Η Γυνή Να Φοβήται Τον Άνδρα

Είναι μια από τις πιο επιτυχημένες ταινίες στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου, με πλήθος αναφορών στη ζωή και στα προβλήματα της μικροαστικής τάξης στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Η ταινία είναι κινηματογραφική μεταφορά της ομώνυμης θεατρικής παράστασης που είχε πρωταγωνιστή τον Βασίλη Λογοθετίδη.

Η γυνή να φοβήται τον άνδρα
Αφίσα της ταινίας
Σκηνοθεσία	Γιώργος Τζαβέλλας
Παραγωγή	Βιών Παπαμιχάλης
Σενάριο	Γιώργος Τζαβέλλας
Βασισμένο σε	θεατρικό έργο του Γιώργου Τζαβέλλα
Πρωταγωνιστές	Γιώργος Κωνσταντίνου Μάρω Κοντού Δέσπω Διαμαντίδου Λίλη Παπαγιάννη Καίτη Λαμπροπούλου Δέσποινα Νικολαΐδου Κατερίνα Γώγου Σταύρος Ξενίδης Δημήτρης Καλιβωκάς Νάσος Κεδράκας Τασσώ Καββαδία Λουκιανός Ροζάν
Μουσική	Κώστας Καπνίσης
Φωτογραφία	Νίκος Γαρδέλης
Μοντάζ	Γιώργος Τσαούλης
Σκηνογραφία	Πέτρος Καπουράλης
Εταιρεία παραγωγής	Δαμασκηνός - Μιχαηλίδης
Διανομή	Καραγιάννης - Καρατζόπουλος
Πρώτη προβολή	18 Ιανουαρίου 1965
Κυκλοφορία	3 Ιουλίου 2007 (DVD)
Διάρκεια	105΄
Προέλευση	Ελλάδα
Γλώσσα	ελληνική
δεδομένα (π • σ • ε )

Η ταινία θίγει, αρχικά, το πρόβλημα της μεταλλασσόμενης Αθήνας. Μαζί με αυτό, όμως, άμεσα και ξεκάθαρα, παρουσιάζει τα προβλήματα των ανθρωπίνων σχέσεων και τις δυσκολίες της καθημερινότητας. Το ζευγάρι του Γιώργου Τζαβέλλα είναι χαρακτηριστικό της εποχής και των νέων ηθών, που ξεπερνάει με αγώνα τις δυσκολίες της συμβίωσης και το πετυχαίνει. Ο Γιώργος Κωνσταντίνου, στο ρόλο του Αντωνάκη αλλά και η Μάρω Κοντού, στο ρόλο της Ελένης, πλάθουν δύο θαυμάσιους ρόλους.

Επίσης, είναι η τελευταία ταινία που σκηνοθέτησε ο σπουδαίος Έλληνας σκηνοθέτης, Γιώργος Τζαβέλλας. Ενώ και η ερμηνεία του Γιώργου Κωνσταντίνου, στον ρόλο του Αντώνη Κοκοβίκου, θεωρείται μια από τις καλύτερες του.

Η ταινία ξεκινά από το παρόν: Ο Αντώνης Κοκοβίκος είναι διευθυντής σε ένα υπουργείο και δέχεται ένα τηλεφώνημα από το δικηγόρο της πρώην γυναίκας του που τον ενημερώνει ότι το σπίτι που έμεναν στην Πλάκα κατεδαφίζεται. Εκείνος ήθελε να το δει για μια τελευταία φορά και αναπολώντας τις στιγμές που πέρασε εκεί, του έρχεται στο μυαλό του η πρώην γυναίκα του και αρχίζει η βασική πλοκή του έργου, χωρίς αφηγήσεις από αυτή την αναδρομή.

