Mae arlywydd yr Unol Daleithiau yn bennaeth gwladwriaeth a phennaeth llywodraeth yr Unol Daleithiau, wedi'i ethol yn anuniongyrchol i dymor o bedair blynedd trwy'r Coleg Etholiadol .
Mae deiliad y swydd yn arwain cangen weithredol y llywodraeth ffederal. Yr arlywydd yw prif bennaeth Lluoedd Arfog yr Unol Daleithiau. Ers sefydlu'r swyddfa yn 1789, mae 45 o ddynion wedi gwasanaethu mewn 46 arlywyddiaeth. Enillodd yr arlywydd cyntaf, George Washington, bleidlais unfrydol y Coleg Etholiadol; gwasanaethodd un, Grover Cleveland, ddau dymor heb fod yn olynol ac felly fe'i cyfrifir fel 22ain a 24ain arlywydd yr Unol Daleithiau, gan arwain at yr anghysondeb rhwng nifer y llywyddiaethau a nifer y personau sydd wedi gwasanaethu fel arlywydd. Yr arlywydd presennol yw Joe Biden .
Arlywyddiaeth William Henry Harrison, a fu farw 31 diwrnod ar ôl cymryd ei swydd yn 1841, oedd y fyrraf yn hanes America . Gwasanaethodd Franklin D. Roosevelt yr hiraf, dros ddeuddeg mlynedd, cyn marw yn gynnar yn ei bedwerydd tymor yn 1945. Ef yw'r unig arlywydd yr Unol Daleithiau sydd wedi gwasanaethu am fwy na dau dymor. Ers cadarnhau'r Ail Diwygiad ar Hugain i Gyfansoddiad yr Unol Daleithiau yn 1951, ni all unrhyw berson gael ei ethol yn Arlywydd fwy na dwywaith, ac ni chaiff unrhyw un sydd wedi gwasanaethu am fwy na dwy flynedd o dymor yr etholwyd rhywun arall iddo, gael ei ethol fwy nag unwaith.
Bu farw pedwar o Alywyddion yn y swydd o achosion naturiol ( William Henry Harrison, Zachary Taylor, Warren G. Harding, a Franklin D. Roosevelt ), lladdwyd pedwar ( Abraham Lincoln, James A. Garfield, William McKinley a John F. Kennedy ), a ymddiswyddodd un ( Richard Nixon, yn wynebu uchelgyhuddiad ). John Tyler oedd yr is-lywydd cyntaf i gymryd yr arlywyddiaeth yn ystod tymor arlywyddol, a gosododd y cynsail bod is-lywydd sy'n gwneud hynny yn dod yn arlywydd cwbl weithredol gyda'i lywyddiaeth.
Rhif | Llun | Enw (geni-marwolaeth) | Tymor | Plaid | Etholiad | Is-Arlywydd |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | George Washington (1732–1799) | 30 Ebrill 1789 –
| Dim plaid | 1788–89 1792 | John Adams | |
2 | John Adams (1735–1826) | 4 Mawrth 1797 – 4 Mawrth 1801 | Ffederalydd | 1796 | Thomas Jefferson | |
3 | Thomas Jefferson (1743–1826) | 4 Mawrth 1801 – 4 Mawrth 1809 | Gweriniaethwr democrataidd | 1800 1804 | Aaron Burr George Clinton | |
4 | James Madison (1751–1836) | 4 Mawrth 1809 – 4 Mawrth 1817 | Gweriniaethwr democrataidd | 1808 1812 | George Clinton Gwag ar ôl Elbridge Gerry Gwag ar ôl | |
5 | James Monroe (1758–1831) | 4 Mawrth 1817 – 4 Mawrth 1825 | Gweriniaethwr cenedlaethol | 1816 1820 | Daniel D. Tompkins | |
6 | John Quincy Adams (1767–1848) | 4 Mawrth 1825 – 4 Mawrth 1829 | Gweriniaethwr democrataidd Gwerinaethwr cenedlaethol | 1824 | John C. Calhoun | |
7 | Andrew Jackson (1767–1845) | 4 Mawrth 1829 – 4 Mawrth 1837 | Democrat | 1828 1832 | John C. Calhoun Gwag ar ôl Martin Van Buren | |
8 | Martin Van Buren (1782–1862) | 4 Mawrth 1837 – 4 Mawrth 1841 | Democrat | 1836 | Richard Mentor Johnson | |
9 | William Henry Harrison (1773–1841) | 4 Mawrth 1841 – 4 Ebrill 1841 | Whig | 1840 | John Tyler | |
10 | John Tyler (1790–1862) | 4 Ebrill1841 – 4 Mawrth 1845 | Whig Heb blaid | – | Gwag | |
11 | James K. Polk (1795–1849) | 4 Mawrth 1845 – 4 Mawrth 1849 | Democrat | 1844 | George M. Dallas | |
12 | Zachary Taylor (1784–1850) | 4 Mawrth 1849 – 9 Gorffennaf 1850 | Whig | 1848 | Millard Fillmore | |
13 | Millard Fillmore (1800–1874) | 9 Gorffennaf 1850 – 4 Mawrth 1853 | Whig | – | Gwag | |
14 | Franklin Pierce (1804–1869) | 4 Mawrth 1853 – 4 Mawrth 1857 | Democrat | 1852 | William R. King Gwag ar ôl | |
15 | James Buchanan (1791–1868) | 4 Mawrth 1857 – 4 Mawrth 1861 | Democrat | 1856 | John C. Breckinridge | |
16 | Abraham Lincoln (1809–1865) | 4 Mawrth 1861 – 15 Ebrill 1865 | Gwerinaethwr Undeb Cenedlaethol | 1860 1864 | Hannibal Hamlin Andrew Johnson | |
