Μοσεσόε Α΄

Γεννήθηκε στο βόρειο τμήμα του σημερινού Λεσότο, γύρω στο 1786 σε περίοδο λιμού. Από τη γέννησή του, του δόθηκε το όνομα Λεπόκο (Lepoqo, σημαίνει καταστροφές), εξαιτίας των συνθηκών που επικρατούσαν όταν ο ίδιος ήρθε στον κόσμο. Ήταν πρώτος γιος του φυλάρχου Μοχατσάνε, από τους Μπακοτέλι. Στα πρώτα του χρόνια, βοήθησε τον πατέρα του να επικρατήσει επί των άλλων φυλών. Σε ηλικία 34 ετών δημιούργησε τη δική του φυλετική ομάδα (φατρία) και έγινε αρχηγός. Μαζί με τους υποστηρικτές του εγκαταστάθηκε στο Όρος Μπουτα-Μπούτε.

Ο Λεπόκο κέρδισε τη θέση του ως ηγέτης στη διάρκεια επιδρομής ενός ζωοκλέφτη. Ο ίδιος επέστρεψε με πολλά κεφάλια βοοειδών και μάλιστα ξύρισε τη γενειάδα του αντιπάλου του, κάτι που του έδωσε το προσωνύμιο “Moshoeshoe (ο ξυριστής)”. Η περίοδος της βασιλείας του συνέπεσε με την ακμή του περιώνυμου φυλάρχου των Ζουλού, Σάκα. Εξαιτίας επιθέσεων από άλλες φατρίες, ο Μοσεσόε αναγκάστηκε να μετακινηθεί με την ομάδα του σε άλλη περιοχή, που έλαβε το όνομα Τάμπα Μπόζιου (Thaba Bosiu) ή Όρος της Νύχτας. Αυτό οφείλεται στη δοξασία ότι τη νύχτα το βουνό μεγάλωνε και συρρικνωνόταν την ημέρα. Για τους εχθρούς τους αποδείχτηκε απόρθητο φρούριο.

Ο Μοσεσόε ήταν ιδιαίτερα διαλλακτικός με τους αντιπάλους του, Παραχώρησε γη και προστασία και ενδυνάμωσε το αναπτυσσόμενο έθνος των Μπασότο. Το 19ο αιώνα ίδρυσε το κράτος που έγινε τελικά βρετανικό προτεκτοράτο, με το όνομα Μπασουτολάνδη. Ο ίδιος έγινε πλέον γνωστός ως Morena e Moholo/morena oa Basotho (Μέγας Βασιλιάς/Βασιλιάς των Μπασότο).

Παράλληλα, επί της βασιλείας του έγιναν δεκτοί στο σημερινό Λεσότο πολλοί ξένοι, λευκοί αξιωματούχοι και ιεραπόστολοι. . Ο ίδιος όρισε λευκούς συμβούλους για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα.

Επακολούθησε περίοδος συγκρούσεων. Ο Μοσεσόε υπέγραψε συνθήκη με το Βρετανό Κυβερνήτη, τον Σερ Τζορτζ Τόμας Νάπιερ. Με τη συνθήκη προσάρτησε και εδάφη που κατείχαν οι Μπόερς, οι οποίοι νικήθηκαν το 1848.

Το 1851 και 1852 ο βασιλιάς απέκρουσε βρετανικές επιθέσεις και στη συνέχεια το ζήτημα που είχε δημιουργηθεί με τους Βρετανούς επιλύθηκε με διπλωματικό τρόπο. Το 1854 οι Βρετανοί αποσύρθηκαν από την περιοχή και ντε φάκτο δημιουργήθηκαν δύο κράτη: Το Ελεύθερο Κράτος της Οράγγης και το Βασίλειο των Σότο.

Το 1858 ο Μοσεσόε κέρδισε τους Μπόερς αλλά το 1865 απώλεσε ένα σημαντικό τμήμα από τα δυτικά μέρη. Ο τελευταίος πόλεμος του 1867 τερματίστηκε μόλις με την έκκληση του βασιλιά στη βασίλισσα της Αγγλίας Βικτωρία. Οι Βρετανοί συμφώνησαν να εγκαθιδρύσουν προτεκτοράτο, όπως και έγινε το 1868.

Το 1869 το Ηνωμένο Βασίλειο υπέγραψε συνθήκη με τους Μπόερς και καθορίστηκαν τα σύνορα της Μπασουτολάνδης, που μετέπειτα ονομάστηκε Λεσότο. Οι Μπόερς κράτησαν την καλλιεργήσιμη γη δυτικά του ποταμού Καλεντόν. Αυτό είχε αποτέλεσμα το βασίλειο του Μοσοσόε να μειωθεί στο μισό από το αρχικό του μέγεθος.

Παρά το γεγονός ότι ο Μοσεσόε δεν είχε αποκτήσει πολύ έδαφος, ωστόσο δεν ηττήθηκε ποτέ του σε μάχη. Απεβίωσε στις 11 Μαρτίου του 1870 και ο θάνατός του σήμανε το τέλος της παραδοσιακής εποχής και την απαρχή της σύγχρονης αποικιακής περιόδου για το Λεσότο. Το όνομά του δόθηκε σε διεθνές αεροδρόμιο της μικρής χώρας, ενώ η ημερομηνία του θανάτου του είναι εθνική εορτή (αργία).

• https://web.archive.org/web/20040409192917/http://www.lesotho.gov.ls/goverview.htm