Δύο χρόνια πριν, ο Αντωνάκης δεν είναι διευθυντής, αλλά τμηματάρχης του υπουργείου. Η Ελένη, η σύντροφός του, είναι μια αμόρφωτη, καλοσυνάτη και υπάκουη γυναίκα. Ο Αντωνάκης είναι πολύ αυστηρός μαζί της και την είχε σαν δούλα μέσα στο σπίτι. Παρ' όλα αυτά, δεν την είχε παντρευτεί ακόμα, αν και είχαν δέκα χρόνια σχέση. Για αυτό τον λόγο η Ελένη είναι θλιμμένη, καθώς επίσης ήταν και δαχτυλοδεικτούμενη στη γειτονιά, ειδικά από τη γειτόνισσά τους, την Αγλαΐα, που συνεχώς την προσέβαλλε. Ο Αντωνάκης δεν συζητούσε ποτέ για γάμο. Μάλιστα, δεν είχε γνωρίσει και ποτέ την Ελένη στους τέσσερις φίλους του.

Μετά από μια προαγωγή ενός φίλου του Αντωνάκη, του Μιχαλάκη, ο τελευταίος έκανε τραπέζι για αυτήν και πέθανε τρώγοντας ένα αρνί μόνος του. Ο Αντωνάκης δεν πήγε στη γιορτή επειδή δεν ήθελε να παρουσιάσει την Ελένη. Έτσι, όταν οι φίλοι του πήγαν στο σπίτι του για να του πουν τα νέα, είδαν πόσο άσχημα φερόταν στην Ελένη και προσπάθησαν να τον συνετίσουν και να την παντρευτεί. Ο θάνατος του φίλου του, αλλά και η ανάγκη αποκατάστασης της γυναίκας σε περίπτωση χηρείας, έκαναν τον Αντωνάκη να κάνει πρόταση γάμου στην Ελένη. Εκείνη δέχτηκε περιχαρής. Όμως εν ώρα μυστηρίου, τη στιγμή που ο ψάλτης έλεγε το «η δε γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα», η Ελένη πατάει τον Αντωνάκη, ως είθισται. Από εκεί και πέρα, έρχεται η αφύπνιση της Ελένης, και πλέον γνωρίζοντας τον τίτλο της, δηλαδή της παντρεμένης γυναίκας, απαιτεί από τον Αντωνάκη κάποιον σεβασμό. Ο Αντωνάκης, που δεν είχε συνηθίσει σε κάτι τέτοιο, τη χωρίζει. Το διαζύγιο βγήκε εις βάρος του Αντωνάκη, αφού κανείς δεν πηγαίνει στο δικαστήριο προς υπεράσπισή του. Μάλιστα διακόπτει και κάθε επαφή με τους φίλους του.

Η ταινία επιστρέφει σε πραγματικό χρόνο και συνεχίζει τη στιγμή που ο Αντωνάκης αναπολεί μέσα στο σπίτι, ενώ δύο εργάτες το γκρεμίζουν. Μετά από δύο χρόνια διαζυγίου αντιλαμβάνεται πόσο μόνος είναι και πόσο λάθος φέρθηκε στην Ελένη. Αιφνιδιαστικά, μπαίνει και η Ελένη στο σπίτι, ώστε να το δει κι αυτή για μια τελευταία φορά. Η σκηνή φορτίζεται από συναισθήματα και αποφασίζουν να δώσουν στην αγάπη τους μια δεύτερη ευκαιρία και να ξαναπαντρευτούν.

Συμμετέχουν

• Βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ του Σικάγου.
• Επίσημη συμμετοχή στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Βερολίνου.
• Ταξίδεψε στο εξωτερικό και πήρε εξαιρετικές κριτικές.

Η ταινία προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες των Αθηνών, Πειραιά και προαστίων, το 1965, και έκοψε 297.273 εισιτήρια, καταλαμβάνοντας τη 13η θέση από τις 93 ταινίες της περιόδου.

Η ταινία είναι μεταφορά θεατρικού έργου, του 1958, του Γιώργου Τζαβέλλα, με πρωταγωνιστή τον Βασίλη Λογοθετίδη, μάλιστα ήταν και ο τελευταίος θεατρικός ρόλος του μεγάλου Έλληνα ηθοποιού. Όπως επίσης, ήταν και το κύκνειο άσμα, του Γιώργου Τζαβέλλα. Ως σκηνοθέτης είναι η τελευταία ταινία που γύρισε μεταξύ άλλων σπουδαίων, όπως το Η κάλπικη λίρα, Ο μεθύστακας, Μια ζωή την έχουμε κ.ά.

