Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Europie, północnej Azji, Ameryce Północnej i Środkowej.
Charakterystyka
Niewielkie gryzonie. Posiadają niewielkie uszy i stosunkowo krótki ogon. Długość ciała (bez ogona) 63–178 mm, długość ogona 12–98 mm, długość ucha 7–20 mm, długość tylnej stopy 9–34 mm; masa ciała 14–170 g.
Wykopują w ziemi nory, w których żyją. Gromadzą tam też zapasy pożywienia. Nie zapadają w sen zimowy. Żyją samotnie, w grupach rodzinnych lub koloniach. Samice kilka razy w roku rodzą młode, które po kilku tygodniach osiągają dojrzałość płciową.
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1798 roku niemiecki botanik i entomolog Franz de Paula von Schrank w książce swojego autorstwa Fauna Boica. Schrank wymienił trzy gatunki – Mus amphibiusLinnaeus, 1758, Microtus terrestrisSchrank, 1798 (= Mus arvalisPallas, 1779) i Microtus gregariusSchrank, 1798 (= Mus arvalisPallas, 1779) – nie wskazując gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia na typ nomenklatoryczny wyznaczono nornika zwyczajnego (M. arvalis).
Agricola: łac. agricola ‘farmer, rolnik’, od ager, agri ‘pole’; -cola ‘mieszkaniec’, od colere ‘zamieszkać’. Gatunek typowy: Mus agrestisLinnaeus, 1761.
Chilotus: gr. χειλος kheilos, χειλεος kheileos ‘warga, usta, brzeg, skraj’; ους ous, ωτος ōtos ‘ucho’. Gatunek typowy: Arvicola oregoniBachman, 1839.
Pedomys: gr. πεδον pedon ‘grunt, ziemia’, od πους pous, ποδος podos ‘stopa’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’. Gatunek typowy: Arvicola austerusLe Conte, 1853 (= Hypudaeus ochrogasterWagner, 1842).
Sylvicola: łac. silvicola ‘mieszkaniec lasu, leśny’, od silva ‘las’; -cola ‘mieszkaniec’, od colere ‘zamieszkać’. Gatunek typowy: Mus agrestisLinnaeus, 1761.
Terricola: łac. terricolus ‘mieszkaniec ziemi, lądowy’, od terri ‘ziemia’; -cola ‘mieszkaniec’, od colere ‘zamieszkać’. Gatunek typowy: Arvicola subterraneusde Selys-Longchamps, 1836.
Isodelta: gr. ισος isos ‘równy, podobny’; δελτα delta ‘gr. litera delta Δ’ (tj. trójkąt). Gatunek typowy: †Arvicola speothenCope, 1871 (= †Microtus guildayivan der Meulen, 1978).
Micrurus: gr. μικρος mikros ‘mały’; ουρα oura ‘ogon’. Gatunek typowy: Arvicola nebrodensisMina Palumbo, 1868 (= Arvicola saviide Selys-Longchamps, 1838).
Campicola: łac. campus, campi ‘pole’; -cola ‘mieszkaniec’, od colere ‘zamieszkać’. Gatunek typowy: Arvicola subterraneusde Selys-Longchamps, 1836.
Tetramerodon: gr. τετραμερης tetramerēs ‘czteroczęściowy’; οδους odous, οδοντος odontos ‘ząb’. Gatunek typowy: Arvicola (Tetramerodon) tetramerusRhoads, 1894 (= Arvicola townsendiiBachman, 1839).
Herpetomys: gr. ἑρπης herpēs, ἑρπητος herpētos ‘pełzacz, coś pełzającego’, od ἑρπω herpō ‘pełzać, poruszać się powoli’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’. Gatunek typowy: Microtus guatemalensisMerrem, 1898.
Orthriomys: gr. ορθριος orthrios ‘poranny, wczesny’, od ορθος orthos ‘prosty’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’. Gatunek typowy: Microtus umbrosusMerrem, 1898.
Euarvicola: gr. ευ eu ‘ładny, dobry’; rodzaj ArvicolaLacépède, 1799. Gatunek typowy: Mus agrestisLinnaeus, 1761.
Stenocranius: gr. στηνος stēnos ‘wąski, cienki’; κρανιον kranion ‘czaszka’, od καρα kara, καρατος karatos ‘głowa’. Gatunek typowy: Arvicola slowzowiPoljakov, 1881 (= Mus gregalisPallas, 1779).
Arbusticola: łac. arbustum ‘sad, plantacja’, od arbor, arboris ‘drzewo’; -cola ‘mieszkaniec’, od colere ‘zamieszkać’. Gatunek typowy: Microtus rubelianusShidlovsky, 1919 (= Microtus (Pitymys) majoriThomas, 1906).
Campicoloma: wariant nazwy CampicolaSchulze, 1890.
Blanfordimys: dr William Thomas Blanford (1832–1905), angielski geolog, zoolog, kolekcjoner z Etiopii, Persji i Indii; gr. μυς mus, μυoς muos ‘mysz’. Gatunek typowy: Microtus bucharensisVinogradov, 1930.
Sumeriomys: Sumer, starożytna kraina leżąca w południowej części Mezopotamii (dzisiaj południowy Irak); gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’. Gatunek typowy: Microtus socialisPallas, 1773.
Iberomys: łac. Iberia ‘Hiszpania’; gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’. Gatunek typowy: Microtus cabreraeThomas, 1906.
Meridiopitymys: łac. meridianus ‘południowy’, od meridies ‘południe’; rodzaj PitymysMcMurtrie, 1831. Gatunek typowy: Arvicola duodecimcostatusde Sélys-Longchamps, 1839.
Arvalomys: łac. arvalis ‘z pola’, od arvum, arvi ‘pole’, od arare ‘orać’; gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’. Gatunek typowy: Mus arvalisPallas, 1778.
Parapitymys: gr. παρα para ‘blisko, obok’; rodzaj PitymysMcMurtrie, 1831. Gatunek typowy: Arvicola Saviide Sélys-Longchamps, 1838.
Vocalomys: łac. vocalis ‘śpiewający, dźwięczny’, od vox, vocis ‘głos’; gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’. Gatunek typowy: Microtus miurusOsgood, 1901.
Hyrcanicola: łac. Hyrcania, starożytna prowincji Azji, znajdująca się na wybrzeżu Morza Kaspijskiego; -cola ‘mieszkaniec’, od colere ‘zamieszkać’. Gatunek typowy: Microtus schelkovnikoviSatunin, 1907.
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki zgrupowane w kilku podrodzajach:
C.W. Hibbard. Stratigraphy and vertebrate paleontology of Pleistocene deposits of southwestern Kansas. „Geological Society of America Bulletin”. 55 (6), s. 707–754, 1944. DOI: 10.1130/GSAB-55-707. (ang.).
J. Chaline: Les rongeurs du Pleistocène moyen et supèrieur de France. Paris: Cahiers de Paleontologie, Centre National de la Recherche Scientifique, 1972, s. 1–410. (fr.).
J. Chaline. Esquisse de l’evolution morphologique, biometrique et chromosomique du genre Microtus (Arvicolidae, Rodentia) dans le Pleistocene de l’hemisphere nord. „Bulletin de la Societe de Geologie France”. Septième série. 16 (4), s. 450, 1974. DOI: 10.2113/gssgfbull.S7-XVI.4.440. (fr.).
This article uses material from the Wikipedia Polski article Nornik, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses. ®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.