17 | Andrew Johnson (1808–1875) | 15 Ebrill 1865 – 4 Mawrth 1869 | Undeb Cenedlaethol Democrat | – | Gwag | |
18 | Ulysses S. Grant (1822–1885) | 4 Mawrth 1869 – 4 Mawrth 1887 | Gweriniaethwr | 1868 1872 | Schuyler Colfax Henry Wilson Gwag ar ol | |
19 | Rutherford B. Hayes (1822–1893) | 4 Mawrth 1887 – 4 Mawrth 1881 | Gweriniaethwr | 1876 | William A. Wheeler | |
20 | James A. Garfield (1831–1881) | 4 Mawrth 1881 –
| Gweriniaethwr | 1880 | Chester A. Arthur | |
21 | Chester A. Arthur (1829–1886) | 19 Medi 1881 – 4 Mawrth 1885 | Gweriniaethwr | – | Gwag | |
22 | Grover Cleveland (1837–1908) | 4 Mawrth 1885 – 4 Mawrth 1889 | Democrat | 1884 | Thomas A. Hendricks Gwag ar ôl | |
23 | Benjamin Harrison (1833–1901) | 4 Mawrth 1889 – 4 Mawrth 1893 | Gweriniaethwr | 1888 | Levi P. Morton | |
24 | Grover Cleveland (1837–1908) | 4 Mawrth 1893 –
| Democrat | 1892 | Adlai Stevenson | |
25 | William McKinley (1843–1901) | 4 Mawrth 1897 – 14 Medi 1901 | Gweriniaethwr | 1896 1900 | Garret Hobart Gwag ar ol Theodore Roosevelt | |
26 | Theodore Roosevelt (1858–1919) | 14 Medi 1901 – 4 Mawrth 1919 | Gweriniaethwr | – 1904 | Gwag tan March 4, 1905 Charles W. Fairbanks | |
27 | William Howard Taft (1857–1930) | 4 Mawrth 1919 –
| Gweriniaethwr | 1908 | James S. Sherman Gwag ar ôl | |
28 | Woodrow Wilson (1856–1924) | 4 Mawrth 1913 –
| Democrat | 1912 1916 | Thomas R. Marshall | |
29 | Warren G. Harding (1865–1923) | 4 Mawrth 1921 – 2 Awst 1923 | Gweriniaethwr | 1920 | Calvin Coolidge | |
30 | Calvin Coolidge (1872–1933) | 2 Awst 1923 – 4 Mawrth 1929 | Gweriniaethwr | – 1924 | Gwag tan 4 Mawrth 1925 Charles G. Dawes | |
31 | Herbert Hoover (1874–1964) | 4 Mawrth 1929 – 4 Mawrth 1933 | Gweriniaethwr | 1928 | Charles Curtis | |
32 | Franklin D. Roosevelt (1882–1945) | 4 Mawrth 1933 – 12 Ebrill 1945 | Democrat | 1932 1936 1940 1944 | John Nance Garner Henry A. Wallace Harry S. Truman | |
33 | Harry S. Truman (1884–1972) | 12 Ebrill 1945
| Democrat | – 1948 | Gwag tan 20 Ionawr 1949 Alben W. Barkley | |
34 | Dwight D. Eisenhower (1890–1969) | 20 Ionawr 1953 –
| Gweriniaethwr | 1952 1956 | Richard Nixon | |
35 | John F. Kennedy (1917–1963) | 20 Ionawr 1961 – 22 Tachwedd 1963 | Democrat | 1960 | Lyndon B. Johnson | |
36 | Lyndon B. Johnson (1908–1973) | 22 Tachwedd 1963 –
| Democrat | – 1964 | Gwag tan 20 Ionawr 1965 Hubert Humphrey | |
37 | Richard Nixon (1913–1994) | 20 Ionawr 1969 – 9 Awst 1979 | Gweriniaethwr | 1968 1972 | Spiro Agnew Gwag: Gerald Ford | |
38 | Gerald Ford (1913–2006) | 9 Awst 1979 – 20 Ionawr 1977 | Gweriniaethwr | – | Gwag tan 19 Rhafyr 1974 Nelson Rockefeller | |
39 | Jimmy Carter (b. 1924) | 20 Ionawr 1977 – 20 Ionawr 1981 | Democrat | 1976 | Walter Mondale | |
40 | Ronald Reagan (1911–2004) | 20 Ionawr 1981 – 20 Ionawr 1989 | Gweriniaethwr | 1980 1984 | George H. W. Bush | |
41 | George H. W. Bush (1924–2018) | 20 Ionawr 1989 – 20 Ionawr 1993 | Gweriniaethwr | 1988 | Dan Quayle | |
42 | Bill Clinton (b. 1946) | 20 Ionawr 1993 – 20 Ionawr 2001 | Democrat | 1992 1996 | Al Gore | |
43 | George W. Bush (b. 1946) | 20 Ionawr 2001 – 20 Ionawr 2009 | Gweriniaethwr | 2000 2004 | Dick Cheney | |
44 | Barack Obama (b. 1961) | 20 Ionawr 2009 – 20 Ionawr 2017 | Democrat | 2008 2012 | Joe Biden | |
45 | Donald Trump (b. 1946) | 20 Ionawr 2017 – 20 Ionawr 2021 | Gweriniaethwr | 2016 | Mike Pence | |
46 | Joe Biden (b. 1942) | 20 Ionawr 2021 – Presennol | Democrat | 2020 | Kamala Harris |
This article uses material from the Wikipedia Cymraeg article Rhestr Arlywyddion Unol Daleithiau America, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Rhoddir testun y dudalen ar gael ar delerau'r drwydded CC BY-SA 4.0, heblaw ei fod wedi nodi'n wahanol. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Cymraeg (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.