Χάινριχ Φρίντριχ Καρλ Φομ Στάιν: Πρώσος πολιτικός
Ο Χάινριχ Φρίντριχ Καρλ Ραϊχσφράιχερ του Στάιν (Heinrich Friedrich Karl Reichsfreiherr vom und zum Stein, 25 Οκτωβρίου 1757 – 29 Ιουνίου 1831), γνωστός ως βαρώνος φον Στάιν, ήταν Πρώσος πολιτικός που εισήγαγε τις πρωσικές μεταρρυθμίσεις εμπνευσμένος από τον ευρωπαϊκό διαφωτισμό.
Με τον ευρύ όρο πρωσικές μεταρρυθμίσεις εννοείται η πολιτική κίνηση που άνοιξε τον δρόμο για την ενοποίηση της Γερμανίας. Προώθησε την κατάργηση της δουλοπαροικίας των τοπικών φεουδαρχών και την υπαγωγή των ευγενών στον φεουδαρχικό φόρο, όπως επίσης και τη δημιουργία ενός σύγχρονου δημοτικού συστήματος.
| Χάινριχ Φρίντριχ Καρλ του Στάιν | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Heinrich Friedrich Karl Reichsfreiherr vom und zum Stein (Γερμανικά) |
| Γέννηση | 26 Οκτωβρίου 1757 Νάσσαου |
| Θάνατος | 29 Ιουνίου 1831 Cappenberg |
| Τόπος ταφής | Frücht |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βασίλειο της Πρωσίας |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Γερμανικά |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός ιστορικός |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Christiane Magdalene Gräfin von Wallmoden (από 1793) |
| Τέκνα | Henriette Luise Gräfin von Nassau Therese vom und zum Stein, Baroness of Nassau |
| Οικογένεια | d:Q1484588 |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | υπουργός Προεδρίας της Πρωσίας |
| Βραβεύσεις | Τάγμα του Μαύρου Αετού επίτιμος πολίτης της Φρανκφούρτης (1816) Τάγμα του Αγίου Αλεξάνδρου Νιέφσκι τάγμα του Αγίου Ανδρέα honorary citizen of Bremen (1816) |
| Υπογραφή | |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βίος
Ο Στάιν καταγόταν από φρανκονική οικογένεια του Νασάου. Γεννήθηκε ως το ένατο παιδί του Καρλ Φίλιπ Φράιχερ του Στάιν (Karl Philipp Freiherr vom Stein), και της Ερριέτας Κάρολιν Λάνγκβερτ φον Σίμερν (Henriette Karoline Langwerth von Simmern), χήρας φον Λόου. Η οικογένεια ανήκε στους Reichsfreiherren, στους αυτοκρατορικούς βαρώνους δηλαδή, οι οποίοι ήταν υποτελείς του αυτοκράτορα μόνο, και όχι -όπως προέβλεπε το φεουδαλικό δίκαιο- των κατά τόπους Γερμανών ηγεμόνων (βασιλέων, μεγάλων δουκών, πριγκίπων-αρχιεπισκόπων κτλ.) της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αλλά δεν είχαν δικαίωμα ψήφου στη Δίαιτα.. Ο Στάιν σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν και έγινε δημόσιος λειτουργός. Ο έμφυτος πρωσικός συντηρητισμός του θεωρείται ότι αναχαίτισε την προσπάθειά του να επιφέρει πραγματικές μεταρρυθμίσεις, καθώς η μερκαντιλιστική εκπαίδευσή του τον ώθησε να απορρίψει τον γενικό ενθουσιασμό που ξεσήκωσε η γαλλική επανάσταση σε πολλούς διανοούμενους στη Γερμανία. Αντιπαθούσε τις μεθόδους της ως εμπόδιο για την εύρυθμη ανάπτυξη των λαών. Παρόλα αυτά, σημείωσε προσεκτικά τις νέες πηγές της εθνικής δύναμης που προκάλεσαν οι μεταρρυθμίσεις στη Γαλλία. Το 1807, απαλλάχθηκε από τα καθήκοντά του από τον βασιλέα, καθώς αρνήθηκε να αποδεχθεί τη θέση του Υπουργού των Εξωτερικών.
Ως πραγματικό κίνητρο της άρνησής του καταγράφεται η επιθυμία του να δει τον Καρλ Αουγκούστ φον Χάρντενμπεργκ στο συγκεκριμένο αξίωμα, ο οποίος με τη δική του βοήθεια θα προωθούσε τις απαραίτητες διοικητικές αλλαγές. Ο βασιλέας αρνήθηκε να δεχτεί τον Χάρντενμπεργκ και ενοχλημένος ιδιαίτερα από την επιστολή του Στάιν, τον απάλλαξε από τα καθήκοντά του, προσθέτοντας ότι ήταν "θρασύς, επίμονος και ανυπάκουος λειτουργός". Ο Στάιν αποσύρθηκε κατά τους μήνες στους οποίους ο Ναπολέων ολοκλήρωσε την καταστροφή της Πρωσίας.
Ο Χάρντενμπεργκ κλήθηκε τελικά σε υπηρεσία τον Απρίλιο του 1807, πραγματώνοντας σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο σύστημα του υπουργικού συμβουλίου. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων στο Τιλσίτ, όμως, ο Ναπολέων αρνήθηκε να διαπραγματευτεί με τον Χάντερμπεργκ, ο οποίος αποσύρθηκε. Ο Ναπολέων, αγνοώντας πιθανώς τον βαθύ πατριωτισμό του Στάιν, τον πρότεινε ως πιθανό διάδοχο. Στις 8 Οκτωβρίου 1807 ο Φρειδερίκος Γουλιέλμος απογοητευμένος από τους επαχθείς όρους της συνθήκης του Τιλσίτ, ανακάλεσε τον Στάιν και του εμπιστεύτηκε ευρείες εξουσίες.
