Παναμάς: χώρα της Κεντρικής Αμερικής
80°22′00″W / 8.6167°N 80.3667°W / 8.6167; -80.3667
Ο Παναμάς (ισπανικά: Panamá) είναι χώρα στην Κεντρική Αμερική που βρέχεται ανατολικά από τον Ατλαντικό και δυτικά από τον Ειρηνικό ωκεανό. Στον Παναμά βρίσκεται και η ομώνυμη διώρυγα με σκοπό τη σύνδεση των δύο ωκεανών, έτσι ώστε τα πλοία να μη χρειάζεται να περιπλεύσουν ολόκληρη τη Νότια Αμερική. Πρωτεύουσα του Παναμά είναι η Πόλη του Παναμά. Η έκταση της χώρας είναι 75.320 τ.χλμ. και ο πληθυσμός της 4.337.406 κάτοικοι, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2021. Η επίσημη γλώσσα της χώρας είναι η Ισπανική. Απέκτησε την ανεξαρτησία της από την Ισπανία στις 28 Νοεμβρίου 1821 και μετά χρειάστηκε να πολεμήσει πάλι για την ανεξαρτησία από τους Κολομβιανούς, την οποία κέρδισε στις 3 Νοεμβρίου 1903. Το 1989 δέχθηκε αμερικανική εισβολή, με σκοπό τη διασφάλιση των αμερικανικών συμφερόντων στη διώρυγα του Παναμά όταν ο τότε δικτάτορας και πρώην συνεργάτης της CIA Μανουέλ Νοριέγα υπερεκτιμώντας τις δυνάμεις του προσπάθησε να εθνικοποιήσει τη διώρυγα. Νόμισμα έχει το μπαλμπόα.
| Δημοκρατία του Παναμά República de Panamá | |||
|---|---|---|---|
| |||
Εθνικό σύνθημα: Pro Mundi Beneficio Προς όφελος του κόσμου | |||
.svg) Η θέση του Παναμά (πράσινο) | |||
| και μεγαλύτερη πόλη | Πόλη του Παναμά 8°59′N 79°31′W / 8.983°N 79.517°W | ||
| Ισπανικά | |||
| Προεδρική Δημοκρατία | |||
Πρόεδρος Αντιπρόεδρος | Λαουρεντίνο Κορτίσο Χοσέ Γκαμπριέλ Καρίσο | ||
| Ανεξαρτησία • Από την Ισπανία • Από την Κολομβία • Ισχύον Σύνταγμα | 28 Νοεμβρίου 1821 3 Νοεμβρίου 1903 11 Οκτωβρίου 1972 | ||
| • Σύνολο • % Νερό • Σύνορα Ακτογραμμή | 75.320 km2 (118η) 2,9 555 km 2.490 km | ||
| Πληθυσμός • Εκτίμηση 2021 • Απογραφή 2000 • Πυκνότητα | 4.337.406 (129η) 2.839.177 57,6 κατ./km2 (158η) | ||
| ΑΕΠ (ΙΑΔ) • Ολικό (2019) • Κατά κεφαλή | 121,545 δισ. $ (79η) 28.810 $ (57η) | ||
| ΑΕΠ (ονομαστικό) • Ολικό (2019) • Κατά κεφαλή | 72,215 δισ. $ (72η) 17.117 $ (51η) | ||
| ΔΑΑ (2021) |  0,805 (61η) – πολύ υψηλός | ||
| Νόμισμα | Μπαλμπόα, Δολάριο ΗΠΑ (PAB, USD) | ||
| EST (UTC -5) | |||
| ISO 3166-1 | PA | ||
| Internet TLD | .pa | ||
| Οδηγούν στα | δεξιά | ||
| Κωδικός κλήσης | +507 | ||
Ετυμολογία
Υπάρχουν αρκετές θεωρίες σχετικά με την προέλευση της ονομασίας Παναμάς (Παναμά: ισπανικό όνομα). Ορισμένες υποστηρίζουν ότι η χώρα πήρε το όνομά της από ένα γηγενές δέντρο με την ίδια ονομασία, ενώ άλλες θεωρούν ότι οι πρώτοι άποικοι που έφτασαν στην περιοχή χρησιμοποίησαν την έκφραση Παναμά που σημαίνει πληθώρα πεταλούδων σε τοπική διάλεκτο, για να περιγράψουν την παρουσία πεταλούδων στην περιοχή. Η πιο διαδεδομένη άποψη υποστηρίζει ότι ένας οικισμός ψαράδων με το αρχικό όνομα Παναμά (Panamá) ευθύνεται για την ονομασία, με την ερμηνεία της παρουσίας πολλών ψαριών στην τοπική διάλεκτο. Η επίσημη εκδοχή που υποστηρίζεται και από το κράτος του Παναμά αναφέρει ότι η λέξη Παναμά σήμαινε σε τοπικές διαλέκτους την πληθώρα ψαριών, δέντρων και πεταλούδων, κάτι που χαρακτήριζε την περιοχή.
