Κίτσος Μπότσαρης

Ήταν ο πατέρας του Μάρκου Μπότσαρη.

Μετά την μάχη του Σέλτσο στην Άρτα και έπειτα από τον ηρωικό θάνατο της Λένας Μπότσαρη (1804), διέφυγε μαζί με τον γιο του Μάρκο Μπότσαρη στην Πάργα.

Δολοφονήθηκε στην Άρτα το 1813, από τον Γώγο Μπακόλα κατ' εντολή του Αλή Πασά των Ιωαννίνων.

Η Ελληνική δημοτική παράδοση, τίμησε τον Κίτσο Μπότσαρη για τον ηρωισμό του, αφιερώνοντας του πολλά παραδοσιακά τραγούδια.

Γεννήθηκε το 1754 στο Σούλι. Μετά το θάνατο του πρωτότοκου αδελφού του Τούσια, το 1792, ανέλαβε την αρχηγία της φάρας των Μποτσαραίων. Ο Κίτσος Μπότσαρης ήταν ένα από τα πέντε παιδιά των οπλαρχηγών Σουλιωτών που είχε πάρει ο Αλή Πασάς ως ομήρους στην πρώτη εκστρατεία του στο Σούλι το έτος 1789. Είχε λοιπόν ανατραφεί για αρκετό χρονικό διάστημα κοντά στον πασά των Ιωαννίνων, και αργότερα απελευθερώθηκε. Μετά το θάνατο του πατέρα του συνελήφθη και κρατήθηκε όμηρος, αυτή τη φορά μαζί με τον γιο του Κωνσταντίνο, και οδηγήθηκε και πάλι στην Αυλή του Αλή Πασά, στα Ιωάννινα.

Το 1803, κατά την τρίτη εκστρατεία του Αλή Πασά κατά του Σουλίου, ο Κίτσος Μπότσαρης, εγκαταλείποντας τον γιο του στην Αυλή του Αλή Πασά, έσπευσε στην πατρίδα του που κινδύνευε και τέθηκε επικεφαλής μιας φάλαγγας Σουλιωτών που δεν είχαν ακόμη εγκαταλείψει την πατρίδα τους, για να κατευθυνθούν προς την Πάργα και τα ρωσοκρατούμενα Επτάνησα. Με τη φάλαγγα αυτή αμυνόμενος, ζήτησε τελικά να εγκατασταθεί σε περιοχή πλησίον της Άρτας, γενόμενος έτσι ένας από τους μεγάλους ήρωες τόσο του Ζαλόγγου, όσο και αργότερα της μάχης του Σέλτσου.

Στη συνέχεια όμως, βλέποντας πως κάθε αντίσταση ήταν μάταιη, κατέφυγε και αυτός στην Πάργα και από εκεί πέρασε στην Κέρκυρα, όπου και κατατάχθηκε στα τάγματα των Ηπειρωτών με το βαθμό του μαγιόρου (ταγματάρχη). Μετά την πτώση του Ναπολέοντα, παρασυρμένος από υποσχέσεις του Αλή Πασά που του μετέφεραν απεσταλμένοι του τελευταίου, τους ακολούθησε στην Ήπειρο, όμως αυτοί τον συνέλαβαν και τον έστειλαν στην Άρτα, όπου και δολοφονήθηκε (1813) κατ΄ εντολή του Αλή Πασά, από τον αρματολό Γώγο Μπακόλα του Βάλτου.

Ο Κίτσος Μπότσαρης είχε παντρευτεί τρεις φορές:

1) τη Χρυσούλα Παπαζώτου-Γιώτη, με τέκνα τους Ιωάννη (; - 1804), Ελένη (1785-1804), Μαρία, Μάρκο (1790-1823), Κωνσταντίνο (1792-1853), Δέσποινα, Γεώργιο.

2) την Αναστασία Μακαντώνη, με τέκνο την Αγγελική (1800-1890).

3) τη Βασιλική Μπαμπίλη, με τέκνα τους Αναστασία (1808 - ;), Ελένη, Νικόλαο, Γεώργιο, Στρατή.

Μετά το θάνατο του Κίτσου Μπότσαρη την αρχηγία της φάρας των Μποτσαραίων ανέλαβε ο αδελφός του, Νότης Μπότσαρης, υστερότοκος γιος του Γιώργη Μπότσαρη.

• Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. ΙΖ΄, σελ. 714
• Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια. Αθήναι 1929: Έκδοσις Μεγάλης Στρατιωτικής και Ναυτικής Εγκυκλοπαίδειας.