ). 1941 – Amrita Sher-Gil , indiar margolaria (j. 1913 ). 1947 – William Isaac Thomas , estatubatuar soziologoa (j. 1863 ). 1949 – Antoni Rovira i Virgili , kataluniar politikari eta kazetaria (j. 1882 ). 1950 – Aurobindo Ghose , indiar filosofoa (j. 1872 ). 1953 – Jorge Negrete , mexikar abeslari eta aktorea, rantxera eta mariatxi musikako abeslari bikaina izateagatik oroitua (j. 1911 ). 1965 – Joseph Erlanger , estatubatuar fisiologoa, 1944ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1874 ). 1966 – Sylvère Maes , belgikar txirrindularia (j. 1909 ). 1969 – Alizia Battenbergekoa , britainiar printzesa (j. 1885 ). 1973 – 1974 – Pietro Germi , italiar zinema zuzendari, idazle, aktore eta ekoizlea (j. 1914 ). 1979 – Sonia Delaunay Terk , ukrainar margolaria (j. 1885 ). 1983 – 1984 – Viktor Borisovitx Shklovsky , errusiar idazle eta literatura-kritikaria, errusiar formalismoaren aitzindari nagusietako bat (j. 1893 ). 1989 – John Pritchard , britainiar orkestra zuzendaria (j. 1921 ). 1993 – 1995 – Clair Patterson , estatubatuar geokimikaria, Lurraren adina kalkulatu zuena (j. 1922 ). 2002 – Ne Win , Myanmargo presidentea (j. 1911 ). 2007 – Karlheinz Stockhausen , alemaniar musikagilea (j. 1928 ). 2008 – Aleksi II.a Moskukoa , Moskuko eta Errusia guztietako XV. patriarka, Errusiako Eliza ortodoxoaren burua (j. 1929 ). 2010 – Virgílio Teixeira , portugaldar aktorea (j. 1917 ). 2012 – Oscar Niemeyer , brasildar arkitektoa, arkitektura modernoko erreferente nagusietako bat (j. 1907 ). 2013 – Nelson Mandela , apartheidaren aurkako ekintzailea, Hegoafrikako lehendakaria eta 1993ko Bakearen Nobel Saria (j. 1918 ). 2014 – Fabiola Mora y Aragón , Belgikako erregina ezkontidea (j. 1928 ). 2017 – 2020 – Viktor Ponedelnik , errusiar futbolari eta entrenatzailea (j. 1937 ). 2021 – 2022 – Kirstie Alley , estatubatuar aktorea eta umorista (j. 1951 ). 2023 – Denny Laine , ingeles musikari, abeslari eta egile abeslaria, The Moody Blues eta Wings taldeko kidea (j. 1944 ). Jaiak eta urteurrenak Kanpo estekak
Abenduaren 4 | Urteko egutegi | Abenduaren 6
This article uses material from the Wikipedia Euskara article Abenduaren 5 , which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0") ; additional terms may apply (view authors ). Eduki guztia CC BY-SA 4.0 (r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses. ®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.