Euro: Mata wang rasmi beberapa negara EU

Lithuania menerima pakai euro sebagai mata wang rasmi menggantikan matawang litas yang sebelumnya pada 1 Januari 2015. Euro merupakan mata wang tunggal untuk 320 juta warga Eropah. Dengan jumlah edaran sebanyak €610 bilion pada Disember 2006, euro merupakan mata wang yang mempunyai nilai tergabung yang tertinggi di dunia, melebihi dolar AS.

Euro
EURO (Abjad Latin) ΕΥΡΩ (Abjad Yunani) perbezaan ejaan turut wujud secara tidak rasminya ewro Templat:Mt icon evro Templat:Sl icon
Wang kertas euro Syiling diantara wang kertas
ISO 4217
Kod	EUR (num. 978)
Jenis mata wang
Subunit
1/100	Sen pengunaan sebenar bergantung kepada bahasa tempatan
Sen	See article
Simbol	€
Wang kertas
Kerap digunakan	€5, €10, €20, €50, €100
Jarang digunakan	€200, €500
Syiling
Kerap digunakan	1, 2, 5, 10, 20, 50 sen, €1, €2 melainkan pengunaan yang jarang itu dinyatakan
Jarang digunakan	1 dan 2 sen (seperti di Finland, Belanda dan Belgium)
Demografi
Pengguna rasmi	20 negara dalam Kesatuan Eropah, 4 negara lain  Austria  Belanda  Belgium  Croatia  Cyprus  Estonia  Finland  Republik Ireland  Itali  Jerman  Latvia  Lithuania  Luxembourg  Malta  Perancis  Portugal  Sepanyol  Slovakia  Slovenia  Yunani  Andorra  Kota Vatikan  Monaco  San Marino
Pengguna tidak rasmi	Akrotiri dan Dhekelia  Kosovo  Montenegro
Pengeluaran
Bank pusat	Bank Pusat Eropah
Tapak web	www.ecb.int
Pihak pencetak	pencetak Istituto Poligrafico e Zecca dello Stato Banco de Portugal Bank Yunani Banque de France Bundesdruckerei Central Bank and Financial Services Authority of Ireland De La Rue Fábrica Nacional de Moneda y Timbre François-Charles Oberthur Giesecke & Devrient Royal Joh. Enschedé Bank Negara Belgium Oesterreichische Banknoten- und Sicherheitsdruck GmbH Setec Oy
Tapak web	laman web Istituto Poligrafico e Zecca dello Stato Banco de Portugal - Imprensa Nacional / Casa da Moeda Bank Yunani Banque de France Bundesdruckerei Central Bank and Financial Services Authority of Ireland De La Rue Fábrica Nacional de Moneda y Timbre François-Charles Oberthur Giesecke & Devrient Royal Joh. Enschedé Bank Negara Belgium Oesterreichische Banknoten- und Sicherheitsdruck GmbH Setec Oy
Penilaian
Inflasi	3.0%
Sumber	European Central Bank, Disember 2007
Kaedah	HICP
Dipancang oleh	8 mata wang Bosnia & Herz. convertible mark Lev Bulgaria Escudo Tanjung Verde Franc CFA Afrika Tengah Franc CFP Frank Comoros Krone Denmark (±2.25%) Franc CFA Afrika Barat
sunting

Euro diperkenalkan kepada pasaran dunia pada tahun 1999 sebagai mata wang perakaunan dan mula digunakan secara fizikal (iaitu sebagai syiling dan wang kertas) pada 1 Januari 2002 menggantikan Unit Mata Wang Eropah yang terdahulu pada kadar 1:1.

Euro diurus dan dikawal oleh Bank Pusat Eropah (ECB), yang beribu pejabat di Frankfurt, dan Sistem Bank-bank Pusat Eropah (ESCB) yang terdiri daripada bank pusat setiap negara ahli zon euro. ECB mempunyai kuasa tunggal menentukan dasar mata wang, manakala ESCB membantu dalam mencetak, mengilang dan mengagihkan kertas wang dan syiling di setiap negara ahli, serta operasi segala sistem pembayaran zon euro.

Meskipun setiap negara ahli Kesatuan Eropah (EU) layak menyertai zon euro jika memenuhi beberapa permintaan kewangan, tidak semua ahli EU menggunakan mata wang ini. Setiap negara yang memeterai Perjanjian Maastricht 1993 telah berjanji untuk menggunakan euro pada suatu masa tertentu; namun United Kingdom dan Denmark enggan menyertai zon euro. Sweden menolak penggunaan euro melalui sebuah referendum pada 2003, serta sengaja tidak memenuhi permintaan kewangan supaya tidak layak menyertai zon euro. Negara-negara Eropah yang bersaiz kecil iaitu Andorra, Kota Vatikan, Monaco dan San Marino yang bukan ahli EU menggunakan euro kerana mempunyai kesatuan mata wang dengan negara yang menyertai zon euro. Montenegro dan Kosovo juga menggunakan euro walaupun bukan ahli EU. Liechtenstein, sebuah negara kecil, terus menggunakan franc Switzerland.

