Αλέξης Μινωτής: Έλληνας ηθοποιός

Γεννήθηκε στα Χανιά. Από 15 ετών δημοσίευσε ποιήματα του στο φιλολογικό περιοδικό Διόνυσος της Κωνσταντινούπολης υιοθετώντας το επίθετο Μινωτής. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στο γυμνάσιο διορίστηκε υπάλληλος στην Τράπεζα Αθηνών, μετέπειτα Εθνική Τράπεζα, των Χανίων. Το 1921 ήλθε στην Αθήνα και άρχισε ως ερασιτέχνης ηθοποιός να εμφανίζεται "επί σκηνής" με διάφορα θεατρικά συγκροτήματα - θιάσους. Αργότερα όμως επιδόθηκε ως επαγγελματίας ηθοποιός λαμβάνοντας μέρος και σε επαρχιακές θεατρικές περιοδείες με τους θιάσους Βεάκη και Νέζερ παρουσιάζοντας τον "Οιδίποδα τύραννο". Προκειμένου εντωμεταξύ ν' αντιμετωπίσει τις οικογενειακές αντιρρήσεις για το επάγγελμα που είχε διαλέξει αναγκάσθηκε να κόψει (περιορίσει) το επίθετό του, αν και αυτό δεν μείωσε τη ρήξη που είχε με τον πατέρα του για πολλά χρόνια.

Αργότερα προσλήφθηκε από τον θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη με το θίασο της οποίας και σημείωσε το 1925 τη πρώτη του μεγάλη επιτυχία στο έργο του Αρτζιμπάσεφ Πόλεμος που υποδυόταν τον ρόλο του βιολιστή, έτσι δεν άργησε αν και αυτοδίδακτος ν' αναγνωρισθεί η εξέχουσα καλλιτεχνική μορφή του μεταξύ των Ελλήνων πρωταγωνιστών της δραματικής σκηνής. Ιστορικής επιτυχίας θεωρήθηκαν οι παραστάσεις του στο πρωτοποριακό τότε συγκρότημα της "Ελεύθερης Σκηνής" το 1930. Στη συνέχεια αναγνωρίσθηκε από τους καλύτερους πρωταγωνιστές του Εθνικού Θεάτρου, στις παραστάσεις του οποίου στην Αγγλία (1939) με τον "Άμλετ" του Σαίξπηρ κρίθηκε από τους Άγγλους κριτικούς ως Παγκόσμιος καλύτερος Άμλετ των τελευταίων 50 ετών. Το 1930, ο Μινωτής πρωταγωνίστησε σε μία από τις πρώτες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, με τίτλο Για την αγάπη της. Ήταν ένα βουκολικό δράμα σε σενάριο Π. Νικολάου και Δ. Βενιέρη και σκηνοθεσία Παρίδη.

Ο Αλέξης Μινωτής υποδύθηκε σχεδόν όλους τους ρόλους σε όλα τα θεατρικά είδη, από φάρσες μέχρι μελοδράματα (όπερες) και από κωμωδία μέχρι τραγωδία, δημιουργώντας μια καριέρα διεθνούς ακτινοβολίας. Κυριότεροι δημιουργικοί ρόλοι του Αλέξη Μινωτή ήταν στους πρωταγωνιστικούς ρόλους των έργων: "Ιούλιος Καίσαρ" και "Άμλετ" του Σαίξπηρ, "Δον Κάρλος" του Σίλλερ, "Ιβάν ο τρομερός", "Πέερ Γκυντ", "Μάκβεθ", "Βασιλιάς Ληρ", "Βρυκόλακες" κ.ά.

Το 1940 νυμφεύτηκε την Κατίνα Παξινού και μαζί εμφανίζονταν στο Βασιλικό Θέατρο που δημιούργησαν. Στη περίοδο όμως της κατοχής στην Ελλάδα (1941) ο Αλέξης Μινωτής κατέφυγε στις ΗΠΑ. Το 1946 ο Μινωτής εισήλθε στο Χόλυγουντ και έλαβε μέρος στη κινηματογραφική ταινία του Άλφρεντ Χίτσκοκ Υπόθεση Νοτόριους (Notorious) μαζί με τον Κάρι Γκραντ και την Ίνγκριντ Μπέργκμαν. Την ίδια χρονιά συμμετείχε ακόμη στη ταινία Ο φυγάς (The Chase) μαζί με την Μισέλ Μοργκάν. Από εκεί το 1952 προσκλήθηκε από το Εθνικό Θέατρο στην Αθήνα (μαζί με την Κατίνα Παξινού) για έκτακτες εμφανίσεις σε αρχαία δράματα και στους "Βρυκόλακες" του Ίψεν. Τότε ανταποκρινόμενος στο αίτημα της Βασίλισσας Φρειδερίκης για γύρισμα χολιγουντιανής ταινίας στην Ελλάδα συμμετείχε στο Παιδί και το δελφίνι με την Σοφία Λόρεν που γυρίστηκε στην Ύδρα. Το ίδιο έτος μετά τις παραστάσεις στην Ελλάδα συμμετείχε στις παραστάσεις αρχαίων δραμάτων του Εθνικού Θεάτρου στη Νέα Υόρκη. Στις παραστάσεις εκείνες ο "Οιδίπους Τύραννος" του Σοφοκλή ανέβηκε με δική του σκηνοθεσία. Επίσης σκηνοθέτησε στη συνέχεια τις τραγωδίες "Εκάβη" (1955) και "Μήδεια" (1956) του Ευριπίδη στις οποίες πρωταγωνίστησε η Κατίνα Παξινού, καθώς και τις τραγωδίες "Αντιγόνη" (1956), με πρωταγωνίστρια την Άννα Συνοδινού και "Οιδίπους επί Κολωνώ", με πρωταγωνιστή τον ίδιο.