Το 1808 ο Στάιν ανακοίνωσε μέτρα για τις δημοτικές μεταρρυθμίσεις (19 Νοεμ, 1808), στα οποία προβλέπονταν μέτρα τοπικής αυτοδιοίκησης για όλες τις πρωσικές πόλεις, ακόμη και προς όλα τα χωριά που διέθεταν περισσότερους από 800 κατοίκους. Παρόλο που οι προσπάθειές του ήταν κυρίως στραμμένες σε ζητήματα πολιτικής διοίκησης, επεδίωξε και στρατιωτικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες συνδέθηκαν κυρίως με το όνομα του Γκέρχαρντ Γιόχαν Ντάβιντ φον Σάρνχορστ (Gerhard Johann David von Scharnhorst). Αναδόμησαν τον πρωσικό στρατό με σύγχρονες γραμμές εκπαίδευσης και τον εφοδίασαν με σύστημα εφεδρειών. Η στρατιωτική υπηρεσία έγινε υποχρεωτική για όλους τους Πρώσους πολίτες.
Αφότου έγινε γνωστό ότι είχε γράψει μια επιστολή με την οποία επέκρινε τον Ναπολέοντα, o Στάιν υποχρεώθηκε σε παραίτηση στις 24 Νοεμβρίου 1808 και αποσύρθηκε στην αυστριακή Αυτοκρατορία, από την οποία κλήθηκε στη ρωσική αυτοκρατορία από τον τσάρο Αλέξανδρο Α΄ το 1812. Μετά τη μάχη της Λειψίας, το 1813, ο Στάιν έγινε επικεφαλής του συμβουλίου για τη διοίκηση γερμανόφωνων χωρών που ανακαταλήφθηκαν.
Ύστερος βίος
Κατά τη διάρκεια του ύστερου βίου του αφοσιώθηκε στη μελέτη της ιστορίας και από το 1818 έως το 1820, εργάστηκε για την εγκαθίδρυση της εταιρείας για την ενθάρρυνση της ιστορικής έρευνας και την έκδοση του Monumenta Germaniae historica. Ο Στάιν πέθανε στο Σλος Κάπενμπεργκ (Schloss Cappenberg) στη Βεστφαλία στις 29 Ιουνίου 1831. Θάφτηκε στο Μπαντ Εμς, κοντά στο Κόμπλεντς (Koblenz).
Η λαϊκή αφήγηση τον θέλει ιδρυτή της Tugendbund, μιας εταιρείας που έχει καταγραφεί ότι δεν εμπιστευόταν. Ωστόσο, αναφέρεται ότι ήλθε σε επαφή μαζί της στο Καίνιξμπεργκ, όταν απαλλάχθηκε από τα καθήκοντά του εξαιτίας της εκδηλωμένης του αντιπάθειας προς τον Βοναπάρτη
Σημειώσεις - παραπομπές
Βιβλιογραφία
- Lord Acton (1907), Ward, Sir Adolphus William; Prothero, George Walter; Leathes, Sir Stanley Mordaunt, επιμ., The Cambridge modern history, 9, Cambridge: University Press, http://books.google.com/books?id=gMgFAAAAIAAJ&pg=PA328&lpg=PA328&dq=Tugendbund&source=bl&ots=Pb4wkKyX74&sig=urCODEcjsVgxZxPJ_y467Ojb-vo&hl=en&ei=ZeNqTJ-9HMP6lweWtvR0&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CCUQ6AEwBQ#v=onepage&q=Tugendbund&f=false
Rines, George Edwin, επιμ. (1920). «Stein, Heinrich Friedrich Karl». Encyclopedia Americana. (Αγγλικά)- Seeley, Sir John Robert (1969), «Stein and the Tugendbund», Life and times of Stein: or, Germany and Prussia in the Napoleonic age, 1, CUP Archive, http://books.google.com/books?id=Bus7AAAAIAAJ&pg=PA72&lpg=PA72&dq=Tugendbund&source=bl&ots=xrvH4sUGw0&sig=KtUp45SETVV_HiQsQNzF2K7y22k&hl=en&ei=ZeNqTJ-9HMP6lweWtvR0&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=9&ved=0CCwQ6AEwCA#v=onepage&q=Tugendbund&f=false
- Το παρόν λήμμα ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Rose, John Holland (1911) «Stein, Heinrich Friedrich Karl, Baron vom und zum» στο: Chisholm, Hugh, επιμ. Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 25 (11η έκδοση) Cambridge University Press, σσ. 871–873
Εξωτερικοί σύνδεσμοι και πηγές
- von Treitschke, Heinrich (1927) Deutsche Geschichte im 19. Jahrhundert, vol. 1 Leipzig.
- Website: Life and Work of Stein[νεκρός σύνδεσμος] – Biography, Chronology, Sources, Bibliographie, Monuments, Städteordnung
- Biography in English
This article uses material from the Wikipedia Ελληνικά article Χάινριχ Φρίντριχ Καρλ φομ Στάιν, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Το περιεχόμενο είναι διαθέσιμο υπό CC BY-SA 4.0 εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ελληνικά (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.