Ο αρχικός τίτλος που σκεφτόταν να δώσει ο Τζαβέλλας για την ταινία του αυτή, ήταν Η αστεφάνωτη, όμως άλλαξε γνώμη καθώς έμαθε ότι ένας συνάδελφός του σκηνοθέτης, ο Νίκος Αβραμέας, γύριζε εκείνη την περίοδο μια ταινία με τον ίδιο τίτλο. Έτσι ο τίτλος άλλαξε και έγινε Η γυνή να φοβήται τον άνδρα. Ο Τζαβέλλας θα χαρακτηρίσει την ταινία του «ρωμαίικη σάτιρα με βαθιές ανθρώπινες ρίζες».

Η ταινία κυκλοφόρησε και σε DVD στις 3 Ιουλίου 2007.

Η ταινία αυτή του Γιώργου Τζαβέλλα είχε και έχει μεγάλη πρόσληψη. Έχει πολλαπλώς διασκευασθεί, κυρίως στο θέατρο.

Μια από τις πιο γνωστές θεατρικές μεταφορές, υπό τον ίδιο τίτλο, είναι μία σε σκηνοθεσία Γιάννη Μπέζου και πρωταγωνιστές τον ίδιο και τη Ναταλία Τσαλίκη, η οποία παρουσιάστηκε τη σεζόν 2010-11. Έχει μεταφερθεί από το καλλιτεχνικό σωματείο Οι Αθεράπευτοι. Επίσης, έχει ανέβει και το 2010, υπό τον ίδιο τίτλο, από τη θεατρική ομάδα Επί Σκηνής. Ενώ έχει παρουσιαστεί κι από ερασιτεχνικές ομάδες.

Τέλος, ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Χριστόφορος Παπακαλιάτης, στην πρώτη σκηνοθετική του απόπειρα, στην ταινία Αν..., «ξαναζωντανεύει» το ζεύγος Κοκοβίκου. Η ταινία δεν έχει καμία σχέση με την ταινία του Τζαβέλλα, το ζευγάρι της ταινίας του Παπακαλιάτη, θα παίζει το ρόλο των παππούδων της πρωταγωνίστριας. Το αξιοσημείωτο δε, από αυτή την κινηματογραφική μεταφορά (μόνο του ζεύγους), είναι ότι οι ρόλοι θα ενσαρκωθούν από τους ίδιους ηθοποιούς της ταινίας του 1965, δηλαδή τη Μάρω Κοντού και τον Γιώργο Κωνσταντίνου.

 

Το σπίτι που φαίνεται στην ταινία ως η οικία Κοκοβίκου, αλλά και της γειτόνισσας, της Παπαμήτρου, υπάρχει ακόμα στην οδό Τριπόδων 32 και Ραγκαβά, στην περιοχή της Πλάκας.

Το σπίτι χρονολογείται από το 1800 και στέγαζε τη στρατιωτική διοίκηση των Τούρκων. Στο οικόπεδο του κτιρίου οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τη βάση ενός χορηγικού μνημείου, σε σχήμα τριπύλου. Βρέθηκαν ακόμα αρχαίες βεσπιανές τουαλέτες, πράγμα που αποδεικνύει ότι ο χώρος χρησιμοποιήθηκε για δημόσια ουρητήρια. Το σπίτι, φυσικά, έγινε γνωστό από την ταινία Η γυνή να φοβήται τον άνδρα.

Στην ταινία, λοιπόν, το σπίτι αυτό δίνεται για αντιπαροχή, η πραγματικότητα όμως ήταν διαφορετική. Με έναν νόμο της Μελίνας Μερκούρη, για να μη γεμίσει η Αθήνα με πολυκατοικίες, το σπίτι προστατεύτηκε και κρίθηκε διατηρητέο. Ο καιρός, παρ' όλα αυτά, πέρασε και το σπίτι κατέληξε προς αξιοποίηση από το ΤΑΙΠΕΔ. Η πώληση σε ιδιώτη διακόπηκε προσωρινά, καθώς βρέθηκαν αρχαία στα θεμέλιά του. Γρήγορα ξεπεράστηκε αυτό το εμπόδιο και μαζί με άλλα 11 παλαιά κτίσματα της περιοχής θα δοθεί κι αυτό σε κάποιον ιδιώτη.

