L sistema de numeraçon romana (ó númaros romanos) zambolbiu-se na Roma Antiga i outelizou-se an to l sou Ampério.
Decimal | Romana |
---|---|
1 | I |
2 | II |
3 | III |
4 | IV |
5 | V |
6 | VI |
7 | VII |
8 | VIII |
9 | IX |
10 | X |
20 | XX |
30 | XXX |
40 | XL |
50 | L |
60 | LX |
70 | LXX |
80 | LXXX |
90 | XC |
100 | C |
200 | CC |
300 | CCC |
400 | CD |
500 | D |
600 | DC |
700 | DCC |
800 | DCCC |
900 | CM |
1000 | M |
2000 | MM |
3000 | MMM |
4000 | IV |
5000 | V |
6000 | VI |
7000 | VII |
8000 | VIII |
9000 | IX |
10000 | X |
100000 | C |
500000 | D |
1000000 | M |
Alguns balores anteiros son repersentados por letras romanas specíficas. San eilhes:
Simblo | Nome | Balor |
---|---|---|
I | unus | 1 (un) |
V | quinque | 5 (cinco) |
X | decen | 10 ( dieç) |
L | quinquaginta | 50 (cinquenta) |
C | centun | 100 (cien) |
D | quingenti | 500 (quenhientos) |
M | mille | 1,000 (mil) |
Para repersentar outros númaros, son scritos alguns algarismos juntos, ampeçando-se de l'algarismo de maior balor i seguindo la seguinte regra:
Assi, XI repersenta 10 + 1 = 11, anquanto XC repersenta 100-10 = 90. Hai inda la regra adicional de qu'un algarismo nun puode ser repetido lado a lado por mais de trés bezes. Assi, para repersentar 300, podemos ousar CCC; para repersentar 400, antretanto, percisamos screbir CD.
Para cifras eilebadas, outeliza-se un trabesson por cima de la letra, que repersenta sue multiplicaçon por 1000. Assi, C corresponde al balor 100.000 (100 x 1.000) i M corresponde al balor 1.000.000 (1.000 x 1.000).
Ls romanos çconhecian l zero, antroduzido mais tarde puls árabes, de forma que nun eisistia nanhue forma de repersentaçon deste balor pul fato de tenéren solo cumo base l'ampeço de l numeral l 1[sin fuontes].
Ne l causo de l númaro "4" (IV ne l modo mais quemun), eisiste ua forma mais arcaica, grafada cumo "IIII". Sou uso ye relatibamente usual an reloijos qu'eisiben las horas an algarismos romanos - cujo uso an reloijos puoden tener dibersas causas, zde stética, até relegiosa (eibitando l'uso de las letras qu'ampeçan l nome de l dius Júpiter, IBPITER).
La Wikipedie ten ua Predefeniçon para repersentar númaros romanos, ber Predefeniçon:Romano
This article uses material from the Wikipedia Mirandés article Numeraçon romana, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Cuntenido çponibelizado ne ls termos de la CC BY-SA 4.0, salbo andicaçon an cuntrairo. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Mirandés (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.