Irska (irski Éire, engelski Ireland, łatyńske mě Hibernia) jo kraj na kupje Irska w pódpołnocnem Atlantiskem oceanje.
Toś ten nastawk z temu stat jo pó lema na drugi nastawk pódobny. Drugi lema Irska (kupa) ma temu kupa. |
Oficialne mě jo Republika Irska (Poblacht na hÉireann, Republic of Ireland). Stolica a nejwětše město Irskeje jo Dublin. W Irskej stej iršćina a engelšćina oficielnej rěcy, ale prědna rěc wobydlarjow jo engelšćina. Oficielne institucije, wěsći, dokumenty, tofle w městach a awtobusach, na lětanišću a drogach su dwójorěcne. Premierminister Irskeje pomjenijo se Taoiseach. Dwójokomorowy parlament Irskeje jo Oireachtas Eirann - sejmoju se groni Dáil Eirann a senatoju se groni Seanad Eirann.
geografiske połoženje: | |
wuzwólone gronko: - | |
zakładne daty: | |
mě swójske | Poblacht na hÉireann Republic of Ireland |
stolica | Dublin (Baile Átha Cliath) |
płoń | 70 273 |
wobydlaŕstwo | 4 234 925 (2006) |
gustosć zasedlenja | 57 |
głowny reprezentant stata: | prezident Michael D. Higgins |
šef kněžaŕstwa: | Taoiseach Micheál Martin |
pjenjeze: | euro |
oficielna rěc: | irska a engelska |
narodna hymna: | Amhrán na bhFiann |
casowa cona: | UTC+0 |
znamje za wósobowe awta: | IRL |
internetowa domena: | .ie |
telefonowe pśedwólenje: | +353 |
kórta: | |
Éire jo pomjenjona pó keltiskej bogowce Éiru, irskej maśeri zemje. Symbole Irskeje su kwiśinowe łopjeno Shamrock, keltiska harfa a zelena barwa.
Republika Irska lažy na wětšem źělu kupy Irska a pór mjeńšych kupach na pódwjacor wót europskego kontinenta. Republika Irska granicujo z Wjelikeju Britaniskeju (Pódpołnocna Irska). Nejwuše městno jo Carrantuohill (1.041 m nad normalneju nulu), a nejniše jo Atlantiski ocean (0 m nad normalneju nulu).
Nejwětše města su:
Ludy jo bydlili na Irskeju kupu wót 10.500 lět. Irska jo była keltiska wót casu antiku, a jo měła staro-keltiske mě Īweriū, staro-grichiske Iérnē. Irska jo stała se kśesćijańska wót 5. stolěśa, a mnichy jo spisali keltiske stawizny, nałogi, mitologija a keltiski folklora. Wót 9. do 13 stolěśa w Irskej jo byli teke normańske Wikingi zrazom z irskimi kralami. W 14. stolěśu była how engelska inwazija na Irskeju. Irska jo była pód engelskem kněstwom wót lěta 1542 do 1922. Engelska okupacija jo był špatny cas dla Irskeju a irskich katolikow. Pśez Englandarjow how wót 1845 do 1849 jo był wjeliki głod, irska r: an Gorta Mór, engelska r: "The Great Famine". Z 8 milionow irskich wobydlarjow, 1,9-2 miliony irskich luźi jo wumrěło z głoda a chórosćow, a 2 miliony luźi jo pśiśěgnuło, nejwěcej do ZSA. Prezident ZSA John F. Kennedy jo był z irskeju familiji takich emigrantow.
W lěśe 1916 irske republikanarje jo rebelěrowali z Jatšownym zběžkom pśeśiwo Englandarjam. 1919 był jo irski sejm wót irskich zapósłańcow załožony. Slědowałej stej Irska wójna wó njewótwisnosći a wobydlaŕska wójna. Wót 1922 jo był how lichotny stat Irska, a wót lěta 1937 jo how republika Irska. Wót casa irskeju njewótwisnosći w 1922, jano Pódpołnocna Irska jo hyšći źěłom Zjadnośonego kralojstwa.
Wót 1 wezymskego 1973 jo Irska w Europskej uniji.
Awstriska | Belgiska | Bulgaŕska | Cypern | Česka | Dańska | Estniska | Finska | Francojska | Grichiska | Hungorska | Chorwatska | Irska | Italska | Letiska | Litawska | Luxemburgska | Malta | Nimska | Nižozemska | Pólska | Portugalska | Rumuńska | Słowakska | Słowjeńska | Špańska | Šwedska
Kandidaty: Albańska | Bosniska-Hercegowinska | Carnogórska | Moldawska | Pódpołnocna Makedońska | Serbiska | Turkojska | Ukraina
Něgajšny cłonk: Zjadnośone kralojstwo
Albańska • Andorra • Awstriska • Belgiska • Běłoruska • Bulgaŕska • Bosniska-Hercegowinska • Česka republika • Carnogórska (Montenegro) • Dańska • Estniska • Finska • Francojska • Grichiska • Hungorska • Chorwatska • Irska • Islandska • Italska • Kosowo • Letiska • Liechtensteinska • Litawska • Luxemburgska • Malta • Moldawska • Monaco • Nimska • Nižozemska • Norwegska • Pódpołnocna Makedońska • Pólska • Portugalska • Rumuńska • Rusojska • San Marino • Serbiska • Słowakska • Słowjeńska • Špańska • Šwedska • Šwicaŕska • Turkojska • Ukraina • Vatikańske město • Wjelikobritaniska
Prowince a teritorije
Łužyca • Åland • Baskiska • Bretonska • Färöje • Friziska • Friulska • Gagauska • Galicija • Gibraltar • Grönlandska • Guernsey • Engelska • Jersey • Kalmyska • Kataloniska • Korniska • Man • Pśidněstrowje • Spitzbergen • Šotiska • Pódpołnocna Irska • Wales
This article uses material from the Wikipedia Dolnoserbski article Irska, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Wopśimjeśe stoj pód CC BY-SA 4.0 k dispoziciji, jolic njejo se hynac pódało. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Dolnoserbski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.