Syiling dan kertas wang

Satu euro dibahagikan kepada 100 sen (juga dipanggil eurocent untuk membezakannya daripada cent/sen mata wang lain). Setiap syling euro mempunai sisi sepunya yang menunjukkan nilai, dengan peta Eropah di latar belakang. Sisi negara di setiap syiling menunjukkan imej yang dipilih khusus untuk setiap negara yang mengeluarkan syiling itu. Syiling dari sesebuah negara boleh digunakan di mana-mana negara lain yang juga menggunakan euro.

Syiling euro termasuk €2, €1, €0.50, €0.20, €0.10, €0.05, €0.02 dan €0.01. Di Belanda dan Finland, di mana urus niaga dibulatkan kepada 5 sen terdekat, €0.02 dan €0.01 tidak digunakan, walaupun syiling kedua-dua nilai itu kekal sebagai wang sah.

Syiling peringatan yang bernilai €2 dengan sisi negara yang diubah pernah dikeluarkan - misalnya syiling yang dikeluarkan Yunani semasa Sukan Olimpik Musim Panas 2004 di kota Athens. Syiling €2 ini masih merupakan wang sah di setiap negara kawasan euro. Syiling peringatan lain juga pernah dikeluarkan, tetapi bukan untuk peredaran, dan hanya merupakan wang sah di negara pengeluar syiling tersebut.

Setiap kertas wang euro mempunyai sisi sepunya bagi setiap nilai di kedua-dua sisi. Kertas wang euro termasuk €500, €200, €100, €50, €20, €10 dan €5. Seni reka bagi setiap kertas wang melakarkan tema seni bina Eropah pada zaman tertentu. Kertas wang nilai tinggi seperti €500 tidak dikeluarkan di beberapa negara, namun masih merupakan wang sah di seluruh zon euro.

Walaupun wang kertas Euro dikeluarkan oleh beberapa negara, setiap helaian mempunyai rupa yang sama di mana ia boleh dipakai dari sebuah negara ke sebuah negara yang lain.

Nombor siri

Walaupun wang kertas Euro rupanya sama, tetapi ada juga perbezaan kecil, iaitu nombor sirinya, sehingga boleh diketahui asalnya wang itu dihasilkan di mana.

• Di Jerman nombornya dimulai dengan: X
• Di Ireland: T
• Di Belanda: P
• Di Yunani: Y
• Di Perancis: U
• Di Luxembourg: R
• Di Austria: N
• Di Finland: L
• Di Belgium: Z
• Di Itali: S
• Di Portugal: M
• Di Sepanyol: V

Simbol mata wang

 

Simbol mata wang euro khas (€) dipilih melalui tinjauan pendangan awam dan pemilihan oleh Suruhanjaya Eropah. Simbol yang menang direka oleh Alain Billiet dari Belgium.

Simbol itu dijelaskan oleh Suruhanjaya Eropah sebagai "gabungan huruf epsilon bahasa Yunani, iaitu tanda berat tamadun Eropah, serta 'E' untuk Eropah; dan garis-garis selari yang melambangkan kestabilan euro".

Sejarah (1990-2008)

Mata wang euro dicipta melalui cadangan Perjanjian Masstricht 1992. Bagi menyertai penggunaan mata wang baru ini, negara-negara ahli diwajibkan memenuhi beberapa kriteria tetap seperti defisit belanjawan kurang daripada tiga peratus daripada KDNK negara itu, nisbah hutang kurang daripada 60 peratus daripada KDNK, inflasi rendah, kadar bunga yang hampir sama dengan purata EU. Dalam Perjanjian Maastricht, United Kingdom dan Denmark dikecualikan dalam proses menerima mata wang euro.

Oleh sebab negara-negara ahli mempunyai cara membulatkan jumlah wang yang berbeza, setiap pertukaran antara mata wang tempatan perlu dilakukan menggunakan proses penyegitigaan melalui euro. Nilai euro definitif (iaitu kadar pertukaran apabila negara ahli mula menggunakan euro) ditunjukkan dalam jadual.

