1943 Πογκρόμ Κατά Των Αναπήρων

Ανάπηροι του πολέμου που νοσηλεύονταν σε νοσοκομεία της Αθήνας συνελήφθησαν από τα τάγματα ασφαλείας που ακολούθως τους παρέδωσαν στους Γερμανούς στις φυλακές Χαϊδαρίου και Χατζηκώστα. Εκτελέστηκαν 283 Έλληνες ανάπηροι πολέμου.

Με την κατάρρευση του Μετώπου και τη συνθηκολόγηση του Ελληνικού Στρατού, οι ανάπηροι των μετώπων στο μεγαλύτερο ποσοστό τους συγκεντρώθηκαν στα νοσοκομεία της Αθήνας. Περίπου 15.000 ανάπηροι βρήκαν το πρώτο καταφύγιό τους, σε άθλιες συνθήκες, σε νοσοκομεία της Αθήνας.

Στο στόχαστρο των ταγματασφαλιτών, βρέθηκαν πρώτοι από όλους οι ανάπηροι, ήρωες πολέμου από το μέτωπο της Αλβανίας. Λίγους μήνες νωρίτερα, οι ανάπηροι συμμετείχαν στις μεγάλες διαδηλώσεις του Μαρτίου του 1943 μαζί με άλλους Έλληνες εργαζόμενους και φοιτητές κατά της γενικής επιστράτευσης, με τίμημα 46 νεκρούς διαδηλωτές. Όμως, ως αποτέλεσμα των διαμαρτυριών, ούτε ένας Έλληνας δεν πήγε στο Ανατολικό Μέτωπο.

 

Οι ανάπηροι πολέμου μάλιστα ήταν δραστήριοι, συμμετέχοντας επίσης στις επετείους της 25ης Μαρτίου και της 28ης Οκτωβρίου μαζί με φοιτητές και εργαζόμενους, καθώς επίσης και στις διαδηλώσεις κατά της τριπλής στρατιωτικής κατοχής και του λιμού. Επίσης έλαβαν μέρος στη Γενική απεργία και διαδήλωση της 22ας Ιουλίου 1943 ενάντια στην προοπτική επέκτασης της βουλγαρικής κατοχής στο μεγαλύτερο τμήμα της Κεντρικής Μακεδονίας. Μπροστάρηδες πάλι οι ανάπηροι με τα καροτσάκια τους και οι όρθιοι με τις πατερίτσες τους.

Τη νύχτα της 30ής Νοεμβρίου κλιμακώθηκε η επίθεση κατά των ανάπηρων από τα Τάγματα Ασφαλείας, υπό την επίβλεψη των Ες-Ες, όταν περικύκλωσαν με καμιόνια καθένα από τα δεκαεννιά νοσοκομεία της Αθήνας και ξέσπασαν πάνω στους ανάπηρους του πολέμου της Αλβανίας και τους συνέλαβαν βίαια. Πολλοί από τους ανάπηρους πέθαναν ή κατά τη μεταφορά τους ή μέσα στις φυλακές γιατί τα μη επουλωμένα τραύματά τους αιμορραγούσαν. Οι ανάπηροι στοιβάχτηκαν χωρίς τις πατερίτσες τους ή τα ξύλινα προσθετικά μέλη, στα καμιόνια και οδηγήθηκαν στα στρατόπεδα Χατζηκώστα και Χαϊδαρίου. Συνολικά έγιναν 283 εκτελέσεις. Το πογκρόμ απεικονίστηκε σε χαρακτικό από τον Τάσσο, ενώ στο Νοσοκομείο Σωτηρία ανεγέρθηκε μνημείο για τους εκτελεσθέντες αναπήρους.