Кулун Тутар 20: күнэ-дьыла

Сыл бүтүө 286 күн баар.

• ХНТ  ХНТ — ХНТ-га француз тылын күнэ
• ХНТ  ХНТ — Аан дойдуга дьол күнэ
• АХШ  АХШ — Америка төрүт олохтоохторугар ВИЧ/СПИД туһунан кэпсиир күн
• Тунис  Тунис — Тутулуга суох буолуу күнэ (1956, Францияттан)
• Аан дойдуга барабыай күнэ

• 321 — Рим импэрээтэрэ Константин I Улуу баскыһыанньаны бэлиэтиир туһунан ыйаахтаабыт.
• 1535 — Москубаҕа ыраахтааҕы Василий III огдообото Елена Глинская (Уордаах Уйбаан ийэтэ) харчыны уларытар туһунан ыйаах таһаарбыт. Урут гривнаттан (204,756 г) 520 манньыаты кутар буоллахтарына, бу ыйааҕынан 600 кутар буолбуттар.
• 1792 — Франция Национальнай ассамблеята гильотинаны туттары бигэргэппит.
• 1815 — Наполеон Бонапарт Эльба хаайыытыттан күрээн Парижка төннөн кэлбит. «Сүүс хонук» баһылктыыра саҕаламмыт.
• 1833 — Александр Пушкин «Евгений Онегин» хоһоонунан арамаана толору тахсыбыт.
• 1888
  • Москубаҕа сыгаан тылынан аан дойдуга бастакы оперетта премьерата буолбут. Опереттаны Н. Шишкин салайааччылаах бастакы идэтийбит сыгаан тыйаатырын турууппата туруорбут.
  • Бөтөрбүүргэ «Балалаайкаҕа оонньууру сөбүлээччилэр куруһуоктарын» бастакы кэнсиэрэ буолбут (билигин ол куруһуок — Андреев аатынан Академическай нуучча народнай оркестра).
• 1919 — Арассыыйа Үлэһит-бааһынай бырабыыталыстыбата Башкирия бырабыыталыстыбатын кытта Сэбиэскэй Автономиялаах Башкирия туһунан сөбүлэҥҥэ илии баттаспыттар (Арассыыйа өттүттэн В.И. Ленин, И.В. Сталин уо.д.а. баттаабыттар).
• 1948 — ВКП (б) Киин кэмитиэтэ Югославия салалтатын маркстыы идьэлиэгийэттан туорааһыҥҥа аһаҕастык буруйдаабыт.
• 1956 — Тунис Францияттан тутулуга суох буолбут.
• 1988 — Нагорнай Карабах обкуома уобалас Арменияҕа холбоһорун туһунан уураах ылыммыт.
• 2003 — Холбоһуктаах сэриилэр Ираакка саба түспүттэр.
• 2008 — Саха Өрөспүүбүлүкэтин төрдүс ыҥырыылаах Ил Түмэнин бэрэстээтэлинэн Виталий Басыгысов талыллыбыт. Бу дуоһунаска 2013 сыл күһүнүгэр диэри үлэлээбитэ.
• 2010 — Эйафьадлайокудль вулкан эстиитэ саҕаламмыт. Муус устар 14 күнүгэр эстии күүһүрбүтэ.

• Б.э.и. 43 сыл — Овидий, Рим бэйиэтэ (17 сыллаахха өлбүтэ)
• 1828 — Генрик Ибсен (1906 өлб.) — Норвегия суруйааччыта.
• 1851 — уруккуннан кулун тутар 8 күнүгэр Исмаил Гаспринскай (1914 сыл балаҕан ыйын 11 [24] өлб.) — Кырыым татаардарыттан төрүттээх сырдатааччы, бэлиитик уонна сурунаалы таһаарааччы, Арассыыйа импиэрийэтин мусулумааннарын басхаана (бас-көс киһитэ), дьадид хамсааһынын төрүттээччи.
• 1917 — Сэмэн Данилов — саха норуодунай бэйиэтэ. 50-с сылларга «саха былыргытыгар, олоҥхоҕо, болкулуорга аһара хасыһар» диэн омугумсуйууга буруйданан үлэтиттэн ууратыллыбыта. Онтон 1961 с. саҕалаан 1978 с. өлүөр дылы Саха Сирин суруйааччыларын Сойууһун бырабылыанньатын бэрэссэдээтэлинэн үлэлээбитэ.
• 1947 — Бронтой Бедюров, алтаай бэйиэтэ, востоковед-тюрколог.

• 1943 — Константин Попов — Дьокуускайдааҕы биэнньэр дыбарыаһын дириэктэрэ, архыбыыс, абыйаассыйаҕа сулууспалыы сылдьан Аҕа дойду Улуу сэриитигэр өлбүтэ.
• 1976 — Константин Дьячковскай — Туйаарыскай (03.06.1915 төр.) — оҕолорго анаан 40-ча сыл суруйбут бэйиэт, суруналыыс, тылбаасчыт.