C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś
La Califòrgna (California in Inglés, a s lèś [ˌkæɫɪˈfɔɹnjə]) 'l è 'n stat di Stat Unî nâ al 9 ad Setémbar dal 1850 ch'al s cata in dla còsta òvest dal paéś. La sò capitàla l'è Sacramènt cun Los Angeles, San Diego, San Jòśè, San Francisco, Frèśno, Long Beach, e Oakland atri sità impurtànti, tuti cun da piò ad quatarsènt-mila abitànt.
L'è cgnusùda anc cuma The Golden State (Al Stat d'l Òr, par via dla casa a 'l òr dla mità dal 1800) o anc cuma The Sunshine State (Al Stat dal Sōl, par via dal sò tèmp bèl). La sò siggla pustàla l'è CA.
C'n i sò 37.253.956 abitànt (dat dal Luj dal 2010), la Califòrgna l'è al stat americàṅ cun più abitànt ad tut.
Al stat 'l è famóś p'r al sò risć sìśmic dimóndi élt parchè l'è pîna ad faj, cuma qvéla ad Sant Andarìn. Soquànt studi dal 2005 i dìśan ch'a gh'è 'l caś prubàbil ch'a gh pòsa vgnir un taramòt dimóndi fòrt (da lōr ciamâ The Big One, Qvél grand) in di pròsim trént'an.
Davśèṅ a lē i s càtan: 'l Òregun a nòrd, al Nevàda e l'Ariśòna a èst, al Mèsic a sud e 'l Ucéan Pasìfic a òvest. La sò superfìsi l'è ad 423.970 km², la tèrsa più granda dal paéś dòp l'Alàska e 'l Tèxas.
Al sò muntàgni più famóśi i èṅ qvéli dla Sierra Nevada cun al Mónt Whitney ad 4421 mètar e al Parc Nasiunàl 'd Yosemite. Al furèsti i la quàcian bèṅ rivànd a 'l 45% in tut.
I gh'èṅ anc di deśèrt cuma 'l Mojave o la Death Valley (La val dla mòrt).
La pupulasiòṅ califurgnàna l'è dimóndi misćia. P'r al cinsimènt dal 2010 la ś divìd acsè:
La Califòrgna, ch'l'à vutâ in dal 2017 na léǵ par dvintàr un “stat santuàri” par gl'imigrâ minga regulàr, 'l è 'n stat ch'al strica 'l òć a la sinìstra da dimóndi tèmp (specialmènt par gl'elesiòṅ dal presidènt in dua la vìns lè da 'l 1992) ma l'è anc stàda bòna ad far andàr sù di guvernadōr republicàn cuma Ronald Reagan e Arnold Schwarzenegger. Qvél 'd adès, da 'l 2019, 'l è Gavin Newsom dal Partî Demucràtic e i èṅ dal stés partî anc al sò dū senadōri, la Dianne Feinstein e la Alex Padilla.
This article uses material from the Wikipedia Emiliàn e rumagnòl article Califòrgna, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Il contenuto è disponibile in base alla licenza CC BY-SA 4.0, se non diversamente specificato. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Emiliàn e rumagnòl (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.