Ο υιός του σκηνοθέτη Γιώργου Τζαβέλλα, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του πατέρα του και σε συνδυασμό με μία παλιότερη δουλειά της West Wing Studios, που εδρεύει στη Φλόριντα των ΗΠΑ, ήρθε σε επικοινωνία με την ελληνική εταιρεία Καραγιάννης-Καρατζόπουλος, ώστε να σταλεί κόπια της ταινίας εκεί και να χρωματιστεί πλήρως. Μία επιθυμία, που έτσι κι αλλιώς την είχε και ο σκηνοθέτης, πράγμα που τελικά δεν έγινε τότε. Η εταιρεία έστειλε μία άριστη κόπια στην εταιρεία της Φλόριντα και εκείνη δέχτηκε να τη χρωματίσει. Η επεξεργασία ξεκίνησε την άνοιξη του 2015 και τελείωσε τον φθινόπωρο του ίδιου έτους. Με αφορμή τα 50 χρόνια από την ίδρυση της εταιρείας η ταινία θα κυκλοφορήσει ξανά στις κινηματογραφικές αίθουσες, με διανομή της Σπέντζος Φιλμ, το Μάρτιο του 2016. Ο πρόεδρος της εταιρείας West Wing Studios, επισήμαινε, ωστόσο, ότι αν η κόπια είναι καλή, ο χρωματισμός μιας ασπρόμαυρης ταινίας, πετυχαίνει έως και 99%.

Οι πρωταγωνιστές της ταινίας Μάρω Κοντού και Γιώργος Κωνσταντίνου σχολίασαν για τον χρωματισμό: «Το είδα και έμεινα έκπληκτος, γιατί πραγματικά πρόκειται για το ωραιότερο λίφτινγκ που έχω δει ποτέ μου. Είναι τόσο φυσικά τα χρώματα, σαν να γυρίστηκε έγχρωμη. Ήταν μια πολύ ωραία εποχή, υπάρχει νοσταλγία για την αθωότητα εκείνης της εποχής», είπε ο δεύτερος, με την Κοντού να σχολιάζει: «Δεν ξέρω τι αίσθηση θα αφήσει η έγχρωμη αυτή ταινία, γιατί και ως ασπρόμαυρη ήταν σπουδαία», αναφέρει η Μάρω Κοντού. «Έχω ανυπομονησία, έχω περιέργεια έχω αναμνήσεις από εκείνα τα γυρίσματα, ήταν ένα γλέντι για εμάς αυτή η ταινία. Την αγαπήσαμε και την αγαπάμε ακόμη», συνεχίζει η σπουδαία ηθοποιός.

Από την άλλη, υπήρξαν και αρνητικές αντιδράσεις όπως αυτή του Νίκου Μαστοράκη, ο οποίος ανέφερε, μεταξύ άλλων: «Αλλά πού ντροπή στη βουλιμική των ευρώ ηλικία. Ντροπή για το κίνητρο, ντροπή για τη βεβήλωση, ντροπή για το αποτέλεσμα [...] Όπως έγινε και στην Αμερική, όπου η άθλια αυτή βεβήλωση κλασικών αριστουργημάτων δεν έζησε πάνω από δυο χρόνια -- με θλιβερά αποτελέσματα και εκατομμύρια διαμαρτυρίες -- έτσι κι εδώ οι πραγματικοί σινεφίλ πρέπει να τιμωρήσουν τους "δημιουργούς" του τερατουργήματος...»

• Δίτομη Εγκυκλοπαίδεια, Ελληνικός Κινηματογράφος 2005 (Ελληνικά Γράμματα) ISBN 9604067761

• Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα στο Altcine.com
• Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα στο Cine.gr
• Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα στο Karagiannis - Karatzopoulos.com
• Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα στο Cinegreece.com