Μυθιστόρημα Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται

Δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1948 και εκδόθηκε το 1954 από τον εκδοτικό οίκο Δίφρος, ενώ αρχικά κυκλοφόρησε στη Νορβηγία και τη Γερμανία το 1951. Το βιβλίο έχει μεταφραστεί στα γαλλικά, αγγλικά και ισπανικά. Το βιβλίο διασκευάστηκε στον κινηματογράφο το 1957, σε σκηνοθεσία Ζυλ Ντασσέν και πρωταγωνίστρια τη Μελίνα Μερκούρη.

Ο Χριστός ξανασταυρώνεται

Το εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης (1954).
Συγγραφέας	Νίκος Καζαντζάκης
Τίτλος	Ο Χριστός ξανασταυρώνεται
Γλώσσα	Ελληνικά
Ημερομηνία δημοσίευσης	1950
Μορφή	μυθιστόρημα
δεδομένα (π • σ • ε )

Στη Λυκόβρυση, ένα ελληνικό χωριό της Ανατολής, υπάρχει το έθιμο να γίνεται η αναπαράσταση των Παθών κάθε επτά χρόνια. Ο παπα-Γρηγόρης με τους προεστούς επιλέγουν τα πρόσωπα που θα λάβουν μέρος: το Χριστό θα υποδυθεί ο Μανολιός, ένας απλός βοσκός· τον Ιωάννη, ο Μιχελής, ο γιος του άρχοντα Πατριαρχέα· τον Ιούδα, ο Παναγιώταρος· τη Μαγδαληνή, η χήρα Κατερίνα.

Αργά το απόγευμα, καταφθάνουν πρόσφυγες από ένα άλλο χωριό, καταδιωγμένοι από τους Τούρκους. Ζητούν βοήθεια, αλλά ο παπα-Γρηγόρης τους διώχνει, λέγοντας ότι φέρνουν μαζί τους επιδημία χολέρας. Οι πρόσφυγες, με επικεφαλής τον παπα-Φώτη, καταφεύγουν στο άγριο βουνό της Σαρακήνας. Τους βοηθούν μόνον ο Μανολιός, ο Μιχελής, η Κατερίνα, ο Γιαννακός και ο Κωνσταντής (οι δύο τελευταίοι επρόκειτο να υποδυθούν τους αποστόλους Πέτρο και Ιάκωβο).

Μετά από την επιλογή του στο ρόλο του Χριστού, ο Μανολιός αλλάζει μέρα με τη μέρα. Χωρίζει την αρραβωνιαστικιά του και αποφασίζει να φτάσει σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη πνευματική, ψυχική και σωματική αγνότητα, με οδηγό τον παπα-Φώτη. Μάλιστα, στο πανηγύρι του προφήτη Ηλία υπερασπίζεται τους πρόσφυγες και μιλά για την αξία της αγάπης και του ελέους, προκαλώντας την αντίδραση των συγχωριανών του και την οργή του παπα-Γρηγόρη.

Στο μεταξύ πεθαίνει ο Πατριαρχέας και ο Μιχελής αποφασίζει να μοιράσει την περιουσία του στους πρόσφυγες. Όταν εκείνοι έρχονται στη Λυκόβρυση να παραλάβουν τα κτήματα, ο παπα-Γρηγόρης κηρύσσει το Μιχελή ανισόρροπο και ξεσηκώνει τους ντόπιους. Μετά το βίαιο θάνατο του αδελφού του στη σύγκρουση που ακολουθεί, ο παπα-Γρηγόρης υποδεικνύει στον αγά το Μανολιό ως υπαίτιο όλων των συμφορών. Πετυχαίνει την καταδίκη του και την παράδοσή του στους εξαγριωμένους χωρικούς. Το φανατισμένο πλήθος συγκεντρώνεται στην εκκλησία, όπου ο παπα-Γρηγόρης αφορίζει τον Μανολιό και δίνει το σύνθημα στους πιστούς να τον εκτελέσουν μέσα στον ιερό χώρο.