Ιστορία
Προκολομβιανή περίοδος
Ο Ισθμός του Παναμά διαμορφώθηκε πριν τρία εκατομμύρια χρόνια όταν η φυσική γέφυρα μεταξύ Βόρειας και Νότιας Αμερικής τελικά έκλεισε και μετά τα φυτά και τα ζώα σταδιακά διέσχισαν τη φυσική γέφυρα και προς τις δυο κατευθύνσεις. η ύπαρξη του Ισθμού είχε αντίκτυπο στον διασκορπισμό ανθρώπων, καλλιέργειας και τεχνολογίας δια μέσου της αμερικάνικης ηπείρου από την εμφάνιση των πρώτων κυνηγών και τροφοσυλλεκτών μέχρι την εποχή των χωριών και των πόλεων.
Τα πιο πρώιμα τεχνουργήματα ιθαγενών που ανακαλύφθηκαν στον Παναμά περιλαμβάνουν παλαιό-ινδιάνικα πέτρινα εργαλεία.
Οι πρώτοι γνωστοί κάτοικοι της περιοχής του Παναμά φαίνεται να ήταν οι φυλές των Κουέβας και των Κοκλέ.
Δημογραφία
Σχεδόν τα τρία τέταρτα του συνολικού πληθυσμού ζουν στις πόλεις. Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2019 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ήταν 79,3 χρόνια (76,6 χρόνια οι άνδρες και 82,1 οι γυναίκες).
Διακυβέρνηση
Το ισχύον Σύνταγμα είναι αυτό του 1972 και σημαντικές αλλαγές σε αυτό έγιναν τα έτη 1978, 1983, 1994 και 2004. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω. Η ψηφοφορία είναι υποχρεωτική.
Εκλογές
Οι πιο πρόσφατες γενικές εκλογές διεξήχθησαν το 2019.
Μεταφορές
Ο εμπορικός στόλος περιλαμβάνει 6.323 πλοία. Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.
Άμυνα
Όπως και η Κόστα Ρίκα, ο Παναμάς δεν έχει στρατό αλλά μικρές παραστρατιωτικές δυνάμεις (Fuerza Pública de la República de Panamá). Οι δυνάμεις αυτές είναι ένοπλες αστυνομικές δυνάμεις και μικρές αεροπορικές και ναυτικές δυνάμεις. Είναι επιφορτισμένες με τη διατήρηση της τάξης, μπορούν όμως να εκτελέσουν και στρατιωτικές επιχειρήσεις σε μικρή κλίμακα. Από το 2010 υπάγονται κατευθείαν στο Υπουργείο Δημοσίας Τάξεως. Τον Μάιο του 2008 ανακοινώθηκε η σύσταση νέας ένοπλης συνοριοφυλακής, η οποία θα επιχειρεί στη μεθόριο με την Κολομβία με στόχο την αναχαίτιση φορτίων κοκαΐνης και όπλων και τη σύλληψη αριστερών ανταρτών που εισέρχονται στο έδαφος της χώρας.
Δείτε επίσης
Παραπομπές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Προεδρία του Παναμά (Ισπανικά)
- Γραφείο Τουρισμού του Παναμά (Αγγλικά)
- Διμερείς σχέσεις Ελλάδας-Παναμά, Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών
- Παναμάς στο Curlie
 | Αυτό το γεωγραφικό λήμμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |
This article uses material from the Wikipedia Ελληνικά article Παναμάς, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Το περιεχόμενο είναι διαθέσιμο υπό CC BY-SA 4.0 εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ελληνικά (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.