Matawang kebangsaan dahulu negara-negara Euro

Matawang	Kadar	Ditetapkan pada	Berkuatkuasa
Schilling	ATS	&&&&&&&&&&&&&013.76030013.7603	31 Disember 1998	2002
Franc	BEF	&&&&&&&&&&&&&040.33990040.3399	31 Disember 1998	2002
Gulden	NLG	&&&&&&&&&&&&&&02.2037102.20371	31 Disember 1998	2002
Markka	FIM	&&&&&&&&&&&&&&05.9457305.94573	31 Disember 1998	2002
Franc	FRF	&&&&&&&&&&&&&&06.5595706.55957	31 Disember 1998	2002
Mark	DEM	&&&&&&&&&&&&&&01.9558301.95583	31 Disember 1998	2002
Paun Ireland	IEP	&&&&&&&&&&&&&&00.7875640.787564	31 Disember 1998	2002
Lira	ITL	0Ralat ungkapan: Aksara tanda baca "," tidak dikenali.Ralat ungkapan: Aksara tanda baca "," tidak dikenali1,936.27	31 Disember 1998	2002
Franc	LUF	&&&&&&&&&&&&&040.33990040.3399	31 Disember 1998	2002
Franc	MCF	&&&&&&&&&&&&&&06.5595706.55957	31 Disember 1998	2002
Escudo Portugis	PTE	&&&&&&&&&&&&0200.482000200.482	31 Disember 1998	2002
Lira	SML	0Ralat ungkapan: Aksara tanda baca "," tidak dikenali.Ralat ungkapan: Aksara tanda baca "," tidak dikenali1,936.27	31 Disember 1998	2002
Peseta	ESP	&&&&&&&&&&&&0166.386000166.386	31 Disember 1998	2002
Lira	VAL	0Ralat ungkapan: Aksara tanda baca "," tidak dikenali.Ralat ungkapan: Aksara tanda baca "," tidak dikenali1,936.27	31 Disember 1998	2002
Drachma	GRD	&&&&&&&&&&&&0340.750000340.750	19 Jun 2000	2002
Tolar Slovenia	SIT	&&&&&&&&&&&&0239.640000239.640	11 Julai 2006	2007
Paun Cyprus	CYP	&&&&&&&&&&&&&&00.5852740.585274	10 Julai 2007	2008
Lira	MTL	&&&&&&&&&&&&&&00.4293000.429300	10 Julai 2007	2008
Koruna	SKK	&&&&&&&&&&&&&030.12600030.1260	8 Julai 2008	2009
Kroon	EEK	&&&&&&&&&&&&&015.64660015.6466	13 Julai 2010	2011
Lat Latvia	LVL	0Ralat ungkapan: Aksara tanda baca "," tidak dikenali.Ralat ungkapan: Aksara tanda baca "," tidak dikenali0,702,804	9 Julai 2013	2014
Litas Lithuania	LTL	&&&&&&&&&&&&&&03.4528003.45280	23 Julai 2014	2015
Kuna Croatia	HRK	&&&&&&&&&&&&&&07.5345007.53450	9 Julai 2022	2023

Kadar-kadar tersebut ditentukan oleh Majlis Kesatuan Eropah, berdasarkan cadangan Suruhanjaya Eropah berdasarkan kadar pasaran pada 31 Disember 1998, supaya satu Unit Mata Wang Eropah (ECU) sama dengan satu euro. Kadar tersebut tidak boleh ditentukan pada masa lebih awal, kerana ECU bergantung kepada kadar pertukaran tutupan untuk mata wang bukan euro (utamanya Paun Sterling) hari itu.

Prosedur yang digunakan untuk menentukan kadar pertukaran antara drachma Yunani dan euro berbeza. Kadar pertukaran euro dengan mata wang lain ditentukan hanya beberapa jam sebelum euro digunakan, manakala kadar pertukaran antara euro dan drachma sudah ditetapkan beberapa bulan sebelum euro diperkenalkan di Yunani pada 9 Jun 2000.

Mata wang euro diperkenalkan dalam bentuk bukan fizikal (iaitu dalam bentuk cek pengunjung, pemindahan elektronik, perbankan dan lain-lain) pada tengah malam 1 Januari 1999. Pada masa itu, kadar pertukaran antara mata wang tempatan negara-negara ahli dengan euro mula ditetapkan secara kekal. Kertas wang dan syiling mata wang lama itu terus menjadi wang sah, sehingga kertas wang dan syiling euro baru diperkenalkan pada 1 Januari 2002.

Zon euro

Rencana utama: Zon euro

 

Euro merupakan mata wang tunggal di Austria, Belgium, Croatia, Cyprus, Estonia, Finland, Perancis, Jerman, Greece, Ireland, Itali, Latvia, Lithuania, Luxembourg, Malta, Belanda, Portugal, Slovakia, Slovenia and Sepanyol. 19 negara ini dikenali sebagai "zon euro". Di luar benua Eropah, euro merupakan wang sah di jajahan Perancis, iaitu Guiana Perancis, Réunion, Saint Pierre dan Miquelon, Guadeloupe, Martinique, Saint-Barthélemy, Saint Martin, Mayotte, Pulau Clipperton dan Tanah Selatan dan Antartika Perancis; wilayah autonomi Portugal Azores dan Madeira; dan Kepulauan Canary Sepanyol.

• Melalui perjanjian dua hala, Andorra, Monaco, San Marino dan Kota Vatikan mengilang syiling sendiri untuk Bank Pusat Eropah. Namun, jumlah syiling yang dikilang bagi negara-negara tersebut terhad.

• Montenegro, Kosovo, dan Akrotiri dan Dhekelia menggunakan euro untuk pergerakan modal serta pembayaran tanpa menyertai ESCB. Mereka tidak berhak mengilang syiling sendiri.

• Jajahan dan bekas jajahan negara EU mempunyai mata wang yang dipautkan dengan euro. Ini termasuk Franc CFP untuk Polinesia Perancis, New Caledonia, Wallis dan Futuna; Tanjung Verde; Franc CFA untuk 14 negara Afrika barat dan tengah.

• Meskipun United Kingdom dan Denmark tidak menggunakan euro, mata wang itu turut diterima di negara-negara tersebut. Switzerland juga menerima euro.