Το 1958 ανέβασε στην Αμερική (Dallas Civil Opera) και στο Κόβεντ Γκάρντεν στο Λονδίνο την όπερα του Κερουμπίνι Μήδεια με πρωταγωνίστρια τη Μαρία Κάλλας. Η παράσταση εκείνη κρίθηκε ως βάση υψηλού υποδείγματος σύγχρονης σκηνοθεσίας μελοδράματος (όπερας). Επίσης εμφανίσθηκε και στο Μπρόντγουεϊ στην "Ηλέκτρα" με την Μαρίκα Κοτοπούλη.
Ο Αλέξης Μινωτής είχε επίσης λάβει μέρος και στη ξένη κινηματογραφική επιτυχία Γη των Φαραώ με την Τζόαν Κόλινς.

Τελευταία εμφάνισή του στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου ήταν το καλοκαίρι του 1989 με τον ρόλο που υπήρξε για τον ίδιο όχι μόνο σκηνικό αλλά και προσωπικό αγώνισμα μιας ολόκληρης ζωής, τον Οιδίποδα επί Κολωνώ του Σοφοκλή.

Κατά τη μεταπολίτευση, ο Αλέξης Μινωτής ήταν ένα από τα πρόσωπα κύρους στα οποία ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ανέθεσε νευραλγικές θέσεις, με σκοπό τον εξευρωπαϊσμό της ελληνικής κοινωνίας.

Πέθανε στην Αθήνα στις 11 Νοεμβρίου 1990 μένοντας πιστός στη μνήμη της συζύγου του Κατίνας Παξινού μέχρι τον θάνατό του.

Κατάλογος βασικών πληροφοριών θεατρικών παραστάσεων, στις οποίες συμμετείχε ο Μινωτής ως ηθοποιός.

Όλες οι πληροφορίες προέρχονται από το έντυπο πρόγραμμα της κάθε παράστασης ή/και από σχετικά δελτία τύπου.

• Συλλογικό, Παξινού / Μινωτής. Μίμησις πράξεως σπουδαίας και τελείας, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα,1997
• Συλλογικό, Παξινού-Μινωτής, Επτά Ημέρες της Καθημερινής, 17/12/2000
• Συλλογικό, Πρόσωπο - προσωπείο Κατίνας Παξινού, Αλέξη Μινωτή- Τιμής και αγάπης επιχείρημα, εκδ. Ευθύνη, Αθήνα, 1993
• Καλαμάκη Αναστασία (διπλωματική εργασία, 2007): Αλέξης Μινωτής : η κριτική πρόσληψη των τραγωδιών που σκηνοθέτησε από το 1955 έως το 1964 στο Εθνικό Θέατρο υπό τη διεύθυνση του Αιμ. Χουρμούζιου. Σύγκριση της πρόσληψης με την αντίληψη του σκηνοθέτη για το "ανέβασμα" της τραγωδίας, όπως διαμορφώνεται από τις μελέτες του. http://nemertes.lis.upatras.gr/jspui/bitstream/10889/939/1/Νημερτής_Καλαμάκη.pdf

• Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο, Η κηδεία του ηθοποιού Αλέξη Μινωτή

Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ

•   Παρασκήνιο, 1) Ο Αλέξης Μινωτής στην Επίδαυρο 2) Το Θέατρο Τέχνης ανεβάζει Μήδεια (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
• Μονόγραμμα - ΑΛΕΞΗΣ ΜΙΝΩΤΗΣ [1]

Αυτό το λήμμα σχετικά με ένα/μία ηθοποιό χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το.

Αυτό το λήμμα σχετικά με τη βιογραφία ενός σκηνοθέτη χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το.